Στρατόκαυλοι στις Βρυξέλλες – Του συνάδελφου Δημήτρη Γιακωβάκη

Η ευρωπαϊκή νομενκλατούρα διακήρυσσε και διακηρύσσει μέχρι και σήμερα την πράσινη συμφωνία, την πράσινη μετάβαση και τη φιλοδοξία της να μετατρέψει την Ευρώπη στην πιο πράσινη περιοχή του πλανήτη.

Καταλάβαμε ΛΑΘΟΣ, καθότι δεν έχουμε αντιληφθεί την ακριβή απόχρωση, της κατά τα άλλα, περιβαλλοντικά υπεύθυνης και κλιματικά ευαίσθητης φιλοδοξίας της. Δεν είναι πράσινη φυτρί, ούτε σμαραγδί, ούτε κυπαρισσί, ούτε πετρόλ.

Είναι φαιοπράσινη, χακί και ενδεχομένως με μερικές πινελιές παραλλαγής. Είναι πράσινη μιλιτέρ, δηλαδή στρατόκαυλη, για να το πούμε με όρους που καταλαβαίνει ο μέσος άρρεν ενήλικος, που έχει κάνει στρατιωτική θητεία και έχει διασταυρωθεί με αξιωματικούς και υπαξιωματικούς, οι οποίοι αντλούν ηδονή μέσα σε στολές, που σε μερικούς προκαλούν αλλεργία, στα παραγγέλματα πειθαρχίας στον παραλογισμό και στην επαφή με τις κρύες μεταλλικές κάννες όπλων.

Η ηγεσία της Ε.Ε. ετοιμάζεται για τη φαιοπράσινη μετάβασή της. Απέναντι δε στη χειρότερη πολεμική πρόκληση σε ευρωπαϊκό έδαφος εδώ και 75 χρόνια από τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, δεν έχει να αντιτάξει καμιά πρωτοβουλία ειρήνευσης, διαπραγμάτευσης και συνδιαλλαγής, ώστε να αποφύγει μια ανεξέλεγκτη κλιμάκωση και εκτός Ουκρανίας. Έχει να αντιπαραθέσει μόνο περισσότερα όπλα και περισσότερα χρήματα για όπλα.

Κανονικά, ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης, ιδιαίτερα όσοι έχουν παιδιά, εγγόνια, ανίψια και διατηρούν έστω κι αμυδρά τη μνήμη των δύο μεγάλων πολέμων του 20ού αιώνα, που αφάνισαν ή σακάτεψαν το νεανικό ανθό της Ευρώπης, θα έπρεπε να έχουν ανατριχιάσει, να έχουν εξεγερθεί με όσα εκτοξεύονται εδώ και μερικούς μήνες από τις ομιλούσες κεφαλές των Βρυξελλών και όλων των ευρωπαϊκών πρωτευουσών.

Ο Πούτιν  είναι απλώς το άλλοθι. Εντάξει, ας πούμε ότι είναι ένας κατσαπλιάς, ένας αδίστακτος ηγέτης που πουλάει πατριωτισμό και στέλνει νεαρούς Ρώσους στο θάνατο ή στην αναπηρία, υποσχόμενος να αποκαταστήσει ιστορικές αδικίες αιώνων εις βάρος της μεγάλης Ρωσίας.

Ο Πούτιν, εκπροσωπώντας μια ομάδα ολιγαρχών, που θησαυρίζουν από τους τεράστιους φυσικούς πόρους της μεγαλύτερης, σε έκταση, χώρας του πλανήτη, μετέτρεψε την εισβολή στην Ουκρανία σε μια επιχείρηση μετασχηματισμού της Ρώσικης οικονομίας σε οικονομία πολέμου. Σε ένα σκληρό πολεμικό καπιταλισμό που κατευθύνει τεράστιες δημόσιες δαπάνες στην παραγωγή όπλων, αλλά και στην προσαρμογή όλης της οικονομίας, της αγοράς και της κοινωνίας στις συνθήκες πολέμου και απομόνωσης από τις δυτικές αγορές.

Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και χωρίς να μπορεί να προβλέψει κανείς τις μακροπρόθεσμες συνέπειες, αυτό το μοντέλο του βγήκε.

Ο Πούτιν και οι επιτελείς του είχαν μελετήσει καλά τις ιστορικές εμπειρίες πολεμικής οικονομίας της ίδιας της Ρωσίας (ως ΕΣΣΔ) και της Δύσης και το μοντέλο τους βγήκε. Οι δυτικές κυρώσεις πήγαν στον κουβά, η οικονομία της Ρωσίας δεν καταβαραθρώθηκε, όπως με βεβαιότητα προέβλεπε η Φον Ντερ Λάιεν και οι συν αυτή, ενώ η ρωσική ηγεσία μπορεί να εξαγοράσει με λίγο χρήμα τον πατριωτισμό των Ρώσων και τον πόνο, που έχει προκαλέσει στους συγγενείς των πεσόντων υπέρ της πατρίδας.  

Αλλά η ηγεσία της της Ε.Ε πού ακριβώς πάει; Και πού το πάει;

Παρεμπιπτόντως, η Ευρώπη χάνει στον πρωτογενή τομέα, δρέποντας τους καρπούς της τιμωρητικής προς τους αγρότες αναδιάρθρωσης, χάνει στο δευτερογενή τομέα έχοντας για δεκαετίες πριμοδοτήσει τη μετεγκατάσταση της μεγάλης βιομηχανικής παραγωγής σε άλλες ηπείρους, χάνει ακόμη και στον τριτογενή τομέα. Αν και έχει μετατραπεί σε οικονομία υπηρεσιών και κατανάλωσης εισαγόμενων ειδών, αδυνατεί να ελέγξει τη φυγή των κερδοσκοπικών κεφαλαίων, που κάνουν στην Ευρώπη και τις αρπαχτές τους, πριν καταλήξουν σε φοροκαταφύγια όπου γης.

Η Ε.Ε έχει αποτύχει σε όλους τους μεγαλεπήβολους στόχους της και μένει πίσω σε ανταγωνιστικότητα, παραγωγικότητα, καινοτομία, αναπτυξιακή ικμάδα, ικανότητα να δημιουργεί θέσεις εργασίας, να προσελκύει παραγωγικά κεφάλαια και να στηρίζει το εισόδημα των κατοίκων της.

Κι ακόμη, επί τρεις τουλάχιστον δεκαετίες αυτο-μεταρρυθμίζεται για να μετατραπεί σε μια αυταρχική, δημοσιονομική και νομισματική ένωση, εξαντλώντας την όποια ενότητά της σε κανόνες λιτότητας και ολοκλήρωσης της ενιαίας εσωτερικής αγοράς. Το αποτέλεσμα είναι μια κανιβαλική ένωση μεταφοράς πλούτου εντός ευρωπαϊκών τειχών από τις φτωχότερες στις ισχυρότερες χώρες της Ε.Ε..

Ακούγοντας τον Σαρλ Μισέλ να απαιτεί τη μετατροπή της ευρωπαϊκής οικονομίας σε «οικονομία πολέμου», την προαλειφόμενη για δεύτερη θητεία πρόεδρο της Κομισιόν να πιέζει τις χώρες να ετοιμάζονται για πόλεμο, τον επίτροπο Μπρετόν να μιλάει σαν πλασιέ των μεγαλύτερων αμυντικών βιομηχανιών της Ε.Ε. (φυσικά πρωτίστως των γαλλικών) είναι αδύνατο να μη θυμηθεί κανείς το «Εμβατήριο» (Κώστας Μητρόπουλος-Μάνος Λοϊζος) ή το «Γερμανικό εγχειρίδιο πολέμου» του Μπρεχτ.

«Στρατηγέ, το τανκ σου είναι δυνατό μηχάνημα.

Θερίζει δάση ολόκληρα κι εκατοντάδες άνδρες αφανίζει.

Μόνο που έχει ένα ελάττωμα ¨Χρειάζεται οδηγό.

Στρατηγέ, το βομβαρδιστικό σου είναι πολυδύναμο.

Πετάει γρήγορα, πιο γρήγορα απ΄ τον άνεμο κι από τον ελέφαντα σηκώνει βάρος πιο πολύ.

Μόνο που έχει ένα ελάττωμα.

Χρειάζεται πιλότο.

Στρατηγέ, ο άνθρωπος είναι πολύ χρήσιμος.

Ξέρει να πετάει, ξέρει και να σκοτώνει.

Μόνο που έχει ένα ελάττωμα:

Ξέρει και να σκέφτεται.»

Η μιλιταριστική εκτροπή της Ευρώπης έχει όλα τα χαρακτηριστικά των παραμονών του Πρώτου ή του Δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου ή, αν αυτό φαίνεται υπερβολικό, όλα τα χαρακτηριστικά του Ψυχρού πολέμου, που ξεκίνησαν ουσιαστικά την επομένη της νίκης των συμμάχων. Οι αμυντικές βιομηχανίες που κολύμπησαν στο χρήμα χάρη στις αθρόες κρατικές παραγγελίες και ενισχύσεις ήταν αδύνατο να συμβιβαστούν με την ιδέα μιας διαρκούς και άοπλης παγκόσμιας ειρήνης, που φυσικά θα έφερνε βουτιά στα έσοδα και τα κέρδη τους. Γι’ αυτό και άσκησαν αφόρητη πίεση στις κυβερνήσεις για νέα κούρσα εξοπλισμών, πρωτίστως, στις ΗΠΑ, όπου ακόμη και ο Αϊζενχάουερ προειδοποίησε για τον κίνδυνο που συνιστά για τη χώρα η τεράστια πολιτική επιρροή του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος.

Για την Ευρώπη όμως, τον χρήσιμο ηλίθιο της νέας μιλιταριστικής υστερίας κατά της Ρωσίας, αυτό είναι κάτι καινούργιο. Δεν είναι απλά η ανταπόκριση στις αμερικανικές και ΝΑΤΟϊκές πιέσεις για περισσότερο χρήμα σε οπλικά συστήματα.

Είναι η προσπάθεια να επισημοποιηθεί ο ρόλος του ευρωπαϊκού στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος ως πολιτικού υποβολέα των αποφάσεων της Ε.Ε.. Το λόμπινγκ που επί χρόνια έκαναν οι μεγάλες ευρωπαϊκές στρατιωτικοβιομηχανικές επιχειρήσεις και οι δορυφόροι τους έχει πιάσει τόπο, ποντάροντας και στη συγκυρία της ρωσικής εισβολής και στην προθυμία της Ε.Ε να στείλει πακτωλό όπλων στην Ουκρανία, αλλά και στον πολιτικό τυχοδιωκτισμό πολλών κυβερνώντων κομμάτων που βλέπουν στην πολεμοκαπηλία και στην πατριδοκαπηλία ευκαιρίες χειραγώγησης των πολιτών στις επικείμενες ευρωεκλογές.

Δεν μυρίζει μόνο χρήμα, αλλά και αίμα η επιλογή της ευρωπαϊκής ηγεσίας και του εξοπλιστικού λόμπι να δημιουργηθεί κοινό αμυντικό ταμείο, να εκδοθούν πολεμικά ομόλογα, να χρεωθούν κι άλλο οι ευρωπαϊκές κοινωνίες για να αγοραστούν όπλα και να μετατραπεί τελικά η Ε.Ε σε ένωση πολέμου.

Και μυρίζει αίμα, γιατί η απόσταση που χωρίζει ένα ψυχρό πόλεμο από ένα θερμό (ή και θερμοπυρηνικό) είναι μια κλωστή, όταν ο εξοπλιστικός ανταγωνισμός αναπτύσσεται κατά μήκος των 2.500 χιλιομέτρων χερσαίων συνόρων Ε.Ε. και Ρωσίας, στην ίδια την Ευρώπη. Ο Ατλαντικός και τα 8.000 χιλιόμετρα που χωρίζουν Ουάσιγκτον και Μόσχα έδινε τουλάχιστον στον προηγούμενο ψυχρό πόλεμο μια διάσταση κάπως απόμακρη και θεωρητική. Η εφιαλτική εγγύτητα των ανταγωνιστών κάνει τώρα τη διαφορά.

Να επενδύσει κανείς στην ελπίδα που έβλεπε ο Μπρεχτ στο γεγονός ότι τα τανκς χρειάζονται οδηγούς και οι οδηγοί έχουν το ελάττωμα να σκέπτονται;

Έλα όμως που οι στρατόκαυλοι έχουν βρει και σε αυτό τη λύση: τανκς αυτοκινούμενα, όπλα αυτοσκεπτόμενα.

Ο αντιμιλιταρισμός μας χρειάζεται τεχνολογική αναβάθμιση…

Πηγές: Ελεύθερος σκοπευτής/εφ.συν