Η έρευνα της συναδέλφου Χρηστίνας Σωτήρχου για το Τρικαλινό Κιλελέρ (βλ. εδώ) έχει ήδη προκαλέσει τεράστιο ενδιαφέρον στην κοινωνία των Τρικάλων, με αναφορές σε πλείστα τοπικά ΜΜΕ. Τα στοιχεία που έφερε στο φως η συνάδελφος, μάλιστα, θα παρουσιαστούν εκτενέστερα στην επόμενη επιστημονική ημερίδα που θα διοργανωθεί για την “άγνωστη” αγροτική εξέγερση των Τρικάλων το 1925.
Χαρακτηριστική είναι η ανοιχτή επιστολή που απέστειλε σε τοπική ιστοσελίδα ο κος Νίκος Γκόγκος, Υποναύρχος ΠΝ ε.α. ο οποίος είναι ο άνθρωπος που έφερε στην επιφάνεια το τρικαλινό αγροτικό έπος και έχει άμεση ιστορική σύνδεση με το γεγονός, καθώς είναι ο εγγονός του καταδικασθέντος για τα επεισόδια Γρηγόρη Γκόγκου.
Στην επιστολή που σας παραθέτουμε στη συνέχεια, αναφέρει τη δημοσίευση της έρευνας της συναδέλφου μέσα από την ιστοσελίδα του συλλόγου μας και παραθέτει τα σχετικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ιστορική αδικία της απότισης φόρου τιμής ως “ήρωα” στο στρατηγό Χρήστο Καβράκο, του οποίου το όνομα έχει δοθεί από τη Χούντα στο στρατόπεδο, αλλά και σε δρόμο της θεσσαλικής πόλης. Ο κος Γκόγκος αιτείται προς όλους τους αρμόδιους φορείς να εξετάσουν τα στοιχεία αυτά ώστε να μετονομαστεί το στρατόπεδο της πόλης, καθώς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, “… Δεν αποτελεί ο στρατηγός Καβράκος παράδειγμα προς μίμηση στους μαθητές της ΣΜΥ και αυριανούς μικρούς ηγήτορες του στρατού”.
“
Το Στρατόπεδο Καβράκου
Γράφει ο Νίκος Γκόγκος
Στις 29-1-2016 αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Ιονικής Ενότητας πόνημα της κυρίας Χρηστίνας Σωτήρχου με θέμα «Απελευθέρωση της Θεσσαλίας και εθνικοί ευεργέτες». Η κυρία Σωτήρχου είναι συνταξιούχος και μέλος του συλλόγου υπαλλήλων της Ιονικής Τράπεζας. Διαμένει στην Αθήνα και ουδεμία σχέση έχει με τα Τρίκαλα. Στο πόνημά της παρουσιάζει αρκετά άγνωστα αλλά πολύ ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία, που έχουν σχέση με το Αγροτικό και Λαϊκό Συλλαλητήριο των Τρικάλων που έγινε στις 2 Φεβρουαρίου 1925. Από τα ιστορικά αυτά στοιχεία μεταφέρομε εκείνα που έχουν σχέση με τον «ήρωα» στρατηγό Χρήστο Καβράκο, που τιμούμε στα Τρίκαλα και το όνομά του δόθηκε από τη δικτατορία στο στρατόπεδο που εδρεύει η ΣΜΥ και σε δρόμο της πόλης μας.
6 Μαρτίου 1910. Ημέρα του Κιλελέρ. Η πλατεία της Λάρισας είχε οριστεί ως τόπος συγκέντρωσης για το Πανθεσσαλικό συλλαλητήριο. Ο Στρατός από νωρίς έστειλε ένοπλα τμήματα να φυλάξουν τις εισόδους στην πόλη, για να εμποδίσουν τους αγρότες να πάνε εκεί. Στην είσοδο Φαρσάλων είχε σταλεί έφιππο τμήμα. Σε αυτό συμμετείχαν ο λοχίας Καβράκος και οι δεκανείς Μπατάλης και Πατσιάνης. Όταν έφτασαν εκεί οι αγρότες , οι στρατιώτες προσπάθησαν να τους εμποδίσουν. Πετροβολητό από τους αγρότες, πυρ στο ψαχνό από τους στρατιώτες. Νεκρός ο νεαρός αγρότης (18 ετών) Απόστολος Μπατάλης, αδερφός του δεκανέα και πολλοί τραυματίες.
Στη δίκη των αγροτών του Κιλελέρ, του Τσουλάρ και της εισόδου Φαρσάλων στη Λάρισα, που έγινε στο κακουργιοδικείο της Λαμίας στις 19/6/1910, κλήθηκαν ως μάρτυρες και οι Καβράκος, Μπατάλης και Πατσιάνης. Ο Μπατάλης κατέθεσε ότι ο διοικητής τους είπε να πυροβολήσουν στο ψαχνό και ότι μπροστά του ο Πατσιάνης έριξε κατά του αδερφού του. Ο Πατσιάνης είπε ότι κακώς στοχοποιείται, διότι πυροβόλησαν όλοι μαζί. Ο Καβράκος, για να καλύψει το διοικητή του τμήματος, ψευδομαρτύρησε και είπε ότι η διαταγή ήταν να ρίξουν στον αέρα για εκφοβισμό των αγροτών και ότι ο Μπατάλης σκοτώθηκε κατόπιν.
Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, στις 2 Φεβρουαρίου 1925, αντισυνταγματάρχης διοικητής του 5ου Συντάγματος Πεζικού στα Τρίκαλα, δεν διστάζει να διατάξει πυρ στο ψαχνό στο συλλαλητήριο που έγινε στα Τρίκαλα. Επτά νεκροί και πάνω από 25 οι τραυματίες.
Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρέτησε ως διοικητής της ΧΙΙ Μεραρχίας Πεζικού. Ο διοικητής του αντιστράτηγος Κωτούλας έγραψε για τον Καβράκο: «Ως διοικητής της ΧΙΙ Μεραρχίας ελαχίστην υπηρεσίαν προσέφερε καθόσον μόλις αναρρώσας εκ μακράς ασθενείας δεν ηδύνατο να πεζοπορεύει και να ιππεύει και συνεχώς να επιβλέπει τα τμήματα της νεοσυστάτου Μεραρχίας, έχοντα εντολήν να οργανώνουν αμυντικώς τομέα επί ορεινής τοποθεσίας και δυσβάτων δρομολογίων. Αντικατεστάθη τη αιτήσει μου διατεθείς εις το εσωτερικόν».
Στις 18 Απριλίου 1941 του ανατέθηκαν καθήκοντα στρατιωτικού διοικητή των Αθηνών. Εννέα ημέρες αργότερα συμμετείχε στην επιτροπή παράδοσης των Αθηνών στους γερμανούς κατακτητές. Κατά την προετοιμασία υποδοχής των γερμανών εισβολέων διέταξε την παραμονή της Σχολής Ευελπίδων στη θέση της, ώστε να αναλάβει αστυνομικά καθήκοντα στην Αθήνα, για την τήρηση της τάξης κατά την είσοδο των γερμανών. Ευτυχώς που οι ευέλπιδες εστασίασαν και αναχώρησαν για την Κρήτη.
Στην κατοχή, αντί να αναλάβει τα ηνία της αντίστασης, διορίστηκε από την κατοχική κυβέρνηση τον Ιούνιο 1941, διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών. Τον πρώτο χειμώνα της κατοχής (1941-1942) η έλλειψη τροφίμων και η πείνα έπληξε ιδιαίτερα τα αστικά κέντρα της χώρας.
Το 1942 αποστρατεύτηκε.
Το 1944 ο στρατηγός Καβράκος συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους κουίσλινγκ της χώρας (δοσίλογοι, προδότες του έθνους}. (Πηγή: Stanford University, Stanford Kalifornia). Το όνομά του ακούστηκε μεταξύ των διαδόχων του Ιωάννη Ράλλη, όταν οι γερμανοί αφέντες φάνηκε να είναι δυσαρεστημένοι από τον πρωθυπουργό. Δεν έγινε η αντικατάσταση, διότι υπήρξε διαφωνία για τον διάδοχο.
Το Δεκέμβριο του 1944 εκτελέστηκε από τους στασιαστές. Δεν σκοτώθηκε σε πόλεμο ούτε καν τραυματίστηκε.
Άποψή μου είναι ότι το όνομα του στρατοπέδου πρέπει να αλλάξει. Δεν αποτελεί ο στρατηγός Καβράκος παράδειγμα προς μίμηση στους μαθητές της ΣΜΥ και αυριανούς μικρούς ηγήτορες του στρατού. Ούτε για την τρικαλινή κοινωνία είναι ηθικό να τιμάει ως ήρωα έναν με τόσα μείον.
Παρακαλώ το Διοικητή της ΣΜΥ να ελέγξει τα αναγραφόμενα και να ενεργήσει σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στη Γενική Διαταγή του ΓΕΣ/7ον ΕΓ/3/Σ.371/28/5/84 για την αλλαγή του ονόματος του στρατοπέδου.
Επίσης παρακαλώ τους βουλευτές Τρικάλων και ιδιαίτερα τον κ. Σάκη Παπαδόπουλο να ενημερώσουν τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και να ζητήσουν την αλλαγή του ονόματος του στρατοπέδου.
Ο Νίκος Γκόγκος είναι Υποναύρχος ΠΝ ε.α.”
Είμαστε ιδιαιτέρως χαρούμενοι που η προσπάθεια της συναδέλφου λαμβάνει την αναγνώριση που της αξίζει και περαιτέρω που ο σύλλογός μας και η ιστοσελίδα μας αποτελούν το δίαυλο επικοινωνίας και δημοσιοποίησης των ερευνών της. Συντασσόμαστε κι εμείς με το αίτημα του κου Γκόγκου και ελπίζουμε να βάλαμε το λιθαράκι μας για την αποκατάσταση αυτής της μεγάλης ιστορικής αδικίας.
– Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κα Σούλα Μερεντίτη είχε καταθέσει στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ήδη από το 2007 την Ερώτηση υπ’ αριθμ. 330/04-10-2007, σχετικά με το αίτημα μετονομασίας του στρατοπέδου:
«…Για το λόγο αυτό, ερωτάται ο κύριος Υπουργός Εθνικής Άμυνας:
Προτίθεται και πότε, να ανταποκριθεί θετικά στο αίτημα της κοινωνίας της πόλης και του Νομού μας και να μετονομάσει το στρατόπεδο Καβράκου σε στρατόπεδο Στρατηγού Σαράφη;»
Η –αρνητική- απάντηση ήταν η εξής:
Φ. 900α /5577/9278/29 Οκτωβρίου 2007
Σε απάντηση της υπ’ αριθμ. 330/04-10-2007 Ερώτησης της Βουλής των Ελλήνων, που κατέθεσε η Βουλευτής κα Σούλα Μερεντίτη, με θέμα τη μετονομασία του στρατοπέδου «ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΒΡΑΚΟΥ», σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
«…Μετονομασία στρατοπέδου πραγματοποιείται μόνον εφόσον διαπιστωθεί ότι εκείνος του οποίου το όνομα φέρει το στρατόπεδο δεν πληρεί τις προϋποθέσεις της σχετικής Διαταγής, οπότε ο Στρατοπεδάρχης υποβάλλει ιεραρχικά σχετική αλληλογραφία.
Σύμφωνα με την, από 19 Μαρτίου 1975, Διαταγή του Γ.Ε.Σ, στο στρατόπεδο που εδρεύει η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς (Σ.Μ.Υ) δίδεται το όνομα του Στρατηγού Χρήστου Καβράκου.
…Από τα τηρούμενα στο αρχείο της Δ.Ι.Σ/Γ.Ε.Σ στοιχεία για το Στρατηγό Καβράκο προκύπτει ότι ο υπόψη Αξιωματικός γεννήθηκε στα Τρίκαλα το έτος 1882…. Από τα ως άνω στοιχεία προκύπτει ότι το όνομα του Στρατηγού Χρήστου Καβράκου πληρεί όλες τις προϋποθέσεις της Γενικής Διαταγής περί «Ονομασιών–Μετονομασιών Στρατοπέδων».
Πηγή: ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΑΡΚΤΙΚΑ Περίδος: ΙΒ, Σύνοδος: Α΄, Συνεδρίαση: ΚΗ΄ 12/11/2007
http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/a08fc2dd-61a9-4a83-b09a-09f4c564609d/es12112007.pdf
Πηγή: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ
http://www.mod.mil.gr/mod/el/content/show/40/3317
Σας υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που αποκάλυψε η συνάδελφος προκύπτει ότι ο Χρήστος Καβράκος:
– Συμμετείχε ως λοχίας και ως καταδότης στη σφαγή στην σφαγή του Κιλελέρ το 1910 και ήταν ψευδομάρτυρας στην δίκη που έγινε στις 19/6/1910-23/6/1910 στο Κακουργιοδικείο Λαμίας
Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου
Εφημεριδα ΕΜΠΡΟΣ 22/6/1910 σελ.3 και 4.
“http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=22&db=6&da=1910“dc=22HYPERLINK
– Έδωσε εντολή δολοφονίας 7 ατόμων στο Τρικαλινό Κιλελέρ στις 2.2.1925 και ο ίδιος εκτέλεσε τον τυφλό γέροντα Ράδο και προφανώς ψευδομαρτύρησε ακόμα μία φορά (Την 3 μ.μ. εξητάσθησαν οι μάρτυρες Νομάρχης, συνταγματάρχης Καβράκος και έτεροι εξ εις ΠΟΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΝΤΙΦΑΣΚΟΝΤΕΣ ΜΕ ΤΑΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ) στη τη δίκη των αγροτών στο Στρατοδικείο της Λάρισας 31-3-1925/4-4-1925 με αποτέλεσμα την καταδίκη των θυμάτων του
Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ 4/2/1925 σελ.1 “http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=123&dc=4&db=2&da=1925“
Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 9/2/1925 σελ.2 “http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=9&db=2&da=1925“
– Όχι μόνο δεν πολέμησε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο αλλά και προσπάθησε να εμποδίσει τους Ευέλπιδες να πολεμήσουν τους Γερμανούς
Στις 27 Απριλίου 1941 στρατιωτικός διοικητής της Αθήνας παρέδωσε χαμογελαστός τα «κλειδιά» της Αθήνας στον Γερμανό αντισυνταγματάρχη Φον Σέιμπεν ενώ σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο που καθαιρέθηκε επειδή αρνήθηκε να ορκίσει την δοσιλογική κυβέρνηση «έργον του Αρχιεπισκόπου είναι όχι να υποδουλώνη αλλά να ελευθερώνη» … θα έφθανεν είς κατώτερος αξιωματικός.
– Συνεργάστηκε με τις κατοχικές δυνάμεις και έγινε γενικός διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών τον Ιούνιο του 1941, δηλαδή είχε ενεργό συμμετοχή στο Μεγάλο λιμό που είχε 300.000 θύματα από πείνα
– Το 1944 συγκαταλέγεται μαζί με τον Τσιρονίκο της «Εξόριστης Ελληνικής κυβέρνησης της Βιέννης» (που καλούσε τους Έλληνες να κάνουν υπομονή δύο μήνες μέχρι να επανέλθει ο γερμανικός στρατός να τους ελευθερώσει), στους μεγαλύτερους κουίσλινγκ (quisling = κουίσλινγκ, δωσίλογος, προδότης του έθνους)
Την πληροφορία έδωσε ο Κώστας Κουβαράς , Αξιωματικός Πληροφοριών του Αμερικανικού στρατού και αναφερόταν στο Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (αγγλικά:Office of Strategic Services,OSS) για την Ελληνική στρατιωτική και πολιτική κατάσταση.
Πηγή: Stanford University.Stanford,California 94305./http://web.stanford.edu/~ichriss/Couvaras.htm
(Τhe Online Archive of California is an initiative of the California Digital Library.) First lieutenant, United States Army; head, Office of Strategic Services Pericles Mission to Greece, 1944-1945. “http://www.oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/tf1199n4h1?query=Office+of+Strategic+Services+Pericles+“1944-1947 Availability Collection open for research.
– …Ο Στρατηγός Καβράκος, με την διαθήκη του, διέθεσε μέρος της περιουσίας του στην Πατρίδα για κοινωφελείς σκοπούς. Στο στρατόπεδο της ΣΜΥ υπάρχει προτομή του Στρατηγού καθώς επίσης και προσωπικά του αντικείμενα που εκτίθενται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο…
Πηγή: http://www.army.gr/files/File/STRATOS_KAI_ENHMEROSH/11.pdf σελ.25
Είναι γνωστό ότι η περιουσία των Ελλήνων αξιωματικών που πολέμησαν εναντίον των κατακτητών δημεύθηκε (σχετικά ΦΕΚ. ΦΕΚ 20 28/02/1943 και ΦΕΚ 92….16/04/1943 ).
Στην κατοχή 350.000 ακίνητα άλλαξαν χέρια κάτω από συνθήκες εξαθλίωσης, πείνας, λιμού και εκβιασμών, κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί, λίγα δράμια λάδι και μερικές χούφτες σταφίδες.
Σαφώς και θα πρέπει να διερευνηθεί πώς προέκυψε και διατηρήθηκε η περιουσία του δοσίλογου Καβράκου μέσα στην Κατοχή .
……………………………………………………..
Η έρευνα της συναδέλφου και συνολικά το Τρικαλινό Κιλελέρ αποτελεί πλέον θέμα συζήτησης στην τοπική κοινωνία και έχουν δημιουργηθεί φορείς που ασχολούνται με το ζήτημα της μετονομασίας του στρατοπέδου και της ευρύτερης αναγνώρισης της λαϊκής, αγροτικής, τρικαλινής εξέγερσης του 1925.
Νομίζουμε ότι έχει φτάσει το πλήρωμα του χρόνου ώστε να εμποδιστεί με κάθε τρόπο ένας δοσίλογος να μολύνει το φρόνημα των Ελλήνων υπαξιωματικών. Καιρός να αποκαθηλώσουμε το αίσχος του Στρατοπέδου «Στρατηγού Χρήστου Καβράκου»!