Το “Τρικαλινό Κιλελέρ” της 2/2/1925 – Μία ακόμα αποκαλυπτική έρευνα της συναδέλφου Χρηστίνας Σωτήρχου που ρίχνει φως σε σπουδαίες, αλλά σχετικά άγνωστες, πτυχές της ιστορίας μας

Ο Σύλλογός μας, θέλοντας να κάνει πράξη την άποψή του ότι ο συνδικαλισμός οφείλει “να σπάσει τα δεσμά του”, να μην περιορίζεται μονάχα στις διεκδικήσεις και τα αιτήματα των εργαζομένων και να επεκτείνει τη δράση και την κοινωνική προσφορά του σε ευρύτερα πλαίσια, έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια ανάδειξης σχετικά άγνωστων ιστορικών γεγονότων της πατρίδας μας, που βρίθουν ενδιαφέροντος και ηρωικών μορφών.

Η εκλεκτή συνάδελφος και μέλος του συλλόγου μας, Χρηστίνα Σωτήρχου, που πρωτοστατεί σε αυτήν την προσπάθεια, έψαξε, ρώτησε, ερεύνησε, διάβασε, έμαθε και τώρα παρουσιάζει μία σχεδόν άγνωστη στο ευρύ κοινό ιστορία ηρωικού αγροτικού αγώνα, το λεγόμενο “Τρικαλινό Κιλελέρ”, που έλαβε χώρα στις 2/2/1925, 15 χρόνια μετά από την πιο γνωστή εξέγερση του Κιλελέρ της Λάρισας.

Σημαντική και ιστορικά συμβολική η συνεισφορά του Υποναύαρχου Ε.Α., κου Νικόλαου Γκόγκου, ο οποίος είναι εγγονός ενός εκ των πρωτεργατών της αγροτικής εξέγερσης των Τρικάλων και έπειτα από πολυετή έρευνα και κοπιώδη αγώνα κατόρθωσε την ανάδειξη και αναγνώριση των συγκλονιστικών γεγονότων.

Έπειτα από απόφαση της τοπικής αυτοδιοίκησης, η αγροτική εξέγερση της 2/2/1925 γιορτάζεται πλέον επίσημα από την πόλη των Τρικάλων σε ετήσια βάση την Κυριακή του Φεβρουαρίου μετά το πέρας της ημερομηνίας που έλαβαν χώρα τα γεγονότα. Η “ΙΟΝΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ” επιθυμεί μέσα από αυτό το ιστορικό αφιέρωμα την ευρύτερη ανάδειξη του “Τρικαλινού Κιλελέρ” και φιλοδοξεί σταδιακά να λάβει τη θέση και την πανελλήνια αναγνώριση που του αξίζει στο πάνθεον των ιστορικών αγώνων της αγροτιάς του περασμένου αιώνα.

2 Φεβρουαρίου 1925 το «Τρικαλινό Κιλελέρ» (έγγραφο PDF)

Της Χρηστίνας Σωτήρχου

Απελευθέρωση της Θεσσαλίας και εθνικοί ευεργέτες

Στις 2 Ιουλίου 1881 επικυρώθηκε η Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης (απότοκος της Συνθήκης του Βερολίνου του 1878) με την οποία η Θεσσαλία και ο νομός Άρτας προσαρτήθηκαν στο Ελληνικό κράτος. Όταν η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε να μπει ειδικό όρος για την προστασία του τσιφλικάδικου καθεστώτος, η Ελληνική κυβέρνηση δεν αντέταξε καμιά άρνηση, γιατί :

  • δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν τους Ευρωπαίους αστούς που, στα χρόνια αυτά ήταν φανατικοί υποστηριχτές του «ιερού δικαιώματος της ιδιοκτησίας»
  • οι ίδιοι είχαν τις ίδιες ιδέες
  • δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν τους Έλληνες του εξωτερικού

Ο ίδιος ὁ Τρικούπης διευκρίνιζε μὲ σαφήνεια τη στάση του στη βουλή:

«… εαν επιβάλωμεν την διανομὴν των κτημάτων εις τους καλλιεργητάς, όπως μου το ζητείτε, θα εκδιώξωμεν εξ Ελλάδος το χρήμα των Ελλήνων του εξωτερικού. Αντιθέτως, οφείλομεν να προσελκύσωμεν τα κεφάλαια αυτών των Ελλήνων και όχι να τους εκφοβίσωμεν… Η κατάστασις εις την Θεσσαλίαν πρέπει να παραμείνη ως έχει, διότι τούτο απαιτούν τὰ γενικώτερα συμφέροντα της χώρας μας…»

 «Τα κτήματα, μεγάλης εκτάσεως καθ’ έκαστον, ανήκουσιν είς ολίγους (…)ομογενείς, ως τον Ζαρίφην, τον Ζωγράφον, τον Ζάππαν (…) και τινάς των εν Κωνσταντινουπόλει άλλων πλουσίων (…) Και όμως τις θα πιστεύη ότι οι νέοι κύριοι των χωρίων, οι από της πύλης αγοράσαντες ταύτα, εισίν απαιτητικότεροι των Τούρκων,προς τους μέχρι τούδε εν τοις χωρίοις οικούντας ή γεωργούντας Έλληνας γεωργούς; Παρά τοις Τούρκοις ανεγνωρίζετο τοις χωρικοίς η κυριότης της οικίας και της περιοχήςαυτής, παρεχωρείτο ελευθέρως κήπος τις ή περιφέρεια μικρά, αφίετο δε αυτοίςελευθέρως να νέμωνται δωρεάν(…) Αλλ’ οι νέοι κύριοι, ου μόνον την νομήν απαρνούνται αυτοίς, αλλ’ εκβιάζουσι τους δυστυχείς να τοις πληρώσωσι και ενοίκιον δια τας οικίας εις ας κατοικούσιν, και ας οι χωρικοί θεωρούσιν προ αμνημονεύτων χρόνων ως ιδίας».

Πηγή: Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων/Εφημερίδα ”ΑΙΩΝ” 24.9.1881 σελ.4.

http://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=47292&seg=54571

Τα τσιφλίκια της Θεσσαλίας αγοράστηκαν από πλούσιους Έλληνες του εξωτερικού που αργότερα ανακηρύχτηκαν εθνικοί ευεργέτες .

«…Κακόμοιροι αγρότες που σας μαθαίνουν στα σχολεία ένα σωρό παραμύθια για τους “μεγάλους ευεργέτες του Εθνους”, πού να ξέρετε πως οι Τοσίτσηδες, οι Ζαππαίοι, οι Μπενάκηδες, οι Αβέρωφ, οι Ζωγράφηδες, οι Βαλλιάνοι, οι Μαρασλήδες και τράβα κορδέλα, ήταν σκληροί εκμεταλλευτές των αγροτών και εργατών της Αιγύπτου, Τουρκίας, Ρουμανίας, Ρωσίας…»

Πηγή :Γιάννης Κορδάτος “Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας”, τ. 4, έκδ. 20ός Αιώνας, Αθήνα 1958, σ. 445).

Ο Κωνσταντίνος Ζάππας (1813/14–1892) υπήρξε Έλληνας επιχειρηματίας, φιλάνθρωπος και εθνικός ευεργέτης. Έπαιξε κύριο ρόλο μαζί με τον εξάδελφό του Ευάγγελο Ζάππα στην αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων. Το 1881 αγόρασε μεγάλα τσιφλίκια στη Θεσσαλία. Από το 1891, έτος κατά το οποίο τα κτήματα του Ζάππα πέρασαν στο ελληνικό δημόσιο. Η διανομή των Ζαππείων κτημάτων ήταν ένα από τα αιτήματα των αγροτών στο Κιλελέρ το 1910.( Μόνο ένα τσιφλίκι απαλλοτριώθηκε μέχρι το 1918. Ήταν το τσιφλίκι του Κωνσταντίνου Ζάππα).

Στεφάνοβικ-Σκυλίτσης (1842-1901)

Λίγους μήνες πριν την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στο ελληνικό βασίλειο, ο Παύλος Στεφάνοβικ αγόρασε από την οθωμανική κυβέρνηση αγροτική έκταση περίπου 600.000 στρεμμάτων στην περιοχή του θεσσαλικού κάμπου. Μετά την απελευθέρωση το 1881, λέγεται ότι είχε κερδίσει στα χαρτιά στην Κωσταντινούπολη, ολόκληρη την παρακάρλια περιοχή 44.000 στρεμμάτων από τον Τούρκο ιδιοκτήτη που την κατείχε Την άλλη του περιουσία σ΄ ολόκληρη τη Θεσσαλία, ο Στεφάνοβικ την είχε αποκτήσει δανείζοντας χρήματα σε μπέηδες.

Χρηστάκης εφένδης Ζωγράφος (1820-1898) .Εθνικός ευεργέτης, Τραπεζίτης και προμηθευτής του τουρκικού στρατού, δηλαδή είχε αναλάβει την τροφοδοσία και την προμήθεια, σε ό,τι χρειαζόταν ο τουρκικός στρατός, υπήρξε ο σφαγέας του Ζάρκου και στυγνός τσιφλικάς της Θεσσαλίας που πρωταγωνίστησε σε κάθε είδους δίωξη των αγροτών.. Αγόρασε 3 τσιφλίκια στο Νομό Τρικάλων και 8 στο Νομό Καρδίτσας  και χωριά της Άρτας και των Τζουμέρκων.Τα πρώτα τσιφλίκια το 1874-1876 ήταν του Ζάρκου και του Νεοχωρίου Τρικάλων έκτασης 64.000-70.000 στρεμμάτων ,το 1879 το χωριό Μαυρομάτι με 25.0000 στρέμματα και πάει λέγοντας .

Στο σημείο αυτό οφείλω να αναφέρω ότι ο ο στρατηγός του 1821 Γεώργιος Καραϊσκάκης ,είχε γεννηθεί στο Μαυρομάτι. Ο εγγονός του, συνονόματος Γεώργιος Καραϊσκάκης (1876-1956) στρατιωτικός και ανεξάρτητος βουλευτής Καρδίτσας 1906,1910 και 1912  προώθησε τα συμφέροντα των αγροτών και αναμείχθηκε στην εξέγερση του Κιλελέρ.

Αντίθετα με το Ζάππα, οι κληρονόμοι του Χρηστάκη Ζωγράφου με σπασμωδικές κινήσεις προσπάθησαν να μπλοκάρουν την απαλλοτρίωση του τσιφλικιού.

Κωνσταντίνος Καραπάνος (1840-1914),πολιτικός τραπεζίτης γαιοκτήμονας και αρχαιολόγος.

Υπήρξε γόνος επιφανούς οικογένειας από την Άρτα γιατί πατέρας του, ο  Γεράσιμος Καραπάνος ήταν  επιστάτης των κτημάτων του Μουσταφά Ναϊλί πασά. Διορίστηκε το 1861 υπάλληλος της οθωμανικής πρεσβείας και αργότερα γραμματέας της Γενικής Εταιρείας του Οθωμανικού Κράτους. Το 1864 πήγε στην Κωνσταντινούπολη όπου άσκησε το επάγγελμα του τραπεζίτη.

Υπήρξε υπουργός Οικονομικών το 1890, υπουργός Ναυτικών το 1902 και 1903 και Δικαιοσύνης το διάστημα 1904-1905

Αυτός και ο πεθερός του Χρηστάκης Ζωγράφος , ήταν οι  αγοραστές των χωριών της Άρτας και των Τζουμέρκων. Η συμπεριφορά των καινούριων αφεντάδων, ήταν όχι μόνο η ίδια με την συμπεριφορά των Τούρκων, αλλά πολύ χειρότερη. Οι καταπιέσεις δεν υποφέρονταν και οι φόροι και τα χαράτσια ήταν αβάσταχτα. Σχεδόν 50% της σοδειάς πήγαινε στις αποθήκες και το ταμείο του Καραπάνου. «Πέτρα, χώμα και κλαρί» όπως έλεγαν τότε ήταν στην απόλυτη δικαιοδοσία της οικογένειας Καραπάνου. Όταν οι Αθαμανιώτες ζήτησαν το 1882 να αγοράσουν το χωριό τους από τον Καραπάνο και έδωσαν προκαταβολή, όμως το 1887 τελεσιδίκησε το δικαστήριο υπέρ της Μαρίας Κ. Καραπάνου, με αποτέλεσμα να διαλυθεί το συμβόλαιο και να χαθούν όχι μόνο τα δικαιώματα, αλλά και τα χρήματα που είχαν δοθεί. Η νέα συμβολαιογραφική πράξη εξαγοράς του Αθαμανίου και Κάτω Αθαμανίου συντάχθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 1898, αλλά και με όρους που εξυπηρετούσαν στο ακέραιο τα συμφέροντα της οικογένειας Καραπάνου δεδομένου πως οι πλούσιοι, οι ισχυροί και οι ευνομούμενοι εκείνης της εποχής, επηρέαζαν την πολιτική ζωή της χώρας, ο δε τσιφλικάς Καραπάνος ήταν και υπουργός Οικονομικών της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Όταν οι εισπράκτορες της οικογένειας Καραπάνου πήγαιναν στο χωριό για την είσπραξη των δόσεων συνοδεύονταν πάντοτε από χωροφύλακες, και όσους δυστροπούσαν ή δεν είχαν να πληρώσουν τους συλλαμβάνανε και ακολουθούσαν κατασχέσεις, ξυλοδαρμοί και εξευτελισμοί.

Το 1875-1876 ,αν και δεν ήταν αρχαιολόγος, μαζί με τον μηχανικό του τουρκικού στρατού Σιγισμούνδο Μινέικο (πατέρα της Σοφίας Μινέικο-Παπανδρέου), αφού εξασφάλισαν την άδεια των οθωμανικών αρχών , ανέσκαψαν τη Δωδώνη .Στις 22 Ιουνίου του 1902 με το υπ’ αριθ.7018 δωρητήριο συμβόλαιο, ο Καραπάνος δώρισε  χάλκινα ευρήματα των ανασκαφών στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας με το υπ’ αριθ.7018 δωρητήριο συμβόλαιο .

«…Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει και μπορεί να υποστηριχθεί από τους Δωδωναίους και γενικά τους Ηπειρώτες το αίτημα για τον επαναπατρισμό αυτών των αρχαιολογικών θησαυρών. Χρειάζονται όμως ενημέρωση, γνώση, διάθεση για δυναμική διεκδίκηση αλλά και πολιτική βούληση…» έγραφε ο Γιώργος Σεφέρης

Εκτός από «την Άρτα και τα Γιάννενα» ο Καραπάνος το 1900 αγόρασε τον Υμηττό και την Γλυφάδα. και εκκρεμούν απαλλοτριώσεις.

Οι κυβερνήσεις στο πλευρό των τσιφλικάδων

Οι Έλληνες ιδιοκτήτες των τσιφλικιών διατήρησαν τον αναχρονιστικό θεσμό των κολίγων. Οι γαιοκτήμονες έχοντας την κυβερνητική υποστήριξη και βοηθούμενοι από τη χωροφυλακή και το στρατό, επιχειρούσαν να τρομοκρατήσουν τους αγρότες, επισείοντας την απειλή της επικείμενης έξωσης. Οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς ήταν πάντα και όλες στο πλευρό των τσιφλικάδων και αρνούνταν να ικανοποιήσουν το αίτημα των κολίγων να ψηφιστεί γενικός νόμος περί απαλλοτριώσεων

«Με την απειλή της έξωσης πολλοί πολιτικοί έπαιρναν την ψήφο των κολίγων. Οι εκλογές τότε με σφαιρίδια και ξεχωριστή για κάθε ψηφοφόρο κάλπη, ήταν ολοφάνερες.

Ο ψηφοφόρος αδυνατούσε να κρύψει τι ψηφίζει. Οι τσιφλικάδες ανέθεταν στους επιστάτες τους και άλλους μπράβους να οδηγήσουν αγεληδόν τους κολίγους και με την απειλή της έξωσης επέβαλαν να ψηφίζουν φανερά όποιον εκείνοι ήθελαν».

Πηγή:Λάζαρος Αρσενίου ,δημοσιογράφος και συγγραφέας που τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της  για την πολυετή προσφορά του στον τόπο)

Ο Ε. Βενιζέλος, μιλώντας στη Βουλή, σημείωνε μεν ότι «δεν υπάρχει συνταγματικό κώλυμα κατά της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των θεσσαλικών τσιφλικιών προς αποκατάστασιν των ακτημόνων γεωργών ως μικροϊδιοκτήτες», αλλά όταν διαμαρτυρήθηκε ο Τούρκος πρεσβευτής του απάντησε: «Δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε για τις δηλώσεις μου εις την βουλή. Διά να γίνει απαλλοτρίωσης και διανομή κτημάτων χρειάζεται νόμος ειδικός. Τον νόμον τούτον θα αποφύγει η κυβέρνησις να ψηφίσει…».

Στις 20 Μαΐου 1917 ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Βενιζέλου ο νόμος που κανόνιζε την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών ύστερα από αποζημίωση των τσιφλικάδων. Δημοσιεύτηκαν από την επαναστατική κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης τέσσερα Ν.Δ. (2466, 2467, 2469 και 2470) με τα οποία ρυθμιζόταν νομοθετικά η αναγκαστική απαλλοτρίωση των τσιφλικιών. Τα διατάγματα αυτά, μετά την επικράτηση της Επαναστατικής Κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης, επεκτάθηκαν σε όλη την Ελλάδα και έλαβαν ισχύ, με τον Αγροτικό νόμο 1072/1917 «περί μερικής απαλλοτριώσεως», που ψήφισε η ανακληθείσα βουλή των εκλογών της 31ης Μαΐου 1917, εξαιρούμένου του Νομού Τρικάλων.

Kileler 1

Πηγή: ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ/ http://www.et.gr/index.php/2013-01-28-14-06-23/search-laws

Νόμος 1072/ Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 305 – 29.12.1917

ΠΕΡΙ ΕΠΕΚΤΑΣΕΩΣ ΚΑΘ’ ΑΠΑΝ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΩΝ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 2466, 2467, 2468, 2469 ΚΑΙ 2470 ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ

Το Μάρτιο του 1918 ο υπουργός Γεωργίας Εμμανουήλ Ρέπουλης, χωρίς να λάβει υπόψην του την έκθεση της επιτροπής που βεβαίωνε την ανεπάρκεια της γης στο νομό Τρικάλων και εισηγούνταν την ολική απαλλοτρίωση, το νόμο 1072/1917 και την επίσημη δήλωση του Πρωθυπουργού Βενιζέλου που απουσίαζε στο εξωτερικό, υπέβαλε στη Βουλή νομοσχέδιο για κατάργηση της εξαίρεσης του νομού Τρικάλων από την ολική απαλλοτρίωση και επέκταση της μερικής απαλλοτρίωσης. Παρά τις σθεναρές αντιδράσεις των βουλευτών Τρικάλων, δημοσιεύτηκε ο νόμος 1686 για επέκταση της μερικής απαλλοτρίωσης και στο νομό Τρικάλων. Για διόρθωση των ατελειών του νόμου αυτού ψηφίστηκε ο νόμος 2052/1920 πάλι για τη μερική απαλλοτρίωση, με τον οποίο έγιναν πολλές απαλλοτριώσεις τσιφλικιών στο νομό Τρικάλων. Το ίδιο έτος δημοσιεύτηκε και ο νόμος 2521 για παραχώρηση της σοδειάς στους κολίγους.

Η έκφραση «ρουφώ το αίμα» χρησιμοποιείται κυριολεκτικά και μεταφορικά για τους θεριστές του θεσσαλικού κάμπου

Kileler 2

Ρουφώ/πίνω το αίμα κάποιου: εκμεταλλεύομαι χωρίς οίκτο, απομυζώ

(Μπαμπινιώτης, Γ., Λεξικό Νέας Ελληνικής Γλώσσας)

Οι συνθήκες ζωής των κολίγων είναι πανάθλιες. Η εξάρτησή τους από τους τσιφλικάδες και τους επιστάτες απόλυτη. Είναι υποχρεωμένοι να δίνουν νοίκι στον τσιφλικά το μισό της παραγωγής, πολλές κότες και πρόβατα και τεράστιες ποσότητες τυροκομικών προϊόντων. Πρέπει ακόμα να στέλνουν ένα μέλος της οικογένειας, θηλυκού γένους, να ζυμώνει και να ψήνει το ψωμί της επιστασίας. Οι τσιφλικάδες είχαν πλήρη εξουσία πάνω στο σώμα των γυναικών και των κοριτσιών των κολίγων. Οι κολίγοι δεν μπορούν να ξηραίνουν καπνό και βοδινή κοπριά στους τοίχους και στα κεραμίδια. Δεν έχουν δικαίωμα να κρεμούν βρεγμένα ρούχα στους τοίχους για στέγνωμα. Δεν μπορούν να απομακρυνθούν απ’ το χωριό χωρίς άδεια του επιστάτη ούτε να καλλιεργούν άλλη γη εκτός απ’ αυτή του αφεντικού. Βέβαια, εξυπακούεται ότι δεν μπορούσαν να έχουν σπιθαμή δική τους γη. Κατοικούν σε τρώγλες και τρώνε μαζί με τα ζώα τους. Όταν έρχεται η ώρα να ασκήσουν το «εκλογικό τους δικαίωμα» ψηφίζουν αυτούς που τους υποδεικνύει ο τσιφλικάς. Οι επιστάτες είναι η δεύτερη εξουσία μετά τον τσιφλικά. Έχουν δικαίωμα να επεμβαίνουν σε κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής των κολίγων. Μπορούν να τους εκβιάζουν και να τους αναγκάζουν να κάνουν οτιδήποτε θέλουν. Να τους αναγκάζουν να εργάζονται τις Κυριακές, να τους απαγορεύουν να παντρευτούν, να τους απαγορεύουν τη φιλοξενία, να μην τους αφήνουν να μιλούν μεταξύ τους ιδιαιτέρως, να μην κυκλοφορούν μετά τη δύση του ηλίου και ακόμα να κοιμούνται με τις γυναίκες τους. Τον Ιούλιο, που ήταν μήνας θερισμού, ο θεσσαλικός κάμπος απαιτεί περισσότερα χέρια. Οι πλατείες της Λάρισας μοιάζουν απέραντα σκλαβοπάζαρα. Εκεί, οι επιστάτες των τσιφλικάδων διαλέγουν τους λευκούς δούλους. Ο «τυχερός» θεριστής (γκέκης) οδηγείται σε μια καλύβα. Εκεί του ξυρίζουν τον σβέρκο. Στο ξυρισμένο σημείο τού τραβούν δυο χαρακιές με το ξυράφι. Από κει του ρουφούν το αίμα με ένα κέρατο βοδιού που το ’χουν κάνει σαν σωλήνα. Αφού του αδειάζουν το αίμα (κυριολεκτικά), για να μπορεί να αντέξει στον καύσωνα του θεσσαλικού κάμπου, του βάζουν στην πληγή κοπριά ή καπνό. Ο δύστυχος γκέκης, μισολιπόθυμος πια, είναι έτοιμος για δουλειά. Όλη αυτή τη διαδικασία έπρεπε να την υπομείνει αγόγγυστα, ειδάλλως κινδυνεύει να χάσει το «ευεργέτημα» της εργασίας. Η τροφή που δίνουν οι τσιφλικάδες στους θεριστές είναι προσαρμοσμένη στις συν- θήκες του θεσσαλικού κάμπου, πρέπει να βοηθά στην απόδοση όσο το δυνατόν περισσότερης εργασίας, να είναι κατά της πίεσης του αίματος, για να μην πάθουν συγκοπή, και να κόβει τη δίψα, για να μη χασομερούν να πίνουν νερό. Έτσι, τους φτιάχνουν το γνωστό «σκορδάρι», που είναι ξίδι με κοπανισμένο σκόρδο και στο οποίο ρίχνουν ψωμί και γίνεται «παπάρα», που για τους ταλαιπωρημένους δουλευτάδες φαίνεται χαβιάρι.

Πηγή: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γʹ ΛΥΚΕΙΟΥ

www.patakis.gr/images/files/19416.pdf

Τιμώντας τους Θεσσαλούς βουλευτές Νικόλαο Ταρμπάζη και  Δημήτριο Μπούσδρα

Ο Νικόλαος Ταρμπάζης (1851-1926), ήταν γνωστός Τρικαλινός βουλευτής, με καταγωγή από το Ζάρκο. (Το 1882 έγινε μεγάλη εξέγερση στο Ζάρκο Τρικάλων εναντίον του τσιφλικά Ζωγράφου(του εθνικού ευεργέτη) που κατέληξε σε ένοπλη εξέγερση των κατοίκων του χωριού. Μια εξέγερση που τελικά καταπνίγηκε από τη Χωροφυλακή, η οποία συνέλαβε και βασάνισε πολλούς αγωνιστές, ενώ τα δικαστήρια προχώρησαν σε καταδίκες και εξώσεις από τα σπίτια τους.)

O βουλευτής Ταρμπάζης, στην παρθενική-μνημειώδη ομιλία του στη Βουλή, το 1883, τάχθηκε με θάρρος υπέρ των κολίγων και κατά των τσιφλικάδων. Έδωσε μεγάλους αγώνες στη Βουλή κατά του Χρηστάκη Ζωγράφου(τσιφλικά της ευρύτερης περιοχής του Ζάρκου), ο οποίος ως αντίποινα του κατέστρεψε το σπίτι του στο χωριό.

Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος του με τον τότε πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη, ο οποίος για να του κλείσει το στόμα, του πρόσφερε τη θέση του υποδιοικητή της Εθνικής Τράπεζας. Ο περήφανος-τίμιος Ταρμπάζης αρνήθηκε την πρωθυπουργική προσφορά και στην απάντησή του προς τον Τρικούπη ανέφερε:

«Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Ζωγράφος είναι ένας τύραννος με την κυριολεκτική έννοια του όρου… Είναι ένας ληστής… Κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ διά την προσφοράν, αλλά δεν δέχομαι. Αγωνίζομαι για την αποκατάσταση των ακτημόνων καλλιεργητών γης της Θεσσαλίας. Δεσμευόμενος μέσα στον αγώνα δεν το κάνω με την υστεροβουλία να αποκτήσω πλούτη, ή ανώτερες θέσεις.

Όχι, με προσβάλλετε… Ο αγώνας μου είναι αγώνας δικαιοσύνης και ισότητας των πολιτών. Εμείς οι Θεσσαλοί υποφέραμε πολύ από τους Μπέηδες και τους Τούρκους πασάδες, αλλά ακόμη περισσότερο από τους Έλληνες γαιοκτήμονες, όπως, π.χ, ο κ. Ζωγράφος. Οι Ζαρκινοί συμπατριώται μου είναι δούλοι εις ελευθέραν επικράτειαν. Πρέπει, λοιπόν, να γίνουν ελεύθεροι. Αυτό είναι το επιτακτικόν καθήκον δι’ εμέ και διά τους άλλους συναδέλφους μου. Η φωνή της συνειδήσεώς μου με καλεί να μην εγκαταλείψω τους σκλάβους χωρικούς»

Πηγή : http://zarkotrikalwn.blogspot.gr/2014/04/blog-post_7.html

Ο Δημήτριος Μπούσδρας (1872-1958) δικηγόρος και πολιτικός υπήρξε ηγετική μορφή του αγροτικού κινήματος στις αρχές του 20ου αιώνα στη Θεσσαλία Τον Μάιο του 1909 ιδρύθηκε στην πόλη ο Πεδινός Γεωργικός Σύνδεσμος με πρόεδρο τον Μπούσδρα και το Σεπτέμβριο και τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς έγιναν κινητοποιήσεις στην Καρδίτσα με ομιλητή τον ίδιο. Στη συνέχεια εργάστηκε για την οργάνωση του αγροτικού κινήματος και στους γειτονικούς νομούς και υπήρξε πρόεδρος της Πανθεσσαλικής Επιτροπής των αγροτών που συγκροτήθηκε το Φεβρουάριο του 1910. Μετά τα γεγονότα στο Κιλελέρ ο Μπούσδρας παραπέμφθηκε μαζί με άλλα 71 άτομα σε δίκη στο Κακουργοδικείο Χαλκίδας αλλά αθωώθηκε. Στις εκλογές του Αυγούστου του 1910 εκλέχτηκε βουλευτής για πρώτη φορά. Τον Μάρτιο της επόμενης χρονιάς, κατά τη διάρκεια συζήτησης στη Βουλή, ανέπτυξε μαζί με τον βουλευτή Βόλου Ν. Γεωργιάδη, το ζήτημα της απαλλοτρίωσης, αποκαλύπτοντας πως τσιφλικάδες ζητούσαν να πάρουν την τουρκική υπηκοότητα για να προστατεύσουν τις ιδιοκτησίες τους.

«Οι καλλιεργηταί,  υποχρεούντο να δίδωσιν εις τον γαιοκτήμονα (αφέντην), το τρίτον ή το ήμισυ των παραγομένων καρπών, ενοίκιον διά τη βοσκήν των κτηνών, μέγαν αριθμόν ορνίθων και αμνών, ικανήν ποσότητα τυρού, βουτύρου, καυσοξύλων, αιγών, πεπονιών, χόρτου και αχύρου, να στέλλωσιν εν θήλυ μέλος, ίνα ζημώνη και ψήνη το ψωμί της επιστασίας, λείψανον του δικαιώματος της πρώτης νυκτός: Οι τσιφλικούχοι εξουσίαζον το σώμα των γυναικών και των θυγατέρων των κολίγων… Κατώκουν (σ.σ. οι κολίγοι) εις τρώγλας και πολλοί συνέτρωγον εν τη αυτή φάτνη με τους όνους των, θνήσκοντες δε, και με αιμάσσουσαν καρδίαν, ητένιζον τα πέριξ της κλίνης του θανάτου τέκνα των, διότι τα εγκατέλειπον άστεγα… Οσάκις δε υπεδέχοντο τον αφέντην επισήμως, γονυπετείς, εσύροντο, εκτύπων το χώμα με το μέτωπον τρεις φορές και εφίλουν τον αριστερόν πόδα του. Γενικώς δε ειπείν αι μεγάλαι πιέσεις, αι εξαθλιώσεις και αι αφόρητοι ταπεινώσεις δίκην μαστιγίου, έπληττον τα νώτα και είχον κάμει τους χωρικούς δέκτας ενός επαναστατικού ευαγγελίου… »

Πηγές : Μπούσδρας Δ. Δημήτριος : “Η Απελευθέρωσις των Σκλάβων αγροτών”, σελ. 1 – 2).

            ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ/ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ      ΒΟΥΛΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Β/ 08/01/1911-02/05/1911

            http://www.karditsa-net.gr/2014/people/bousdras.htm

Πρόδρομοι του Κιλελέρ

Το 1904 ιδρύθηκε ο «Θεσσαλικός Γεωργικός Σύλλογος» στη Λάρισα, το 1906 ο «Γεωργικός Σύνδεσμος» στα Τρίκαλα, το 1907 ο «Πανθεσσαλικός Σύλλογος», «Κοινό των Θεσσαλών», το 1908 η «Ενωσις των πληρεξουσίων της Κοινότητας Κοσκινά»,το 1909 ο «Γεωργικός Πεδινός Σύνδεσμος» στην Καρδίτσα, που έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο. Η οργανωτική προσπάθεια ολοκληρώθηκε με τη συγκρότηση μεγάλης Πανθεσσαλικής Επιτροπής Αγώνα, με τριακόσια μέλη

  • Το 1882 η μεγάλη εξέγερση στο Ζάρκο Τρικάλων εναντίον του τσιφλικά Ζωγράφου, που κατέληξε σε ένοπλη εξέγερση των κατοίκων του χωριού. Μια εξέγερση που τελικά καταπνίγηκε από τη Χωροφυλακή, η οποία συνέλαβε και βασάνισε πολλούς αγωνιστές, ενώ τα δικαστήρια προχώρησαν σε καταδίκες και εξώσεις από τα σπίτια τους.
  • Το 1906 έρχεται από την Κεφαλονιά στον Πυργετό της Λάρισας ο Μαρίνος Αντύπαςγια να αναλάβει επικεφαλής στα κτήματα του θείου του, του τσιφλικά Σκιαδαρέση. Γυρνώντας τα χωριά της Θεσσαλίας καλεί τους κολίγους να ξεσηκωθούν κατά των τσιφλικάδων και οργανώνει τους πρώτους «αγροτικούς συνδέσμους». Δολοφονείται 8 Μάρτη του 1907.
  • Το Φλεβάρη του 1909 στην Καρδίτσα έγινε το πρώτο μεγάλο αγροτικό συλλαλητήριο. Μικρότερα συλλαλητήρια έγιναν τον ίδιο μήνα σε Τρίκαλα, Σοφάδες, Αγιά, Τύρναβο και Φάρσαλα.
  • Στις 7 Φλεβάρη 1910 έγιναν μεγάλες κινητοποιήσεις στα Τρίκαλα, στη Λάρισα και στο Βόλο
  • Στις 19 Φεβρουαρίου 1910 η Πανθεσσαλική Επιτροπή – με μέλη απ’ όλους τους νομούς της Θεσσαλίας επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό , Στέφανο Δραγούμη υπουργούς, αρχηγούς κομμάτων και άλλους παράγοντες ,επέδωσε υπόμνημα, και ανέπτυξε και προφορικά την αναγκαιότητα της απαλλοτρίωσης. Τελικά πέτυχε να υποβληθεί στη βουλή νομοσχέδιο για τη λύση του αγροτικού ζητήματος στη Θεσσαλία. Πρότεινε στους Θεσσαλούς βουλευτές να παραιτηθούν, αν δεν ψηφιστεί το νομοσχέδιο και, αφήνοντας μικρή αντιπροσωπία στην Αθήνα, ξαναγύρισε στη Θεσσαλία για να συνεχίσει τον αγώνα.
  • Στις 27 Φλεβάρη του 1910 η «Πανθεσσαλική Επιτροπή» και το «Κοινό των Θεσσαλών» οργανώνουν συλλαλητήρια σ’ όλη τη Θεσσαλία (Τρίκαλα, Καρδίτσα, Φάρσαλα, Τύρναβος, Αγιά). Το μεγαλύτερο είναι αυτό της Καρδίτσας, όπου συμμετείχαν πάνω από 12.000 αγρότες, αλλά και εργαζόμενοι. Εκεί πέφτει και ο πρώτος νεκρός κολίγος. τον οποίο σκότωσε έφιππος χωροφύλακας. Το συλλαλητήριο συνεχίσθηκε με μεγαλύτερη ένταση και στο τέλος εγκρίθηκε το ψήφισμα με το οποίο οι αγρότες απαιτούσαν από τη Βουλή να απαλλοτριώσει τα τσιφλίκια. Οι αρχές κατηγόρησαν τους πρωταγωνιστές του επεισοδίου και τους έσυραν στα δικαστήρια. Στα Τρίκαλα συμμετείχαν 6.000 αγρότες. Τα εμπορικά καταστήματα σε ένδειξη συμπαράστασης έκλεισαν.
  • Την 1η Μάρτη 400 κολίγοι από τα Ορφανά Καρδίτσας, οπλισμένοι με γκράδες, σταμάτησαν το τρένο, λίγο παραπέρα από το σταθμό, δηλώνοντας πως αν δε γίνει απαλλοτρίωση, θα καταστρέψουν τη γραμμή. Στα χωριά Τσαχμάκ, Κόντου και Κρύα Βρύση Φαρσάλων ο κολίγοι έκαψαν τις αχυραποθήκες των τσιφλικάδων.

Πανθεσσαλικό συλλαλητήριο – Κιλελέρ

Η Πανθεσσαλική Επιτροπή από τις επαφές της στην Αθήνα με πολιτικούς, και κυρίως από το ότι δεν προχωρούσε το νομοσχέδιο για συζήτηση, κατάλαβε ότι τα μεγάλα κόμματα στα φανερά κάνουν πως υποστηρίζουν, αλλά στα παρασκήνια βάζουν εμπόδια. Επεδίωκαν, έτσι, να κερδίσουν χρόνο.

Για να υπερνικήσει την κρυφή αντίδραση των πολιτικών κομμάτων η αντιπροσωπεία των Θεσσαλών, έκρινε ότι πρέπει ν’ ασκηθεί μεγαλύτερη πίεση στην κυβέρνηση, ώστε ν’ αναγκαστεί να συζητήσει το νομοσχέδιο για την απαλλοτρίωση.

Για την πραγματοποίηση του σκοπού αυτού έκριναν ότι παράλληλα μες τις ενέργειες της επιτροπής στην Αθήνα, πρέπει να γίνουν και άλλα συλλαλητήρια στην Θεσσαλία. Και ένα από αυτά να είναι μεγάλο, Πανθεσσαλικό.

Για το Πανθεσσαλικό συλλαλητήριο διαλέχτηκε ως καταλληλότερη πόλη η Λάρισα.

Το Πανθεσσαλικό συλλαλητήριο στη Λάρισα ορίστηκε η 6 Μαρτίου 1910.

Για την οργάνωσή του χρησιμοποιήθηκε η πείρα από τα προηγούμενα συλλαλητήρια των Τρικάλων και της Καρδίτσας. Αγωνιστές από την Καρδίτσα, , πήγαν στη Λάρισα και μετέδωσαν αυτή την πείρα, μετέχοντας μάλιστα και οι ίδιοι στην οργάνωσή του.

6 Μάρτη του 1910..

Από τα ξημερώματα, κολίγοι από τα χωριά της περιοχής έφταναν στη Λάρισα για τη συγκέντρωση

κρατώντας μαύρες και κόκκινες σημαίες. παράλληλα αναπτύσσονταν και οι δυνάμεις καταστολής, με τους καβαλάρηδες του ιππικού και τους χωροφύλακες.

«…Χώρος συγκέντρωσης, στην πλατεία Θέμιδος στη Λάρισα …Στις εισόδους της Λάρισας, στην πύλη της Αγιάς, στην πύλη των Φαρσάλων, στην πύλη της Καρδίτσας, στην πύλη των Τρικάλων και μπροστά από τη γέφυρα στον Πηνειό, είχαν στηθεί ενισχυμένες φρουρές.

Από τους πρώτους που μπήκαν στην πόλη ήταν οι ολιγομελείς αντιπροσωπείες από τα μακρινά της Θεσσαλίας και κατόπιν ομάδες, πεζοί ή έφιπποι, από τα γύρω χωριά: οι αγρότες από τον Κρανώνα, οι αγρότες του Ογχήστου, οι αγρότες από το Συκούριο…

έφτασε στους συγκεντρωμένους η πληροφορία ότι η φρουρά της πύλης των Φαρσάλων δεν επιτρέπει να περάσουν μέσα στην πόλη οι αγρότες που έρχονταν από το Νεμπεγλέρ (Νίκαια).Ένα μεγάλο μέρος από τους συγκεντρωμένους στην πλατεία κινήθηκε προς την οδό Φαρσάλων…

Εκεί ο Φιλόλαος Πηχεών, επικεφαλής της ίλης του ιππικού…

Οι αγρότες της Νίκαιας τελικά διέσπασαν τις τάξεις της φρουράς, πέρασαν ορμητικά στην πόλη κι ενώθηκαν με τους υπόλοιπους στην πλατεία…».

Πηγή:Κείμενο από το βιβλίο του Θωμά Ψύρρα «Κιλελέρ στον ήλιο μοίρα» εκδόσεις Μεταίχμιο

εφημερίδα ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ 27.5.1910http://www.topontiki.gr/article/6182/kileler-i-ora-tis-exegersis

Στο Κιλελέρ οι κολίγοι επιβιβάστηκαν στο τρένο χωρίς να βγάλουν εισιτήριο και οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι – ύστερα από διαταγή του διευθυντή των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, που ταξίδευε με κείνη την αμαξοστοιχία – τους ζήτησαν να αποβιβαστούν. Οι κολίγοι, βλέποντας πως υπήρχε στρατός στο τρένο, κατέβηκαν. Οργισμένοι, όμως, από τις βρισιές του, άρχισαν να διαμαρτύρονται και να πετροβολούν την αμαξοστοιχία.. Τότε εκείνος ζήτησε από τον αξιωματικό της στρατιωτικής δύναμης, που βρισκόταν στο τρένο και πήγαινε στη Λάρισα για το συλλαλητήριο, να αντιμετωπίσει ένοπλα τους αγρότες. Διέταξε ευζώνους και φαντάρους να πυροβολήσουν το πλήθος. Δύο από τους αγρότες,, έπεσαν νεκροί. Ένας τραυματίζεται βάρια και άλλοι ελαφριά . Το αίμα έβαψε τον κάμπο…

Το τρένο αγκομαχώντας έφτασε στο σταθμό Τσουλάρ, όπου βρίσκονταν συγκεντρωμένοι κολίγοι για το συλλαλητήριο, αλλά δε σταμάτησε να τους πάρει. Νέα ένταση. Η οργή των κολίγων στο κατακόρυφο. Οι τσολιάδες από τα παράθυρα πυροβολούν και πάλι. Δύο ακόμη αγρότες νεκροί στη γη και πολλοί ακόμη τραυματίζονται. Το αίμα κυλάει άφθονο…

Η είδηση της αιματοχυσίας δεν άργησε να φτάσει στους συγκεντρωμένους στη Λάρισα. διαμαρτύρονται, φωνάζουν εναντίον των δολοφόνων, ζητούν γη και δικαιοσύνη.

Οι δυνάμεις καταστολής διατάζουν πυρ χύνεται και πάλι αίμα, ένας νεκρός και αρκετοί τραυματίζονται γίνεται μάχη σώμα με σώμα Οι δυνάμεις καταστολής ζητούν τη διάλυσή τους, αλλά αυτοί δεν υποχωρούν. Φωνάζοντας «κάτω οι τσιφλικάδες» κινούνται κατά κύματα προς την πλατεία της πόλης.

Παρά τις άγριες επιθέσεις οι αγρότες καταφέρνουν να φτάσουν στην πλατεία, μπροστά στο ξενοδοχείο «Πανελλήνιον», όπου πραγματοποιείται η μεγάλη συγκέντρωση.

Ο νομάρχης, ο αστυνόμος και ο φρούραρχος βλέποντας πως δεν είναι εύκολη υπόθεση η επιχείρηση καταστολής των αγροτών, ύστερα από πολύ ώρα μάχης, διατάσσουν το στρατό να σταματήσει το πυρ

Το συλλαλητήριο θα καταλήξει με την έγκριση του παρακάτω ψηφίσματος που στάλθηκε τηλεγραφικώς στην Αθήνα, στην κυβέρνηση και τη Βουλή:

«Απας ο γεωργικός λαός Λαρίσης συνελθών πανοικεί σήμερον Λάρισαν ίνα έκφραση βαθύν πόνον και πικρόν παράπονον διά τη μη υποβολήν και επιψήφισην του νόμου περί απαλλοτριώσεως των τσιφλικίων και προικοδοτήσεως γενναιοτέρας του Γεωργικού Ταμείου

Α π α ι τ ε ί

α) Την άμεσον επιψήφισιν του νομοσχεδίου περί απαλλοτριώσεως των τσιφλικίων και διανομήν των Ζαππείων κτημάτων.

β) Τη γενναιοτέραν προικοδότησιν του γεωργικού ταμείου διά της διαθέσεως του όλου φόρου των αροτριώντων κτηνών και παντός ό,τι νομίζει η Κυβέρνησις καλύτερον.

γ) Εκφράζει τη βαθείαν λύπην και οδύνην του διά την εκ μέρους των αρχών της Πολιτείας άδικον επίθεση κατά του φιλησύχου και νομοταγούς λαού, ης θύματα υπήρξαν άοπλοι και λευκοί σκλάβοι της Θεσσαλίας».

Μετά το μακελειό της 6ης Μαρτίου του 1910, η κυβέρνηση του Στ. Δραγούμη οργάνωσε δίκες κατά των αγροτών .Η δίκη για τα αιματηρά γεγονότα στο Κιλελέρ, το Τσουλάρ και τη Λάρισα – με κατηγορούμενους 25 αγρότες και αγροτιστές – έγινε στη Λαμία. Οι κατηγορούμενοι αγρότες αθωώθηκαν…

Πηγή:Iskra.gr/ http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=15532:kileler-koligoi&catid=104:2010-07-14-16-10-32&Itemid=314

ΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΓΩΝΑ 1910

Το Φεβρουάριο του 1910 τα μέλη της Πανθεσσαλικής Επιτροπής Αγώνα υπέβαλαν υπόμνημα στο βασιλιά Γεώργιο Α΄, επιδιώκοντας την παρέμβασή του:

«… Δεν είμεθα κύριοι της γης, ην καλλιεργούμεν, ούτε της καλύβης, ένθα διαμένομεν […] και ούτε μας επιτρέπουσιν ελευθέραν ιδιοκτησίαν. […] Μας εξωθούσιν, όταν θέλωσι και με τα κινητά πράγματα ημών και με τα μέλη της οικογενείας, περιφερόμεθα από χωρίου εις χωρίον, ώσπερ Αθίγγανοι. Ο γεωργικός πληθυσμός ελαττούται, η δε γεωργία ολοταχώς οπισθοδρομεί. Η τοκογλυφία ακμάζει και η ελονοσία μας θερίζει. Και όμως ευρισκόμεθα πλησίον των συνόρων. Είμεθα οι Ακρίται. Όταν όμως η αγροτική τάξις είναι ευχαριστημένη εκ της θέσεώς της, τότε το καθεστώς είναι περισσότερον εξησφαλισμένον. Καλλίτερος δε βασιλεύς είναι εκείνος, όστις καθιστά την ύπαιθρον γόνιμον χώραν. Εν Δανία η δουλοπαροικία κατηργήθη από του 1788 έτους και στήλη ελευθερίας υπενθυμίζει το γεγονός τούτο. Διατί να μη στηθή [στήλη ελευθερίας] και εν Ελλάδι;»

Ζ. Δ. Παπαδημητρίου, «Το αγροτικό ζήτημα και η δράση του Μαρίνου Αντύπα στη Θεσσαλία», στο: Π. Πετράτος (επιμ.), Μαρίνος Αντύπας (1872- 1907) , Επιστημονικό Συνέδριο, Αγία Ευφημία, 16-19 Μαρτίου 2006, Πρακτικά, τόμ. Α΄, Αγία Ευφημία: Δήμος Πυλαρέων, 2009, σσ. 157-158.

Πηγή: ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ-ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ 24/05/2013

Κιλελέρ: Η αρχή της λύτρωσης των «λευκών σκλάβων»

Kileler 3

Ντοκουμέντο – σκηνές τρόμου στα συλλαλητήρια

…Οι δύο πιο σημαντικές πηγές για την εξέγερση του Κιλελέρ είναι τα ρεπορτάζ των εφημερίδων «Θεσσαλία» και «Πανθεσσαλική». Από την πρώτη αντιγράφουμε αποσπάσματα για τα γεγονότα της ημέρας, αφού η επαφή με τις πηγές είναι ο καλύτερος τρόπος για την κατανόηση της ιστορίας: «…Από 9ης π.μ. ήρξαντο οι χωρικοί προσερχόμενοι, συσσωματωμένοι εις μεγάλας ομάδας, πεζοί και έφιπποι, με ερυθράς και μαύρας σημαίας, μεταξύ των οποίων, κάπου- κάπου, διεκρίνετο και καμμιά γαλανόλευκος. Τα εθνικά μας χρώματα δεν είχον θέσιν, βεβαίως, εις την συνάθροισιν που την διείπεν η ερυθρά αγανάκτησις και η μαυρίλα της απελπισίας και της φρικώδους καταπτώσεως εις ην ευρίσκονται οι γεωργικοί πληθυσμοί. Οι προσερχόμενοι διέσχιζον τας οδούς της πόλεως ζητωκραυγάζοντες υπέρ της απελευθερώσεως των και της απαλλοτριώσεως της Θεσσαλικής γης… Ζητωκραυγάζοντες και επευφημούμενοι, προχωρούν εις την πλατείαν εν πλήρη τάξει… Ενώ όμως μέχρι της στιγμής ταύτης άκρα ησυχία επεκράτει , απαισία διάδοσις ήλθε να ενσπείρει την κατάπληξιν του συγκεντρωθέντος κόσμου…». Ο ρεπόρτερ αναφέρεται στο αι- ματοκύλισμα του Κιλελέρ και του Τσουλάρ, το οποίο περιγράφει αναλυτικά. Σε συνέχεια γράφει για το ιππικό, που εμπόδιζε τους αγρότες των Φαρσάλων να μπουν στη Λάρισα.«Τότε όλος εκείνος ο όγκος ορμά, τρέχων εις την Πύλην των Φαρσάλων, όπως απελευθερώση τους χωρικούς και τους παραλάβη μαζί του… (Εκεί) ίλη ιππικού υπό τον Φ. Πηχεών, εμποδίζει με προτεταμένα και γεμισμένα όπλα τους εκ Νεμπεγλέρ (Nίκαια) χωρικούς να εισέλθουν, καίτοι ήσαν άοπλοι;».

Πανδαιμόνιο

Εν τω μεταξύ καταφθάνουν και οι εντός της πόλεως, οίτινες εκ των νώτων καταλαμβάνοντες τους ιππείς, ορμούν να διασπάσουν την γραμμήν. Επικρατεί πανδαιμόνιον. Ο διοικητής της ίλης διατάσσει τους ιππείς να ξιφουλκήσουν και να επελάσουν… Τι εγένετο την στιγμήν εκείνην είναι απερίγραπτον. Αι σφαίραι διασχίζουν τον αέρα, οι χωρικοί τρέχουν τήδε κακείσε (εδώ κι εκεί), αναζητούντες πέτρες και ξύλα δια να αμυνθούν. Τέλος, κατόπιν αγρίας πάλης, διασπάται η γραμμή των ιππέων και οι χωρικοί τελείως εξαγριωμένοι εισέρχονται εις την πόλιν, αφήσαντες επί του πεδίου της μάχης τον Α. Μπατάλαν και θανασίμως τραυματισθέντα άλλον ένα…». Η μάχη δεν είχε, όμως, τελειώσει ακόμη. Καθώς οι αγρότες σπεύδουν προς την πλατεία για να ενωθούν με τους άλλους «το ιππικόν κάμνει νέα επέλασιν δια να τους εμποδίσει. Οι χωρικοί, εξαγριωθέντες πλέον, την υποδέχονται δια λιθοβολισμού

Φωναί, κακόν, πανδαιμόνιον. Τη στιγμήν αυτήν τραυματίζονται πολλοί… Οι χωρικοί προχωρούν… αλαλάζοντες, θραύουν υαλοπίνακας και εισορμούν εις την πλατείαν Θέμιδος, ζητωκραυγάζοντες υπέρ της ελευθερίας και του δικαίου των. Το ιππικόν επελαύνει πάλιν κατά του αόπλου λαού και προσπαθεί να το διαλύση, αλλά ούτος δια πυκνού λιθοβολισμού, αμύνεται σθεναρά. Γενικός αναβρασμός και έξαψις επικρατεί. Η πόλις στρατοκρατείται και διατελεί εν τρομοκρατία. Τα καταστήματα όλα είμαι κλειστά, οι δε πλείστοι των κατοίκων έσπευσαν να κλει- σθούν εις τας οικίας των…».

Οι νεκροί και οι τραυματίες στις μάχες

Ο αριθμός των νεκρών στην εξέγερση δεν είναι γνωστός. Άλλωστε καμιά έρευνα ποτέ δεν έγινε. Ο πρωθυπουργός Στέφανος Δραγούμης μετά το αιματοκύλισμα έκανε λόγο στη Βουλή για 5 νεκρούς. Η εφημερίδα «Πατρίς» με φιλοτσιφλικάδικες διαθέσεις γράφει για 8.

Τραγικός απολογισμός

Από τις περιγραφές όσων πήραν μέρος στους τέσσερις τόπους όπου χύθηκε αίμα (Κιλελέρ, Τσουλάρ, Πύλη Φαρσάλων και Λάρισα) προκύπτει ότι οι νεκροί, με τον θάνατο αργότερα τραυματιών, ήταν 12 – ίσως περισσότεροι και από 18, ενώ οι τραυματίες ξεπερνούσαν τους 50.

Τα γνωστά ονόματα

Τα ονόματα των νεκρών αγροτών της εξέγερσης σπανίως αναφέρονται. Τα γνωστά και διασταυρωμένα είναι μόλις τέσσερα (Αντώνης Δημητρίου και Στέφανος Ακριβούσης ή Ευαγγέλου στο Κιλελέρ, Αθανάσιος Μπουκουβάλας ή Σαρτζελαριώτης στο Τσουλάρ και Αποστόλης Μπατάλας στην Πύλη Φαρσάλων).

Το συλλαλητήριο της Λάρισας

Μετά το αιματοκύλισμα στο Κιλελέρ, το Τσουλάρ, την Πύλη Φαρσάλων και την πόλη της Λάρισας οι αγρότες πραγματοποίησαν ειρηνικά το συλλαλητήριο τους στην πλατεία Θέμιδος. Με ψήφισμα που ενέκριναν και έστειλαν στη Βουλή και την κυβέρνηση ζητούσαν:

1) την άμεση ψήφιση νόμου για την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και τη διανομή τους,

2) την οικονομική ενίσχυση του Γεωργικού Ταμείου μέσω του οποίου θα γινόταν η εξαγορά των τσιφλικιών,

3) εκφράζανε βαθιά θλίψη και οδύνη για την «άδικον επίθεσιν κατά του φιλησύχου και νομοταγούς λαού», θύματα της οποίας «υπήρξαν άοπλοι και αθώοι λευκοί σκλάβοι της Θεσσαλίας»…

Του Τ. Κατσιμάρδου

Πηγή :ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΥΡΗΞ (ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ)Σάββατο 13 – Κυριακή 14 Μαρτίου

https://s3.amazonaws.com/ekpdf/periodiko/pdf/2010/0313_14/0313_14.pdf

Κακουργιοδικείο Χαλκίδας. Η δίκη για το συλλαλητήριο στην Καρδίτσα 27/2/1910

Η δίκη με 37 κατηγορούμενους  για το συλλαλητήριο της 27ης Φλεβάρη στην Καρδίτσα άρχισε στις 19/6/1910 στο Κακουργιοδικείο της Χαλκίδας και έληξε στις 23/6/1910 με την αθώωση όλων των κατηγορουμένων. Στο κακουργιοδικείο Χαλκίδας στάλθηκε ο εισαγγελέας της Λιβαδειάς Γεωργιάδης που αργότερα έγινε και εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Ήταν αγροτοφάγος και μίλησε με λύσσα. Και τι δεν είπε. Ανέφερε την ιστορία, την αρχαία και νεότερη και επικαλέστηκε όλους τους νόμους και προφήτες θέλοντας ν’ αποδείξει πως το δικαίωμα της ιδιοκτησίας είναι ιερό και οι αγρότες πρέπει να δουλεύουν και να μην σηκώνουν κεφάλι. Μαζί με άλλα απειλώντας και φωνάζοντας είπε:

«Η κολληγία είναι δικαίωμα ενοχικόν, εταιρεία ή μίσθωσις και συνεπώς οι κατηγορούμενοι δεν εδικαιούντο να δημιουργήσωσιν ταραχάς… Αγροτικόν ζήτημα δεν υφίσταται. Οι τσιφλικούχοι πιέζονται και, όπως απαλλαγώσι καθημερινών συγκρούσεων, ενοικιάζουν τα κτήματά των. Ο Θεσσαλός δεν είναι γεωργός αλλά κτηνοτρόφος. Αρνείται να καλλιεργήση πλέον των είκοσι στρεμμάτων. Παρασύρεται ευκόλως… Σπαταλά την περιουσίαν του στα μαναβικά και δι’ αυτό κατά την εβδομαδιαίαν αγοράν δεν ευρίσκει κανείς φρούτα. Τρώγει τα αχλάδια σαν γουρούνι. Υπάρχουν βεβαίως και καλοί Θεσσαλοί. Αλλ’ οι πλείστοι εξ αυτών είναι τεμπέληδες και ζωοκλέπται. Ο “Γεωργικός Σύνδεσμος” ιδρύθη διά σκοπούς εκμεταλλευτικούς… »

Πηγή :Γ. Κορδάτου, Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδος, τ. ΧΙΙ, σελ. 193/Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας Γ΄Λυκείου

 «…Εις τα πρώτα εδώλια φαίνονται γνωσταί φυσιογνομίαι, οι κ.κ. Μπούσδρας/πρώην βουλευτής, Γρίβας ιατρός, Κουκουλέτσας και Σταμούλης δικηγόροι,εις ιερεύς και διάφοροι πρόκριτοι χωρικοί…»

Kileler 4

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 20/6/1910 σελ.4/ http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=20&db=6&da=1910

Κακουργιοδικείο Λαμίας .Η δίκη για το Κιλελέρ 6/3/1910

Στις 19/6/1910-23/6/1910 στο Κακουργιοδικείο Λαμίας δικάζονται οι κατηγορούμενοι του Κιλελέρ (Κυψέλη Λαρίσης), του Τσουλάρ (Μελία Λαρίσης) και της πύλης Φαρσάλων (μία από τις εισόδους για την πόλη της Λάρισας) ,που έληξε με την οριστική .αθώωση όλων .

Αποσπασματικά αναφέρω:

Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΔΙΚΗ ΔΙΑ ΤΑΣ ΘΕΣΣΑΛΙΚΑΣ ΤΑΡΑΧΑΣ ΕΞΕΤΑΣΙΣ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΝ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ

«ΛΑΜΙΑ 19 Ιουνίου.- Περί την 9ην  πρωινήν της σήμερον ήρχισεν εκδικαζομένη εν τω ενταυθα Κακουργοδικείω υπερπληρωθέντι ασφυκτικώς υπό κόσμου η δίκη των κατηγορουμένων δια τας εν Λαρίση ταραχάς…

Οι κατηγορούμενοι

Κατηγορούμενοι είνε οι κ.κ. Παπαθανασίου,Χαραβελούλης και Περιφάνης δήμαρχοι, Χατζηγώγος δημοσιογράφος, Μαρηγιάννης ιατρός, Νασούλης συμβολαιογράφος, Σχινάς φοιτητής, Κουτσαρης, Ζάρας, Πούντης, Δοξαριώτης, Ψαρράς, Μέγκουλας, Σίτρας, Μακρής, Βογιαστόπουλος, Αραμπατζης, Χατζηκωνσταντίνου, Αργυρόπουλος, Παστόπουλος, Μητροκάπος, Νανούλης, Μπλιάτσος,κτηματίαι και  Νούλης παντοπώλης…»

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 20/6/1910 σελ.4/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=23&db=6&da=1910/

«…μάρτυς κ.Οικονόμου. Ο κ.Εισαγγελεύς ερωτά

-Δια την απαλλοτρίωσιν εκτός των χρηματικών υπήρχον και διπλωματικαί δυσκολίαι;

ΜΑΡΤ,Από την συνθήκην μετά της Τουρκίας.

ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ. Ωμολόγησεν ο κ.Δραγούμης εις την πανθεσσαλικήν επιτροπήν ότι η σύμβασις κατ΄ουδέν κωλύει;

ΜΑΡΤ. Μάλιστα

ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ.Ο Δηλιγιάννης υπέβαλε το 1896 νομοσχέδιον περί απαλλοτριώσεως;

Μ. Μάλιστα

Είτα αναπτύσσει τας λεπτομερείας του αγροτικού ευφραδέστατα.

ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ.Ο κ.Μπούδρας εδήλλωσεν ότι αποδέχεται την μη απαλλοτρίωσιν των οθωμανικών τσιφλικίων;

Μ. Ναι,αρκετοί όμως οθωμανοί προσεφέρθησαν να τα απαλλοτριώσουν.

ΠΡΟΕΔΡ. ΕΝΟΡΚ. Θεωρείτε νόμιμόν την εξέγερσιν;

Μ.Οχι .Προυκλήθη εξ ανάγκης κατά της κυβερνητικής αβελτηρίας…»

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 21/6/1910 σελ.3/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=21&db=6&da=1910

«ΛΑΜΙΑ,22 Ιουνίου.- Επαναληφθείσης της συνεδριάσεως την 8ην πρωινήν καλείται ο μάρτυς κ.ΙΟΥΛ.ΒΙΑΝΕΛΗΣ πρόξενος της Ιταλίας εν Λαρίση , ο οποίος καταθέτων ότι το αγροτικόν ζήτημα έχει ανακινηθεί προ πολλών ετών αναφέρει τα καταθλιπικά μέτρα τα οποία λαμβάνονται

Εναντίον των αγροτών υπό των ιδιοκτητών και τας καταχρήσεις αυτών κατά το ζύγισμα εις βάρος των χωρικών.Εις ερώτησιν της υπερασπίσεως ο μάρτυς καταθέτει ότι επεσκέφθη τα τσιφλίκια μετά του κ. Μπαουτσερ ,όστις απεκόμισε την εντύπωσιν ότι η ζωή των κολλήγων είνε αίσχος δια τον σημερινόν πολιτισμόν.Περί του ζητήματος τούτου έγραψεν εκτενων εις τους Τάιμς.»

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 23/6/1910 σελ.2/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=23&db=6&da=1910

 

Νομοθετικό διάταγμα «ΠΕΡΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΑΚΤΗΜΟΝΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ »

Στις 14 φεβρουαριου 1923 υπογράφτηκε το Νομοθετικό διάταγμα «ΠΕΡΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΑΚΤΗΜΟΝΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ »και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 57 – 05.03.1923.

Όλα τα τσιφλίκια, αφαιρέθηκαν αμέσως από τους τσιφλικάδες και παραδόθηκαν στη νομή και κυριότητα του κράτους προς αποκατάσταση των ακτημόνων καλλιεργητών, χωρίς προηγούμενη αποζημίωση (αν και το Σύνταγμα όριζε να προηγείται πρώτα η αποζημίωση).

Στο άρθρο 3. «Ολοκληρωτική απαλλοτρίωσις» αναφέρεται ότι «1.Υπόκεινται εις ολοκληρωτικήν απαλλοτρίωσιν:α΄) Αι εις το Κράτος ,τους δήμους ,τας κοινότητας,τας Μονάς .τα πάσης κατηγορίας θρησκευτικά ιδρύματα και πάντα έν γένει τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ανήκουσαι εκτάσεις μετά των επ΄αυτών κειμένων και την γεωργικήν αποκατάστασιν εξυπηρετούντων κτιρίων»

Στο Νομοθετικό Διάταγμα περιλαμβάνονταν «Γαίαι χρησιμοποιούμεναι προς βοσκήν, υποδιαιρούμεναι εις πεδινάς και ορεινάς (Άρθρ 17 γ ) και εξαιρούνταν από την απαλλοτρίωση«αι δια την νομαδικήν κτηνοτροφίαν ανέκαθεν χρησιμοποιούμεναι μη καλλιεργήσιμοι βουνώδεις εκτάσεις,μετά των απαραιτήτων δια την κτηνοτροφικήν εκμετάλλευσιν κρασπέδων αυτών (ποδίες)»

kileler 5 kileler 6

Πηγή :ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ / http://www.et.gr/index.php/2013-01-28-14-06-23/search-laws

2 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ  1925 ΤΟ « ΤΡΙΚΑΛΙΝΟ ΚΙΛΕΛΕΡ»

Τα γεγονότα μέσα από έγκριτες αφηγήσεις

Πανηγυρικός στο Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου Τρικάλων για τον εορτασμό της αγροτικής εξέγερσης του 1925

Ακολουθεί ο λόγος που εκφωνήθηκε στο Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου την Κυριακή 6-2-2011:

86 χρόνια πέρασαν από τις 2 Φεβρουαρίου 1925. Εκείνη τη Δευτέρα έγινε αγροτικό και λαϊκό συλλαλητήριο, στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων. Η δικαιολογία του συλλαλητηρίου ήταν η συμπαράσταση προς τους αγρότες του Καστρακίου, που είχαν καταλάβει και όργωσαν μοναστηριακά κτήματα. Τα συνθήματα στο συλλαλητήριο ήταν: Να φύγει από το Καστράκι ο στρατός που είχε αποσταλεί εκεί. Να γίνει απαλλοτρίωση των μοναστηριακών κτημάτων και των τσιφλικιών  και να δοθούν στους ακτήμονες χωρίς αποζημίωση. Να τους χορηγηθούν γεωργικά εργαλεία, σπόροι και λιπάσματα. Να καταβάλουν φόρους οι ευκόλως πλουτίσαντες από τον πόλεμο. Να παύσει η Κυβέρνηση να ετοιμάζεται για νέο πόλεμο. Αυτά τα αιτήματα αποτέλεσαν το ψήφισμα του συλλαλητηρίου. Ορίστηκε τριμελής επιτροπή και όλοι μαζί πορεύτηκαν προς τη νομαρχία, για να παραδώσει η επιτροπή το ψήφισμα στο νομάρχη. Η νομαρχία τότε ήταν στην οδό Ασκληπιού, εκεί που είναι σήμερα το κατάστημα Καλκαντάρα.  Ο νομάρχης δεν δέχθηκε την επιτροπή. Το πλήθος φώναζε, ζητούσε από το νομάρχη να βγει από το γραφείο του, να δεχθεί την επιτροπή και να παραλάβει το ψήφισμα. Στην άρνηση του νομάρχη ο κόσμος άρχισε να πετάει πέτρες προς το κτήριο της νομαρχίας. Ο νομάρχης κάλεσε το στρατό σε βοήθεια. Στα Τρίκαλα στρατοπέδευε το 5ο Σύνταγμα Πεζικού. Διοικητής ήταν ο Τρικαλινός στην καταγωγή αντισυνταγματάρχης Καβράκος. Απόσπασμα του 5ου Συντάγματος κατέφθασε με 100 στρατιώτες, μερικούς αξιωματικούς και δύο οπλοπολυβόλα. Επικεφαλής της αποστολής ο διοικητής τους. Εγκατέστησε τα οπλοπολυβόλα στην κεντρική γέφυρα με κατεύθυνση προς τη νομαρχία. Σε σύσκεψη του διοικητή, του αντιεισαγγελέα και του νομάρχη αποφασίστηκε να διαλυθεί βιαίως το πλήθος. Ο κόσμος δεν έφευγε. Ζητούσε να απομακρυνθεί ο στρατός.  Εκεί χάθηκε η ψυχραιμία, δεν έγινε σωστή αντιμετώπιση της κρίσης και δόθηκε εντολή πυρός. Έπεσαν εκφοβιστικές βολές στον αέρα. Ο κόσμος δεν πίστευε ότι θα στραφούν τα όπλα εναντίον του και παρέμεινε εκεί, φωνάζοντας και πετώντας πέτρες στη νομαρχία. Το κακό έγινε. Τα όπλα εστράφησαν στο πλήθος. Τα δύο οπλοπολυβόλα από την κεντρική γέφυρα έριξαν κατά του πλήθους. Τρομερό το αποτέλεσμα.  Ο δρόμος και τα πεζοδρόμια της Ασκληπιού βάφτηκαν με αίμα. 7 νεκροί και περισσότεροι από 25  τραυματίες. Οι νεκροί ήταν  3 εργάτες, 2 αγρότες, 1 επαγγελματίας και ένα κοριτσάκι 12 ετών. Βυθίστηκαν στο πένθος και τη στενοχώρια δεκάδες οικογένειες. Τέτοιο μακελειό δεν ξαναέγινε στο θεσσαλικό κάμπο. Ακολούθησαν κυνηγητά, συλλήψεις, διωγμοί, στρατοδικεία, καταδικαστικές αποφάσεις. Στη φυλακή οδηγήθηκαν  αγρότες και  εργάτες. Από την άλλη πλευρά τίποτε. Κανένας νεκρός ή τραυματίας, κανένας διωγμός, ούτε ποινές. Απεναντίας βραβεύσεις και τιμές διότι, με την ανδρική τους στάση επέβαλαν την τάξη, όπως έγραφε μία εφημερίδα της εποχής. Αυτό το γεγονός τιμούμε σήμερα. Η σημερινή μνήμη δεν έχει κομματική ή άλλη σκοπιμότητα. Είναι ένα ιστορικό γεγονός που εκτυλίχθηκε στο κέντρο των Τρικάλων. Για πολλούς άγνωστο. Καιρός όμως να μάθουμε και να θυμόμαστε την ιστορία μας. Να θυμόμαστε πως όταν χάνεται η ψυχραιμία και ο έλεγχος μιας κατάστασης, μπορεί να συμβούν πολλά, τρομερά και απροσδόκητα γεγονότα. Πως όμως φθάσαμε εκεί; Μετά την Τουρκοκρατία η αγροτική γη ήταν στα χέρια των τσιφλικάδων και των μοναστηριών. Οι περισσότεροι αγρότες ήταν κολίγοι, άνθρωποι δηλαδή που καλλιεργούσαν ξένα κτήματα ή έβοσκαν ξένα κοπάδια και μοιράζονταν τα προϊόντα με τον ιδιοκτήτη. Το πέρασμα του φλογερού διαφωτιστή Αντύπα στη Θεσσαλία προκαλεί τους τσιφλικάδες διότι προπαγανδίζει για την αναγκαστική απαλλοτρίωση. Αποφασίζουν και τον εξοντώνουν το 1907. Το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί το 1909 τάχθηκε αρχικά υπέρ της απαλλοτρίωσης και γέννησε πολλές ελπίδες στους κολλήγους. Δημιούργησε νέα ψυχολογία στα αγροτικά στρώματα της περιοχής. Σχηματίστηκε πανθεσσαλική επιτροπή, η οποία πήγε στην Αθήνα και επικοινώνησε με τον πρωθυπουργό Δραγούμη, τον αρχηγό του στρατιωτικού συνδέσμου Ζορμπά και άλλους. Τα αποτελέσματα από την επικοινωνία αυτή δεν ήταν θετικά. Έτσι άρχισαν να γίνονται συλλαλητήρια στις θεσσαλικές πόλεις για να ασκηθεί πίεση στην κάθε κυβέρνηση να προχωρήσει στην απαλλοτρίωση.

Έγιναν συλλαλητήρια στην Καρδίτσα, όπου ένας χωροφύλακας καλπάζοντας με το άλογό του παρέσυρε και σκότωσε έναν αγρότη, στα Τρίκαλα και στα Φάρσαλα. Εκεί υπήρξε και άλλος νεκρός αγρότης. Η κατάσταση γινόταν ολοένα και πιο εκρηκτική.

Η κυβέρνηση θορυβήθηκε. Διατάχθηκαν μέτρα, έγιναν συλλήψεις. Λίγο πριν την παναγροτική συγκέντρωση στη Λάρισα στις 6 Μαρτίου 1910 στάλθηκαν τρεις μεραρχίες στρατού στη Θεσσαλία και δόθηκαν εντολές να τηρηθεί η τάξη. Το Κιλελέρ, η σημερινή Κυψέλη, ήταν ένα σημείο συγκέντρωσης των αγροτών. Επιχείρησαν να ανέβουν  στο τρένο χωρίς εισιτήριο για να πάνε στη Λάρισα. Στο τρένο υπήρχε στρατός και οι αγρότες κατέβηκαν χωρίς αντίσταση. Όταν ξεκίνησε το τρένο άρχισαν να το πετροβολούν. Ένα χιλιόμετρο παρακάτω άλλοι αγρότες επιχειρούν να ανέβουν στο τρένο. Τους εμποδίζουν, αυτοί επιμένουν, φωνές, βρισιές, αψιμαχίες, πετροβόλημα. Δίνεται εντολή πυρός και δυο αγρότες πέφτουν νεκροί και ένας βαριά τραυματισμένος. Το πρώτο αγροτικό αίμα έβαψε τον κάμπο της Λάρισας. Οι αγρότες σε όλες τις συγκεντρώσεις είχαν κόκκινες και μαύρες σημαίες. Αγροτικά συλλαλητήρια γίνονταν σχεδόν κάθε χρόνο, με ένα πάγιο σύνθημα να γίνει απαλλοτρίωση.  Απαλλοτρίωση όμως δεν γίνονταν. Η απαλλοτρίωση έγινε μετά τα επεισόδια στα Τρίκαλα. Το Τρικαλινό συλλαλητήριο ήταν αυτό με τους περισσότερους νεκρούς και τραυματίες. Σκοτώθηκαν: Ο Μιχάλης Ράδος ξυλουργός, ο Γιώργος Ντάλας καρεκλάς, ο Νίκος Τζαβάρας καπνεργάτης, ο Νίκος Σταυρίκος εργάτης, ο Κώστας Βουτσελάς γεωργός από τον Πυργετό, ο Δημήτρης Κούτρας γεωργός από τις Καρυές και ένα κοριτσάκι 12 ετών. Είναι προς τιμή του προηγούμενου Δημοτικού Συμβουλίου που τον Ιούνιο του 2010  ομόφωνα αποφάσισε, να τιμάται η 2α Φεβρουαρίου 1925 την πρώτη Κυριακή του κάθε Φλεβάρη. Είναι επίσης προς τιμή της παρούσας Δημοτικής Αρχής που υλοποίησε την ανωτέρω απόφαση. Από τη σημερινή Δημοτική Αρχή προσδοκούμε να υλοποιήσει και τις υπόλοιπες ομόφωνες αποφάσεις, που είναι: Η ονομασία μιας πλατείας της πόλης των Τρικάλων με το όνομα «2α Φεβρουαρίου 1925». Η ανέγερση μνημείου στην πλατεία αυτή με τα ονόματα των φονευθέντων. Η ονομασία δρόμων της πόλης με τα ονόματα των νεκρών της ημέρας εκείνης. Επίσης προσμένουμε από το Δήμο Τρικκαίων, να αναλάβει τις αναγκαίες ενέργειες προς το αρμόδιο Υπουργείο, για την καθιέρωση της 2ας Φεβρουαρίου 1925 ως ημέρα μνήμης από όλο το νομό Τρικάλων και όχι μόνο από το Δήμο Τρικκαίων.                                                       

Ευχαριστώ,                                                    

Υποναύαρχος ΠΝ ε.α. Νικόλαος Γκόγκος Πηγή: ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ /

Πηγή:Δήμος Τρικκαίων/ http://www.trikalacity.gr/en/node/48474?quicktabs_2=1

«Η ΄΄ΚΟΚΚΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΑ΄΄ 2 Φεβρουαρίου 1925»

(Ημερομηνία 21.1.2012)

« Αφορμή του παρόντος σημειώματος στάθηκε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα Τρίκαλα και είχε την καλοσύνη να μου το προσφέρει τιμητικά ο συγγραφέας του βιβλίου, Βασίλης Πάνος. Τίτλος του βιβλίου «η Κόκκινη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 1925».

Κεντρικό θέμα του βιβλίου των 414 σελίδων είναι τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στα Τρίκαλα τη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 1925. Του εύχομαι καλή πορεία στο βιβλίο του.

Με τα γεγονότα της 2ας Φεβρουαρίου 1925 ασχολήθηκα πρώτη φορά το 2002. Παρουσίασα τότε ένα πόνημα στη γιορτή του Αγρότη, στο Ρίζωμα. Παρουσίασα  τα γεγονότα όπως περιορισμένα τα γνώριζα από τις ελάχιστες αφηγήσεις του παππού μου Γρηγόρη Γκόγκου, και από τις αφηγήσεις άλλων που άκουσαν για αυτά. Το ενδιαφέρον πολλών συμπατριωτών για περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά κυρίως η αμφισβήτηση από μερικούς άλλους ότι δεν συνέβησαν στα Τρίκαλα αυτά, με υποχρέωσαν σε αναζήτηση πιστικών αποδείξεων.

Έτσι βρήκα εφημερίδες της εποχής, πληροφορήθηκα τα ονόματα των νεκρών, συνάντησα συγγενείς των νεκρών,  διαμόρφωσα άποψη και γνώση για τους  πρωταγωνιστές των γεγονότων.

Εκείνη τη Δευτέρα, 2 Φεβρουαρίου 1925, πραγματοποιήθηκε αγροτικό συλλαλητήριο στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων. Μετά τις ομιλίες  σχηματίστηκε 3μελής επιτροπή για να επιδώσει το ψήφισμα στο Νομάρχη. Ο Νομάρχης δεν ήθελε να παραλάβει το ψήφισμα, και κάλεσε σε βοήθεια το στρατό για  να διαλύσει το πλήθος που συγκεντρώθηκε στη νομαρχία. Κατέφθασε το 5ο Σύνταγμα Πεζικού με το διοικητή του αντισυνταγματάρχη Καβράκο. Αποφασίστηκε η βιαία διάλυση του πλήθους. Έπεσαν μερικοί πυροβολισμοί στον αέρα. Το πλήθος δεν διαλύονταν. Δόθηκε το σύνθημα του πυρός. Άρχισαν να βάλουν και τα δύο οπλοπολυβόλα που εγκατέστησε ο Καβράκος στη σιδερένια γέφυρα. Γέμισε αίμα αθώων η οδός Ασκληπιού. Εκεί ήταν τότε η νομαρχία. Σκοτώθηκαν 7 τουλάχιστον άτομα και πολλοί τραυματίστηκαν.  Σκοτώθηκαν ο Μιχάλης Ράδος ξυλουργός, ο Γιώργος Ντάλας καρεκλάς, ο Νίκος  Νταβάρας καπνεργάτης, ο Νίκος Σταυρίκος εργάτης, ο Κώστας Βουτσελάς γεωργός από τον Πυργετό, ο  Δημήτρης Κούτρας γεωργός από τις Καρυές και ένα κοριτσάκι 12 χρονών.

Υπεύθυνοι για την απρόσμενη αυτή εξέλιξη της κατάστασης ήταν ο νομάρχης που δεν παρέλαβε το ψήφισμα και ο αντισυνταγματάρχης Καβράκος που διέταξε πυρ, χωρίς να καταβάλει καμιά προσπάθεια για την αποφυγή του. Πήγε στη νομαρχία προετοιμασμένος για το μακελειό. Στο στρατοδικείο της Λάρισας οδηγήθηκαν και καταδικάστηκαν τα θύματα. Για τους θύτες νομάρχη και Καβράκο καμία εξέταση ή ποινή για τις άστοχες και εγκληματικές παραλήψεις/ενέργειές τους. Το νομάρχη τον διατήρησαν στη θέση του μέχρι τον Ιούλιο του 1925, οπότε απολύθηκε από νομάρχης.

Τον Καβράκο τον άφησαν για 10 ακόμη χρόνια   διοικητή στα Τρίκαλα, για …να νουθετεί τους ανεπιθύμητους σε άλλα στρατόπεδα στρατιώτες και να καλλιεργεί λαχανόκηπους. Αργότερα οι φίλοι του Μεταξάς και Τσολάκογλου τον έκαναν υποστράτηγο και τον τοποθέτησαν Φρούραρχο των Αθηνών. Στις 27 Απριλίου 1941 παρέδωσε την πόλη των Αθηνών στο Γερμανό κατακτητή, μετά την ατιμωτική ανακωχή του Τσολάκογλου με τους Γερμανούς εισβολείς.

Δεν αμφισβητήσαμε την πολεμική δραστηριότητα του Καβράκου. Η συμμετοχή του σε μάχες και πολέμους, μαζί με όλους τους Έλληνες, ήταν καθήκον και υποχρέωσή του. Δεν του έδινε όμως κανένα δικαίωμα, επιστρέφοντας  στη γενέτειρά του ως διοικητής του στρατοπέδου, να προκαλέσει, σχεδόν αναίτια και χωρίς προσπάθεια για την αποφυγή των, σκοτωμούς, τραυματισμούς,  ορφάνια, πόνο, θρήνο, και θλίψη σε πάρα πολλές οικογένειες στα Τρίκαλα.

Για την πολεμική του δραστηριότητα και την προσφορά του στην Πατρίδα θα μπορούσε το ΓΕΣ να τιμήσει τον Καβράκο οπουδήποτε  αλλού θα το έκρινε σκόπιμο. Στα Τρίκαλα όμως γιατί; Τι να θυμόμαστε από τον Καβράκο; Τι να παραδειγματιζόμαστε και τι να τιμούμε στο πρόσωπό του; Τους νεκρούς, την ορφάνια, τους διωγμούς, τον πόνο, το φόβο, τις δίκες;  Τι;

Τον Ιούνιο του 2010 το προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο Τρικκαίων,  μετά από εισήγησή μας, αποφάσισε  ομόφωνα τα παρακάτω:

Α. Να τιμάται η 2α Φεβρουαρίου 1925 την πρώτη Κυριακή του κάθε Φλεβάρη.

Β. Μία πλατεία της πόλης να λάβει το όνομα «Αγροτική και Λαϊκή Εξέγερση 2 Φεβρουαρίου  1925». Εκεί θα κατασκευαστεί μνημείο με τα ονόματα των νεκρών.

Γ. Η οδός Καβράκου να μετονομαστεί σε οδό 2ας Φεβρουαρίου 1925.

Μέχρι τώρα από την παρούσα Δημοτική Αρχή υλοποιήθηκε η πρώτη απόφαση πέρυσι με επιμνημόσυνη δέηση και ομιλία στο Μητροπολιτικό Ναό, παρουσία του Μητροπολίτου και αρχών του νομού Τρικάλων.

Φέτος θα τιμηθεί η 2 – 2 – 1925 την πρώτη Κυριακή του Φλεβάρη, υπό την αιγίδα του Δήμου Τρικκαίων στις 5- 2- 2012.  Η εκδήλωση περιλαμβάνει επιμνημόσυνη δέηση στο Μητροπολιτικό Ναό παρουσία των αρχών, με ομιλητή τον πρόεδρο της Ένωσης των Ελλήνων Λογοτεχνών των 5 Ηπείρων, συγγραφέα και συμπατριώτη μας κ. Βάιο Φασούλα και ομιλία στη μικρή πλατεία Αγροτικής και Λαϊκής Εξέγερσης 2-2-1925 από το μέλος της πρωτοβουλίας πολιτών για την 2α Φεβρουαρίου 1925 δικηγόρο κ. Χρήστο Σταμόπουλο. .

Στις 19-1-2012 το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα να ονομαστεί η μικρή  πλατεία  που σχηματίζεται στη συμβολή των οδών Ασκληπιού και Ιπποκράτους, σε πλατεία Αγροτικής και Λαϊκής Εξέγερσης 2ας Φεβρουαρίου 1925. Στο χώρο αυτό θα αναγερθεί μνημείο με τα ονόματα των νεκρών εκείνης της ημέρας.

Αργότερα θα εξεταστεί η αλλαγή του ονόματος της οδού Καβράκου σε οδό 2ας Φεβρουαρίου 1925 και θα δοθούν σε δρόμους της πόλης τα ονόματα των νεκρών.

Ως είναι γνωστό , στα Τρίκαλα και στις Καρυές υπάρχουν οι οδοί Καβράκου και Δημητρίου. Κούτρα αντίστοιχα. Ο Δημ. Κούτρας είναι ένας από τους νεκρούς. Με αίτησή μου στο Δήμο Τρικκαίων ζήτησα να πληροφορηθώ το χρόνο και το αιτιολογικό της ονοματοδοσίας των».

Του υποναύαρχου ΠΝ ε.α. Νίκου Γκόγκου

Πηγή:http://www.trikalanews.gr/arthra__apoceis__epistoles/nikos_gkogkos_ah_aakokkinh_deyteraaa_2_febrouariou_1925a.html

 

Τιμήθηκε η αγροτική εξέγερση του 1925 στα Τρίκαλα

Την Κυριακή 5 Φεβρουαρίου, υπό την αιγίδα του Δήμου Τρικκαίων και με την παρουσία του Δημάρχου κ. Χρήστου Λάππα, τιμήθηκε στην νεοονομασθείσα Πλατεία Αγροτικής και Λαϊκής Εξέγερσης 1925 (επί της Ασκληπιού) η Εξέγερση του 1925 στα Τρίκαλα με ομιλητή τον κ. Χρήστο Σταμόπουλο, εκ μέρους της ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ.

Παραθέτουμε τον λόγο του:

«Αγαπητοί συμπολίτες!

Εκ μέρους της «ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ 1925», της Κίνησης Τρικαλινών Πολιτών που τα τελευταία χρόνια πάλεψε με επιμονή και αποφασιστικότητα για να φέρει στην επιφάνεια και να αναδείξει την ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ 1925, σας απευθύνω ευχαριστήριο χαιρετισμό για την παρουσία σας στη σημερινή συγκέντρωση. Είναι η δεύτερη δημόσια συγκέντρωση τιμής και μνήμης (πέρυσι έγινε η πρώτη) στα θύματα της Αγροτικής Λαϊκής Εξέγερσης της 2ης Φλεβάρη 1925 στον τόπο του ιστορικού γεγονότος. Το παλλαϊκό συλλαλητήριο αγροτών, εργατών, επαγγελματοβιοτεχνών και ‘’παλαιοπολεμιστών’’, που εξελίχθηκε σε εξέγερση, έγινε σε τούτο εδώ τον ευρύτερο χώρο, με επίκεντρο 100 μ. πιο πάνω, όπου τότε στεγαζόταν η Νομαρχία και η Αστυνομία. Φέτος όμως έχουμε τη χαρά και ικανοποίηση να πραγματοποιούμε την επετειακή συγκέντρωση στη μικρή τούτη πλατεία που πρόσφατα με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Τρικάλων έλαβε την ονομασία «Πλατεία Αγροτικής και Λαϊκής Εξέγερσης των Τρικάλων – 2.2.1925», προς υλοποίηση απόφασής του του 2010.

 

Αγαπητοί συμπολίτες!

Φέτος στις 2 Φλεβάρη συμπληρώθηκαν 87 χρόνια απ’ την ιστορική εξέγερση που συγκλόνισε όχι μόνο την πόλη των Τρικάλων, αλλά και το πανελλήνιο.

Για 85 ολόκληρα χρόνια, μέχρι που η Πρωτοβουλία μας την ανέδειξε και επιτέλους πρόπερσι αναγνωρίστηκε επίσημα από τον Δήμο Τρικκαίων, είχε ΄΄ξεχαστεί΄΄ εντελώς στην πόλη μας η Εξέγερση των Τρικάλων του 1925. Για δεκαετίες ολόκληρες κλείστηκε ερμητικά στο ντουλάπι της λήθης και της αφάνειας. Αγνοούσαν το σπουδαίο ιστορικό γεγονός ακόμη και ιδιαίτερα μορφωμένοι άνθρωποι του τόπου μας. Ακόμα και φιλόλογοι ή ιστορικοί δεν το γνώριζαν! Ποιοι οι μηχανισμοί και για ποια αιτία επιτεύχθηκε αυτή η ΄΄τέλεια αποσιώπηση΄΄ της Εξέγερσης του 1925 αποτελεί ζήτημα για ιστορική έρευνα. Πιθανόν να αποτελέσει το αντικείμενο έρευνας Ιστορικού Τμήματος κάποιου απ’ τα πανεπιστήμια της χώρας μας. Το σίγουρο είναι ότι το τοπικό κατεστημένο έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι’ αυτή την αποσιώπηση. Δυστυχώς ακόμη και σήμερα ελάχιστοι συμπολίτες μας, δίνοντας μια χαμένη μάχη οπισθοφυλακών, βγάζουν ανιστόρητες κραυγές για δήθεν ανυπαρξία του γεγονότος!!

Καμιά σιωπή, κανένα ψέμα όμως δεν κρατά αιώνια. Στο τέλος πάντα η αλήθεια νικά!

Ομολογουμένως και χωρίς καμιά αμφιβολία ήταν μεγάλη η Αγροτική Λαϊκή Εξέγερση των Τρικάλων στις 2 Φλεβάρη 1925. Ήταν ένας Παλλαϊκός Ξεσηκωμός. Μια λαοθάλασσα δέκα και πλέον χιλιάδων ανθρώπων κατέκλυσε το κέντρο της πόλης μας, αποτελούμενη από αγρότες, εργάτες, επαγγελματίες, βιοτέχνες, παλαιούς πολεμιστές – που για δέκα χρόνια πολεμούσαν στους ελληνικούς πολέμους και κατέληξαν άκληροι και πάμφτωχοι στον τόπο τους.

Ήμαστε στις αρχές του 1925, δηλαδή δυόμισι περίπου χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, και η Θεσσαλία βράζει. Μεγάλες κινητοποιήσεις σε Καρδίτσα, Λάρισα και αλλού, διαδέχονται η μία την άλλη, για την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και την αποκατάσταση των ακτημόνων αγροτών και των παλαιών πολεμιστών, ως και την ικανοποίηση άλλων δίκαιων λαϊκών αιτημάτων, καθώς και να μη γίνει πόλεμος.

Μέσα σ’ αυτό το κλήμα η τοπική Ένωση Παλαιών Πολεμιστών από κοινού με το Εργατικό Κέντρο Τρικάλων αποφάσισαν να οργανώσουν συλλαλητήριο αλληλεγγύης προς τους αγρότες τη Δευτέρα 2 Φλεβάρη 1925, που έμελλε να μείνει ως η «Κόκκινη Δευτέρα» στην ιστορία του αγροτικού και λαϊκού κινήματος της χώρας.

Ήταν ένα ειρηνικό κατ’ αρχήν συλλαλητήριο.

Η άρνηση του Νομάρχη να παραλάβει το ψήφισμα το μετέβαλε σε αυθόρμητη οργισμένη εξέγερση κατά των κρατικών αρχών.

Κατεστάλη βίαια και αιματηρά. Δεκάδες οι νεκροί και τραυματίες στο κέντρο της πόλης.

Νεκροί ήταν:

Μιχάλης Ράδος, εργάτης ξυλουργός.

Γιώργος Ντάλλας, καρεκλάς.

Νικόλαος Νταβάρας, καπνεργάτης (έπεσε μέσα σ’ ένα ασβεστόλακκο με ένα τενεκέ λάδι που κρατούσε στο χέρι του, που μόλις είχε αγοράσει στο δευτεριάτικο παζάρι).

Νικόλαος Στεφίκος, εργάτης.

Κώστας Βουτσελάς, αγρότης απ’ τον Πυργετό.

Δημήτρης Κούτρας, αγρότης απ’ τις Καρυές.

Κοριτσάκι 12 χρόνων, καπνεργάτρια.

Ήταν η πιο μεγάλη ανθρωποσφαγή που έγινε ποτέ στο κέντρο της πόλης μας. Συγχρόνως υπήρξε η πιο αιματηρή εξέγερση στην ιστορία του αγροτικού κινήματος της χώρας. Χαρακτηρίστηκε «κομμουνιστικό κίνημα», ενώ κάποιοι είδαν και «δάκτυλο της εβραϊκής φυλής», λόγω της συμμετοχής και εβραίων Τρικαλινών πολιτών. Βεβαίως, ο ρόλος του νεαρού τότε ΚΚΕ υπήρξε πολύ σημαντικός.

Όσο για τον μεγάλο αρνητικό πρωταγωνιστή εκείνης της μέρας αντισυνταγματάρχη Χρίστο Καβράκο, που πυροβόλησε πρώτος στο ψαχνό, μετά την άρνηση των φαντάρων να πυροβολήσουν και αφού εν τω μεταξύ είχε εξουδετερωθεί η Χωροφυλακή, φτάνει να επαναλάβουμε τα λόγια του Μανώλη Γλέζου που από δω τα Τρίκαλα το 2010 είπε επί λέξει: «Η δράση του Καβράκου ήταν δολοφονική στα γεγονότα του 1925 και προδοτική τον Απρίλη του 1941» όταν ως Στρατιωτικός Διοικητής Αθηνών παρέδωσε την πρωτεύουσα στον Χίτλερ. Κι όμως μερικοί Τρικαλινοί δηλώνουν και σήμερα …οπαδοί του !!

Αξίζει να σημειωθεί ότι στα γεγονότα του 1925 συμμετείχε μια μικρή συμπατριώτισσά μας, ένα 9χρονο κοριτσάκι η Αλέγρα Φελούς, μια μετέπειτα αγωνίστρια που υπήρξε θρύλος στη διάρκεια της κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης. Κατέβηκε στο συλλαλητήριο του 1925 μαζί με το θείο της Ραφαήλ Φελούς, γραμματέα τότε του ΚΚΕ στην περιοχή μας και πρωταγωνιστή στα γεγονότα. Σε τέσσερες μέρες από σήμερα συμπληρώνεται ένας χρόνος απ’ τον θάνατο, σε βαθύτατο γήρας, της Αλέγρας Φελούς στη Αθήνα. Μετά τα γεγονότα του 1925, λόγω της τρομοκρατίας που επικράτησε στην πόλη μας, η εβραϊκή οικογένεια Φελούς μετακόμισε στον Βόλο.

Σε αντίθεση με το Κιλελέρ που ήταν μια καθαρά αγροτική εξέγερση, η εξέγερση στα Τρίκαλα του 1925 υπήρξε η πρώτη στην Ελλάδα κοινή εργατο-αγροτική εξέγερση. Πρόκειται για «αρραβώνα αίματος εργατιάς – αγροτιάς», όπως έγραψαν οι ιστορικοί. Ήταν μια εξέγερση του Τρικαλινού Λαού. «Σύμπας ο (Τρικαλινός) Λαός» αναφέρει το Ψήφισμα, το οποίο συνέταξε η «Επιτροπή Λαού», όπως αναφέρεται.

Το αίμα των αθώων συμπολιτών μας δεν πήγε όμως χαμένο. Η Εξέγερση των Τρικάλων του 1925 υπήρξε σταθμός στην ιστορία του αγροτικού κινήματος που ανάγκασε τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν την ολοκλήρωση των αγροτικών απαλλοτριώσεων.

Πρόπερσι, όπως είπαμε και παραπάνω, μετά από 85 χρόνια λησμονιάς, αναγνωρίστηκε επίσημα η Εξέγερση του 1925. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Τρικκαίων – με την ψήφο όλων των παρατάξεων – αποφάσισε την επίσημη αναγνώριση της Αγροτικής Λαϊκής Εξέγερσης των Τρικάλων του 1925, καθιέρωσε ως ημέρα μνήμης για την πόλη την πρώτη Κυριακή κάθε Φλεβάρη, την ανέγερση μνημείου για τα θύματα της Τρικαλινής Εξέγερσης σε τούτη την πλατεία που έλαβε το όνομά της και, τέλος, να δοθούν τα ονόματα των 7 νεκρών συμπολιτών μας σε ισάριθμους παρακείμενους δρόμους.

Ήταν μια τολμηρή απόφαση που δικαίως χαρακτηρίστηκε ως πράξη ιστορικής δικαιοσύνης, πράξη δικαίωσης όσων Τρικαλινών αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για τα δίκαια των αγροτών και των λαϊκών τάξεων στο μακρινό 1925. Το σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο, συντονιζόμενο με το κοινό αίσθημα των Τρικαλινών, με ικανοποίηση βλέπουμε να υλοποιεί σταδιακά όλες τις παραπάνω αποφάσεις.

Βέβαια όλα αυτά, ως Πρωτοβουλία Πολιτών, τα κρίναμε ως «ΜΙΣΗ ΝΙΚΗ».

 

Ζητάμε και θα συνεχίσουμε τον αγώνα, επιπροσθέτως, για :

1 – ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΟΔΟΥ από ΧΡ. ΚΑΒΡΑΚΟΥ (που αιματοκύλησε τον λαό των Τρικάλων) σε «ΟΔΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ 1925» ή «ΟΔΟΣ 2ας ΦΛΕΒΑΡΗ 1925», που είναι το ίδιο, και

2 – Να ληφθεί απόφαση – πρόταση του Δημοτικού Συμβουλίου που θα απευθύνεται στο ΓΕΣ για αφαίρεση της ονομασίας «ΚΑΒΡΑΚΟΥ», που έδωσε η χούντα στο στρατόπεδο που στεγάζεται η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών, λόγω προσβολής της μνήμης της πόλης.

Το μότο της Πρωτοβουλίας μας παραμένει σταθερό και αμετακίνητο: ΟΙ ΛΕΥΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΡΑΦΤΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΚΟΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΝΑ ΞΑΝΑΓΡΑΦΤΟΥΝ.

Αγαπητοί συμπολίτες

Εάν ισχύει πως «οι εξεγέρσεις αποτελούν την ατμομηχανή της ιστορίας», όπως είπε ο Μαρξ, τότε και η μεγάλη Τρικαλινή Εξέγερση του 1925 μπορεί να παίξει τον δικό της σπουδαίο ρόλο. Πρώτα απ’ όλα μέσα στις ίδιες τις συνειδήσεις μας! Είναι επίκαιρη και μας διδάσκει!

Άλλωστε οι ιστορικές εξεγέρσεις των λαών δικαιώνονται μόνο με νέους αγώνες. Και νέες εξεγέρσεις! όταν οι συνθήκες το απαιτούν.

Σήμερα που η χώρα μας υποβιβάζεται σε προτεκτοράτο και λεηλατείται άγρια από ξένους και ντόπιους κατακτητές, ενώ ο λαός ληστεύεται μέχρι θανάτου, ο Λαϊκός Ξεσηκωμός, η Λαϊκή Επανάσταση, είναι μονόδρομος μέσα στο 2012, και αυτό είναι η καλύτερη δικαίωση, είναι ο ακριβότερος φόρος τιμής που θα αποτίσουμε στους εξεγερμένους προγόνους μας.

Ζήτω το εξεγερσιακό μήνυμα του 1925!

Η επανάσταση του 2012 πλησιάζει!

Σας ευχαριστώ.»

Πηγή :http://www.trikalavoice.gr/news/2012/02/05/timithike-i-agrotiki-eksegersi-toy-1925-sta-trikala

 

Τρίκαλα: Τιμήθηκε η επέτειος των 90 χρόνων των γεγονότων της 2ας Φεβρουαρίου 1925

(9 Φεβ 2015)

Τιμήθηκε στα Τρίκαλα από τον Δήμο Τρικκαίων, η επέτειος των 90 χρόνων των γεγονότων της 2ας Φεβρουαρίου 1925. Πρόκειται, όπως επισημαίνεται από τη δημοτική αρχή, για το συλλαλητήριο συμπαράστασης τρικαλινών αγροτών και λαού, που κατέληξε σε αιματηρή καταστολή του. Βάσει απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, πραγματοποιείται κάθε χρόνο τελετή μνήμης και τιμής.

Ομιλία

Πιο συγκεκριμένα, η  εκδήλωση πραγματοποιήθηκε και φέτος στη διασταύρωση των οδών Ιπποκράτους και Ασκληπιού, σχεδόν απέναντι από τον χώρο, όπου πριν 90 χρόνια στεγάζονταν η Νομαρχία και η Αστυνομία. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση, η υπάλληλος του τμήματος Δημοσίων Σχέσεων του Δήμου Τρικκαίων κ. Μαρία Μπάλτου, εκφώνησε την ομιλία, με αναλυτική και ουσιαστική περιγραφή των γεγονότων. Ανέφερε ότι «Η 2α Φεβρουαρίου 1925 είναι μια ημερομηνία σταθμός στην ιστορία του εργατικού και αγροτικού κινήματος της Ελλάδας. Σε αντίθεση με το Κιλελέρ, που ήταν μια καθαρά αγροτική εξέγερση, η εξέγερση στα Τρίκαλα υπήρξε η πρώτη στην Ελλάδα κοινή εργατο-αγροτική εξέγερση… «Ένας «αρραβώνας αίματος εργατιάς και αγροτιάς», όπως έγραψαν οι μελετητές των γεγονότων της εποχής».

Τέλος, ο γνωστός αγροτοδυνσικαλιστής, κ. Γιάνης Ρίτσιος αναφέρθηκε στη σύνδεση των γεγονότων της εποχής με τα σημερινά.

Πιο αναλυτικά η κ. Μαρία Μπάλτου σημείωσε τα εξής:

«Ήταν ένα ειρηνικό κατ’ αρχήν συλλαλητήριο χιλιάδων ανθρώπων. Γίνεται λόγος για μια λαοθάλασσα δέκα χιλιάδων ατόμων από αγρότες, εργάτες, επαγγελματίες, βιοτέχνες, παλαιούς πολεμιστές και τη νεολαία του τόπου.

Η πορεία των διαδηλωτών, φτάνει μπροστά από τη Νομαρχία και στο κτίριο της Αστυνομίας που βρισκόταν ακριβώς δίπλα, και μέσω μιας επιτροπής αποτελούμενη από τους Απόστολο Τσία, Σταύρο Καραγκούνη και Γρηγόρη Γκόγκο, ζητούν να επιδώσουν ψήφισμα στον Νομάρχη.

Ο Νομάρχης αρνείται να παραλάβει το ψήφισμα και να δεχτεί την Επιτροπή, δίδοντας έτσι το έναυσμα της εκρήξεως της οργής  που κατεστάλη βίαια και αιματηρά.

“Τα αίματα που τρέχαν είχαν χρωματίσει τα πεζοδρόμια και το θέαμα ήταν απερίγραπτο. Όσο να καθαρίσουν το χώρο δοκιμάσαμε όλοι συγκλονιστικά αισθήματα. Εγώ ιδιαίτερα, με τα νιάτα μου τραυματισμένα, είχα νιώσει πολύ βαθιά το χτύπημα” θα αφηγηθεί ο συντοπίτης Νίκος Παππά  ο πρωτότοκος, όπως περιγράφει στο βιβλίου του «Η κόκκινη Δευτέρα των Τρικάλων» ο Νίκος Πάνου.

Πάνω από 25 οι τραυματίες και επτά οι νεκροί».

Πηγή: http://www.eleftheria.gr/%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1/%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B1/item/13191-.html

 

Τα γεγονότα μέσα από τον Αθηναϊκό τύπο

Στις 3/2/1925 οι Αθηναϊκές εφημερίδες ΕΜΠΡΟΣ και ΣΚΡΙΠ αναδημοσιεύουν άρθρο της τοπικής εφημερίδας «ΘΑΡΡΟΣ»

  • ΑΙΜΑΤΗΡΑΙ ΣΚΗΝΑΙ ΕΙΣ ΤΑ ΤΡΙΚΚΑΛΑ

ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΣ

ΣΥΡΡΑΞΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ-ΝΕΚΡΟΙ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΤΟΥ «ΕΜΠΡΟΣ»

ΤΡΙΚΚΑΛΑ,2 Φεβρουαρίου.- Την 2αν μ.μ. σήμερον ομάς κομμουνιστών κατελθούσα εις την κεντρικήν πλατείαν έξωθεν του Εργατικού Κέντρου κατώρθωσε να συγκεντρώση άλλους εργάτας και πλήθος περιέργων. Σήμερον διενεμήθησαν κομμουνιστικαί προκηρύξεις καλούσαι τον λαόν εις εξέγερσιν. Εις την πλατείαν ωμίλησεν ο κομμουνιστής κουρεύς Σταύρος Καραγκούνης. Εν τω μεταξύ χιλιάδες κόσμου, λόγω της σημερινής εβδομαδιαίας αγοράς ,συνεκεντρώθησαν παρακολουθούντες αδιαφόρως διότι οι αγρότες ουδόλως συμμερίζονται τας κομμουνιστικάς ιδέας. Οι κομμουνισταί εν τω μεταξύ διήλθον την κεντρικήν σιδηράν γέφυραν και κατηυθύνοντο εις την Νομαρχίαν φέροντες μαύρην σημαίαν και φωνάζοντες: Κάτω ο πόλεμος. κάτω ο στρατός! Μετείχον και τρεις τέσσαρες γυναίκες Εβραίαι, μεταξύ των οποίων μία Θωμαΐ τύπος γνωστός. Προ της κεντρικής γέφυρας μικρά αστυνομική δύναμις κατώρθωσε να συγκρατήση τους διαδηλωτάς ,αλλ΄ ο αγρότης Κακάνος βλέπων παρασυρομένους εις το συλλαλητήριον αγρότας ορμήσας κατεξέσχισε την μαύρην σημαίαν και απέτρεψε τους χωρικούς να μετάσχουν του συλλαλητηρίου. Πλην των κομμουνιστών ουδείς εγνώριζε τους σκοπούς του συλλαλητηρίου. Δια τούτο χιλιάδες κόσμου περιέργων ηκολούθησαν τους διαδηλωτάς εις την Νομαρχίαν.

Προ της Νομαρχίας η ελάχιστη δύναμις χωροφυλάκων ηδυνάτει να συγκρατήση την τάξιν, έξωθεν δεν αυτής οι κομμουνισταί, προέβησαν εις παρεκτροπάς και λιθοβιλισμούς κατά του καταστήματος της Νομαρχίας και Αστυνομίας. Ο Νομάρχης προ του πανδαιμονίου εξελθών εις τον εξώστην εζήτησε να ανέλθη επιτροπή με της οποίας ήρχισαν συνενοούμενοι ο Νομάρχης και ο Αντεισαγγελεύς Παπαρίδης. Εν τω μεταξύ κατέφθασε δύναμις του 5ου  συντάγματος και άλλη δύναμις μετά πυροβόλων, ήτις κατέλαβε την γέφυραν. Οι αστυνομικοί προς αναχαίτησιν της ορμής των κομμουνιστών επυροβόλησαν εις τον αέρα. Οι τελευταίοι δε προς στιγμήν διελύθησαν. Αντιληφθέντες όμως ότι οι πυροβολισμοί ερρίφθησαν εις τον αέρα επανήλθον εις την Νομαρχίαν μαινόμενοι και επετέθησαν ασυγκράτητοι κατά της Νομαρχίας και κατά των στρατιωτών δια λίθων και πυροβολισμών δια πιστολίων εις τον αέρα. Οι στρατιώται και οι αξιωματικοί εδέροντο πλέον ούτω και ετραυματίζοντο, ενώ αι αρχαί συνεννοούντο ακόμη μετά της επιτροπής , ήτις επρόκειτο να εξέλθη εις τον εξώστην αφού ο Νομάρχης αναγνώση το επιδοθέν ψήφισμα. Είς στρατιώτης κτυπηθείς δεν συγκρατήθει και επυροβόλησε κατά του πλήθους ,όπερ απετέλεσε το σύνθημα να πυροβολήσουν όλοι οι στρατιώται συγχρόνως. Τα πολυβόλα εκ της γέφυρας επυροβόλουν εις τον αέρα, εν μία στιγμή δε χιλιάδες του κόσμου ετράπησαν εις φυγήν.

Αποκατασταθείσης της ησυχίας μετεφέρθησαν εις την κλινικήν Φερρού 4 τραυματίαι, ων ο σωφέρ Γ.Πρασσάς δια σφαίρας μπραουνιγκ ,ο κομμουνιστής Πραγκούτης δια ράβδου εις την κεφαλήν, εξορυχθέντος του οφθαλμού του, και έτερος ελαφρώς. Νεκροί έπεσαν πέντε ,ων τρεις εργάται και δύο αγρόται, άπαντες θύματα, παρακολουθούντες απλώς τας σκηνάς, ενώ οι πρωταιτιοι ετράπησαν εις φυγήν. Καθ΄όλην την διάρκειαν των θλιβερών σκηνών άπαντα τα καταστήματα έκλεισαν. Όλος ο κόσμος, ιδίως οι αγρόται, καταρώνται τους πρωταιτίους των θλιβερών σκηνών. Η εκδήλωσις των τοιούτων αισθημάτων εξέσπασεν εις βάρος του κομμουνίζοντος Παγκούτσου ,όστις εμφανισθείς  εις την πλατείαν εξυλοκοπήθη αγρίως υπό των αγροτών εφαρμοσθέτος κατ΄αυτού λυντσίου νόμος.

Ο κόσμος είναι κατηγανακτησμένος, αλλά και ικανοποιημένος εκ της ανδρικής στάσεως.Τα σωματεία και το δημοτικόν συμβούλιον συνελθόντα απόψε εξέδωκαν ψηφίσματα καταδικάζοντα τα θλιβερά γεγονότα και ηξίωσαν παρά της Κυβερνήσεως αμείλικτον τιμωρίαν των υπαιτίων, εξέφρασαν δε ικανοποίησιν ,διότι η συνετή στάσις των αρχών επρόλαβεν απειληθείσας καταστροφας

                                                                                                «ΘΑΡΡΟΣ»

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ* και ΣΚΡΙΠ 3/2/1925 σελ.4/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα*, φέρω πλήρη την ευθύνη

  • ΛΟΧΟΣ ΑΠΟ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΔΟΛΟΦΟΝΕΙ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΑΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΑΣ ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ

25 ΝΕΚΡΟΙ & ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ

ΚΑΡΔΙΤΣΑ,2 Φεβρουαρίου (Του ανταποκριτού μας)

Σήμερον εργάται και αγρόται Τρικάλων θελήσαντες να υποβάλουν Νομάρχην αιτήματα απαλλοτριώσεως τσιφλικίων εδέχθησαν επίθεσιν με πολυβόλα. Οι στρατιώται ηρνήθησαν να πυροβολήσουν τους αδελφούς των. Κατόπιν τούτου εσχηματίσθη λόχος αξιωματικών όστις και έβαλε με όπλα και πολυβόλα κατά του αόπλου πληθυσμού, εξ ων εφονεύθησαν και επληγώθησαν περί τους 25 εργάται και αγρόται. Η εγκληματική αυτή στάσις των αρχών Τρικάλων επροκάλεσε φρίκην εις την κοινωνίαν και έξαψιν πνευμάτων μεταξύ εργατών και αγροτών, ζητούντων εκδίκησιν του αίματος των αδελφών των. Εκτακτος αμαξοστοιχία μετέφερεν νύκτα στρατεύματα εκ Λαρίσης εις Τρίκαλα. Αναμένονται σοβαρά γεγονότα».

                                                                                    ΣΙΑΝΤΟΣ

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 3/2/1925 σελ.4/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη

 

  • ΑΙ ΑΙΜΑΤΗΡΑΙ ΣΚΗΝΑΙ ΕΝ ΤΡΙΚΑΛΛΟΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ

Μακρά τηλεγραφήματα των αρχών Τρικκάλων περιγράφουν εν λεπτομερεία τας συμβάσας προχθές αιματηράς σκηνάς στρατού και κομμουνιστών

Κατά τας εκθέσεις αυτάς των αρχών,οι κομμουνισταί επωφελουμενοι της συγκεντρώσεως εν Τρικκάλοις αγροτών λόγω της κατά την Δευτέραν τελουμένης εβδομαδιαίας αγοράς, διένειμαν προκηρύξεις καλούντες τους αγρότας προς συγκρότησιν συλλαλητηρίου υπέρ της απαλλοτριώσεως πάντων των αγροκτημάτων και κατά του πολέμου και της ακρίβειας του βίου.

Με την προσπάθειαν των αυτήν κατώρθωσαν την 2αν μ.μ. οι κομμουνισταί να παρασύρουν περί τους 800 αγρότας, συγκεντρώθησαν δε εις την πλατείαν άνευ αδείας των αρχών και ήρχισαν φωνασκούντες και διαμαρτυρόμενοι.

Η μικρά αστυνομική δύναμις εξ οκτώ ανδρών, των υπολοίπων αποσταλέντων εις Καστρί προς επιβολήν της διασαλευθείσης τάξεως, προσεπάθησε να συγκρατήση τους διαδηλωτάς, κυκλώσαντας το νομαρχιακόν κατάστημα και αξιούντας όπως εξέλθη ο νομάρχης εις τον εξώστην.

Ο κ. νομάρχης εξελθών πράγματι προέβει εις την σύστασιν όπως καταρτηζόμενη επιτροπή τω υποβάλη ψήφισμα ή αιτήματα. Εν το μεταξύ δια του τηλεφώνου ειδοποιείτο ο διοικητής του 5 πεζικού συντάγματος όπως αποστείλει δύναμιν στρατού προς διάλυσιν των διαδηλωτών.

ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ ΕΠΙΤΙΘΕΝΤΑΙ

Πέντε των διαδηλωτών αποτελέσαντες την επιτροπήν, όταν ήκουσων ότι ο νομάρχης εζήτησεν στρατόν, εξεμάνησαν και επιτέθησαν κατ΄αυτού με προθέσεις κακοποίησεως. Η επιτροπή κατήλθε του νομαρχιακού καταστήματος , χωρίς ουδέν να επιδώση ψήφισμα και ανεμίχθη μετά των άλλων διαδηλωτών, οίτινες εν τω μεταξύ ήρχισαν λιθοβολούντες την νομαρχίαν

Προ της τοιάυτης καταστάσεως οι χωροφύλακες ήρχισαν πυροβολούντες εις τον αέρα προς εκφοβισμόν. Την στιγμήν εκείνην κατέφθασε και δύναμις εξ 100 ανδρών του πεζικού με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχην κ.Καβράκον, ο οποίος συνέστησεν εις τους διαδηλωτάς να διαλυθούν, αφού επιστρέψαντες εις την νομαρχίαν επέδωσαν ψήφισμα.

Οι κομμουνισταί επέμενον να αποχωρήσει ο στρατός , τον οποίον ,εν τέλει ,ήρχισαν λιθοβολούντες και προκαλούντες. Είς εξ αυτών έξήγαγε περίστροφον και έτερος μάχαιραν και επετέθησαν κατά των στρατιωτών, οίτινες αμυνόμενοι αντεπετέθησαν κατά των κομμουνιστών.

Η ΑΙΜΑΤΗΡΑ ΣΥΡΡΑΞΙΣ

Εκ της συρράξεως εφονεύθησαν 6 των διαδηλωτών, οι λοιποί δε διελύθησαν. Η τάξις απεκαταστάθη κατόπιν τούτου. Ο νομάρχης Τρικκάλων αναφέρει ,ότι την νύχτα της 31ης Ιανουαρίου ερρίφθησαν εντός πλείστον οικιών των Τρικκάλων προκηρύξεις περί αυτονομίας.

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΣΚΙΠ 4/2/1925 σελ.1/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη.

  • ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΩΝ ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ

ΠΟΙΟΙ ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

Εν σχέσει προς τας κομμουνιστικάς σκηνάς των Τρικάλων και την επακολουθήσασαν αιματηρά συμπλοκήν μεταξύ των ταραχοποιών και του στρατού καθ΄ην εφονεύθησαν εκ των πρώτων έξ και τραυματίσθηκαν τινές ελάβομεν χθες παρά της εκεί εκδιδομένης συναδέλφου «Θάρρος» το ακόλουθον τηλεγράφημα:

ΤΡΙΚΚΑΛΑ 3 Φεβρουάριου-Οι σκοποί του κινήματος ήταν καθαρώς κομμουνιστικοί. Εις τας χείρας των αρχών ευρίσκεται σχέδιον ψηφίσματος το οποίον επρόκειτο να τηλεγραφηθή εις Αθήνας. Εκ του ψηφίσματος αποκαλύπτεται ότι οι κομμουνισταί πλην των συνήθων αιτημάτων των περί αποφυλακίσεως κρατουμένων ομοφρόνων των, εζήτουν να εξωθήσουν τους αγρότας εις διαρπαγάς των υπολειφθέντων μετά την απαλλοτρίωσιν όχι καλλιεργησίμων αλλά βοσκησίμων κτημάτων άνευ αποζημιώσεως. Το κίνημα είχε προμελετηθή δε όπως παρασύρη τους αγρότας επ΄ευκαιρία της καταλήψεως του δασώδους κτήματος της Μονής Μετεώρων παρά την Καλαμπάκα υπό των Καστρακινών.

Οι αγρόται εν μέγιστη πλειοψηφία απεδοκίμασαν το κίνημα ως και οι εργάται οι οποίοι σήμερον θα εκδώσουν ψηφίσματα αποδοκιμασιας των υποκινητών. Σήμερον την πρωίαν αφίκοντο εκ Λαρίσσης στρατιωτικαι ενισχύσεις εντός δε της ημέρας πρόκειται να ενεργηθούν συλλήψεις. Αι Εβραίαι κομμουνίστριαι, αι μετάσχουσαι του κινήματος ησχημώνουν χθες ενώπιον του Νομάρχου. Απόλυτος τάξις …

kileler 7

Πηγή:  ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 4/2/1925 σελ.3,4/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη

  • ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ

Ο κ.υπουργός της Δικαιοσύνης δια τηλεγραφήματος του προς τον Εισαγγελέα των Πλημμελειοδικών Τρικκάλων εντέλλεται όπως, εκ παραλλήλου προς τας στρατιωτικάς και αστυνομικάς αρχάς, ενεργήσει ανακρίσεις επί των κομμουνιστικών σκηνών.

Προς τούτο ανεχώρησε χθές δια Τρίκκαλα ο Ανώτερος Διοικητής χωροφυλακής Στερεάς Ελλάδος κ. Πραντούνας προς ενέργεια ανακρίσεων εις τον κύκλον δράσεως Χωροφυλακής.

Πηγή:  ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ 5/2/1925 σελ.1/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη

   Ανελθούσα η επιτροπή και προτού προφθάσει να επικοινωνήση, κατέφθασε το 5ον σύνταγμα μ’ επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχην Καβουράκον, όστις αμέσως διατάσσει πυρ. Ένας άγριος μυκηθμός βγαίνει απ΄τα στήθη των στρατιώτών,οι οποίοι δεν πυροβολούν.

Τότε ο Καβουράκος σκοπεύει εναντίον του γέροντος εργάτου ξυλουργού τυφλού Χρ.Ράδου, τον οποίον και τον εφόνευσε. Ταυτοχρόνως ο υπολοχαγός Ζιόζιας φονεύει τους εργάτας σ.Νταβάραν και Γ.Δάλλαν, ο ταγματάρχης Γαλής φονεύει τον σ.Σταφίκον και πληγώνει τους αγρότας Κούτραν και Μορένταν…..Ο αντεισαγγελεύς πυροβολήσας εξ οικίας όπου ήτο κρυμμένος επλήγωσε σοβαρώς τον σ.Πράσσον

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 9/2/1925 σελ.2/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη/ http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=9&db=2&da=1925

Αναφορικά με την αξιοπιστία της εφημερίδας «ΘΑΡΡΟΣ» και την εμμονή να υποδεικνύει τους πολίτες με χαρακτηρισμούς «γνωστός Εβραίος ή κομμουνιστής» θα ήθελα απλά να αναφέρω ποιος ήταν ο  Παγκούτσος που ξυλοκοπήθηκε άγρια από «αγρότες» (λυντσίου νόμος) και κάποιους από τους  «γνωστούς (ή άγνωστους) Εβραίους» .

Ο Απόστολος Παγκούτσος (1891 – 3 Μαΐου 1968) ήταν Έλληνας αγρότης και πολιτικός, που υπηρέτησε ως βουλευτής και ως υπουργός .Εξελέγη βουλευτής Τρικάλων το 1932 με το Λαϊκό Κόμμα. Εξελέγη ξανά στις εκλογές του 1933 με το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας, όμως ακυρώθηκε η εκλογή του στις 25 Ιουνίου 1933. Ήταν ηγετικό στέλεχος του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος μαζί με το Νικόλαο Ματούση. Με το Αγροτικό Κόμμα εξελέγη βουλευτής Τρικάλων το 1936 και ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος. Στις εκλογές του 1952 το Αγροτικό Κόμμα απέτυχε να εκλέξει βουλευτές.

Στη συνέχεια ο Παγκούτσος εντάχθηκε στην Ένωση Κέντρου, με την οποία εξελέγη βουλευτής Τρικάλων το 1961, το 1963 και το 1964. Αποχώρησε από την Ένωση Κέντρου μαζί με περί τους 40 βουλευτές, στα γεγονότα που έγιναν γνωστά ως Αποστασία του 1965.

Χρημάτισε υπουργός Γεωργίας (17 Σεπτεμβρίου 1965 ως 5 Οκτωβρίου 1965) και άνευ Χαρτοφυλακίου (5 Οκτωβρίου 1965 – 22 Δεκεμβρίου. 1965) στην κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου. Μετά αποσύρθηκε από την πολιτική Το 1966 εξέδωσε το μικρό βιβλίο «Λαϊκά κινήματα δια μέσου των αιώνων», όπου υιοθετούσε αντικομμουνιστικές ιδέες.

ΑΛΛΕΓΡΑ ΦΕΛΟΥΣ

Η πιο «πολιτική» μορφή των αντιστασιακών Εβραίων, γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1916 στα Τρίκαλα. Ήταν η δεύτερη κόρη του Δαβίδ Φελούς και της Μαρίκας Κοέν. Πρώτη ήταν η Λουίζα (1914) και μικρότερος ο Ηλίας (1920). Η ταραγμένη εποχή στην οποία μεγάλωσε και η ανάμειξη της οικογένειας με τα κοινά καθόρισε την κομματική της ένταξη από πολύ μικρή ηλικία. Ο θείος της, Ραφαήλ Φελούς, διετέλεσε γραμματέας του ΚΚΕ στα Τρίκαλα τη δεκαετία του ’20 και ήταν από τους υποκινητές μιας από τις πρώτες απεργίες στην Ελλάδα: το μεγάλο αγροτικό συλλαλητήριο των Τρικάλων (Φεβρουάριος 1925). Η οικογένεια κατέφυγε στο Βόλο, όπου η Αλλέγρα εντάχθηκε στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ) και παντρεύτηκε τον επιχειρηματία Ραφαήλ Καπέτα. Την περίοδο της Δικτατορίας της 4ης Αυγούστου εξορίστηκε στην Κίμωλο και την Φολέγανδρο, μαζί με σημαίνοντα στελέχη του ΚΚΕ. Ο πρώτος της ξάδελφος, Μηνάς Καμπελής πέθανε εξόριστος στον Άη-Στράτη το 1941…..

Πηγή:ΕΒΡΑΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

http://www.jewishmuseum.gr/gr/exhibitions/digital_exhibitions/synagonistis/allegra_felous.html

Συνολικά καταγραμμένα θυματα απο τον ΣΥΛΛΟΓΟ

αα ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΒΡΑΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΑ ΤΟΠΙΚΟΣ FAMILY NAME FIRST NAME MAIDEN NAME GEND M/F YEAR OF B IRTH AGE BIRTH PLACE FATHER’S NAME MOTHER’S NAME WIFE OR HUSBANT NAME PROFESSION PLACE OF DEATH DATE OF DEATHYEAR/ ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΑ

57 TRIKKALA THESSALY GREECE 57 KAPETAS SABETHAI M 1897 47 VOLOS YAKOV STERLINA LEMONADES BIRKENAU Απρ-44

58 TRIKKALA THESSALY GREECE 58 KAPETAS STERLINA F 1905 39 TRIKKALA SABETHAI BIRKENAU Απρ-44

59 TRIKKALA THESSALY GREECE 59 KAPETAS ZANET F 1937 7 TRIKKALA SABETHAI STERLINA BIRKENAU Απρ-44

60 TRIKKALA THESSALY GREECE 60 KAPETAS RACHIL F 1939 5 TRIKKALA SABETHAI STERLINA BIRKENAU Απρ-44

61 TRIKKALA THESSALY GREECE 61 KAPETAS SEMACH M 1927 17 KARDITSA SOLOMON ROZA (IN ATHENS) BIRKENAU Απρ-44

806 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 216 ΦΕΛΛΟΥΣ ΙΩΣΗΦ Α 1886 58 ΔΑΡΙΟΣ ΡΑΣΕΛ(ΔΕΛΙΣΙΑ) ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

807 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 217 ΦΕΛΛΟΥΣ ΣΙΑΛΩΜ Α 1927 17 ΙΩΣΗΦ ΡΑΣΕΛ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

808 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 218 ΦΕΛΛΟΥΣ ΔΑΡΙΟΣ Α 1920 24 ΙΩΣΗΦ ΡΑΣΕΛ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

809 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 219 ΦΕΛΛΟΥΣ ΜΩΥΣΗΣ Α 1932 12 ΙΩΣΗΦ ΡΑΣΕΛ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

810 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 220 ΦΕΛΛΟΥΣ ΑΛΒΕΡΤΟΣ Α 1929 15 ΙΩΣΗΦ ΡΑΣΕΛ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

811 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 221 ΦΕΛΛΟΥΣ ΙΑΚΩΒ Α 1932 12 ΙΩΣΗΦ ΡΑΣΕΛ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

812 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 222 ΦΕΛΛΟΥΣ ΓΡΑΤΣΙΑ Θ 1937 7 ΙΩΣΗΦ ΡΑΣΕΛ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

813 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 223 ΦΕΛΛΟΥΣ ΣΑΡΡΑ Θ 1939 5 ΙΩΣΗΦ ΡΑΣΕΛ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

814 ΛΑΡΙΣΑ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ-ΕΛΛΑΔΑ 224 ΦΕΛΛΟΥΣ ΡΑΧΗΛ Θ 1894 50 ΔΑΡΙΟΣ ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1944

Πηγή : Σύλλογος Απογόνων του Ολοκαυτώματος

http://greekholocaustsuccessors.blogspot.gr/

 

Η ΠΥΡΠΟΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΘΑΡΡΟΣ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ ΤΟ 1925

Γράφει ο Νίκος Γκόγκος *

Κύριε Διευθυντά,

Πρόσφατα ενημερώθηκα για τη μελέτη του δικηγόρου Αθηνών κ. Απόστολου Κλειδωνόπουλου, που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη εφημερίδα ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ στις 23 και 24 Αυγούστου 2013, με θέμα

Η ΠΥΡΠΟΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «ΘΑΡΡΟΣ» ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΤΟ 1948 ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ.

Ενδιαφέρουσα η μελέτη διότι ενημερωθήκαμε για την πορεία της εφημερίδας ΘΑΡΡΟΣ. Λυπούμαστε και καταδικάζουμε την κατάληξη (πυρπόληση ή ανατίναξη) της εφημερίδας από οπουδήποτε και για οποιονδήποτε λόγο, αιτία ή αφορμή αυτό συνέβη.

Δεν μπορούμε όμως να παραβλέψουμε την αγεφύρωτη και ατεκμηρίωτη προσπάθεια του κ. Κλειδωνόπουλου, να συνδέσει την πυρπόληση της εφημερίδας με το Αγροτικό και Εργατικό συλλαλητήριο που έγινε στα Τρίκαλα στις 2 Φεβρουαρίου 1925.

Υποστηρίζει ο κ. Κλειδωνόπουλος ότι «προσημειώθηκε» η εφημερίδα, διότι τότε το 1925 η εφημερίδα διαπίστωσε ότι ο χαρακτήρας του κινήματος φ α ί ν ε τ α ι καθαρός κομμουνιστικός. Απλώς φαίνεται. Όχι ότι αποδείχτηκε. Έτσι το ήθελε η εφημερίδα. Έτσι το ήθελαν οι κρατούντες τότε. Λες και πρώτη φορά έγινε συλλαλητήριο στα Τρίκαλα από τους αγρότες.

Ήταν όμως η πρώτη φορά που αγρότες και εργάτες κατέβηκαν ενωμένοι στο συλλαλητήριο. Ήταν η πρώτη φορά που είχαμε στα Τρίκαλα νεκρούς και τραυματίες . Ήταν η πρώτη φορά που ο στρατός στα Τρίκαλα χρησιμοποίησε τα όπλα εναντίον των αμάχων διαδηλωτών, σκοτώνοντας τουλάχιστον 8 αθώους και τραυματίζοντας πάνω από 35 άτομα.

Αυτό κατατρόμαξε τους κρατούντες τότε. Έπρεπε να βρουν δικαιολογία. Τη δικαιολογία την πρόσφερε το ΘΑΡΡΟΣ. Την ίδια μέρα έγραψε στον τίτλο του πρωτοσέλιδου ρεπορτάζ και την ίδια μέρα τηλεγράφησε σε εφημερίδες των Αθηνών, ότι το συλλαλητήριο ήταν «τραχύ κομμουνιστικό κίνημα».

Ο κ. Κλειδωνόπουλος δεν έγραψε κάτι για τους αθώους νεκρούς, για τους τραυματίες, για τις οικογένειες που έκλεισαν τα σπίτια τους. Ούτε έστω και μετά τόσα χρόνια μια κουβέντα συμπάθειας γι’ αυτά τα θύματα.

Βρήκε όμως την ευκαιρία να συνδέσει την πυρπόληση της εφημερίδας με τα γεγονότα του 1925 και να υποστηρίξει αυθαίρετα ότι οι κομμουνιστές είχαν «προσημειώσει» την εφημερίδα και έψαχναν να βρουν την ευκαιρία για εκδίκηση. Τη βρήκαν μετά από 23 χρόνια. Και ο κ. Κλειδωνόπουλος ήρθε μετά από 65 χρόνια από την πυρπόληση της εφημερίδας και μετά από 88 χρόνια από το συλλαλητήριο των αγροτών και εργατών στα Τρίκαλα, να υποστηρίξει ότι εκείνο το συλλαλητήριο ήταν κομμουνιστικό. Μοναδικές πηγές είναι τα τότε αναγραφόμενα στο ΘΑΡΡΟΣ και το πόνημα του προέδρου του ΦΙΛΟΣ κ. Θεοδώρου Νημά. Για το πόνημα του κ. Νημά αναφερθήκαμε στις 17 και 18 Φεβρουαρίου 2011 στον τοπικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.

Ο εκδότης του ΘΑΡΡΟΣ δεν παρευρισκόταν στο χώρο που εκτυλίχτηκαν τα γεγονότα. Πήγε αργότερα και διαπίστωσε μετά από δημοσιογραφική έρευνα, ότι οι στρατιώτες πυροβόλησαν διότι βρέθηκαν σε κατάσταση άμυνας και ότι το συλλαλητήριο ήταν κομμουνιστικό κίνημα. Έτσι άρχισε να χτίζεται το κατηγορητήριο για τη δίωξη των αθώων. Στο στρατοδικείο παραπέμφθηκαν τα θύματα και όχι οι πραγματικοί ένοχοι που ήταν ο νομάρχης και ο Καβράκος.

Στις 5-2-1925 το ΘΑΡΡΟΣ έγραφε ότι απειλήθηκε ο νομάρχης «καταδικάστηκες εις θάνατον – θα εκτελεστεί η απόφαση». Με αυτή την κατηγορία δικάστηκε ο Γρηγόρης Γκόγκος σε έξι χρόνια κάθειρξη.

Και ο πατέρας του κ. Κλειδωνόπουλου έλεγε πάντοτε με οργή και αγανάκτηση, σύμφωνα με τα γραφόμενα του κ. Κλειδωνόπουλου , ότι θα ξαπλώσει (σκοτώσει) τον άνθρωπο που έκαψε την εφημερίδα στη μέση της κεντρικής πλατείας, χωρίς να το εννοεί. Ο Γρηγόρης Γκόγκος είχε το χρόνο να κάνει πράξη αυτά που δήθεν είπε στο νομάρχη. Δεν το έκανε όμως διότι ούτε την πρόθεση είχε, ούτε μαζί του έφερε τα ανάλογα μέσα για να πραγματοποιήσει την δήθεν απειλή. Ο Γρηγόρης Γκόγκος δεν ήταν κομμουνιστής. Φίλος του Παγκούτσου ήταν. Ο Παγκούτσος καθώς και ο δικηγόρος Ματούσης που παρουσιάστηκαν από το ΘΑΡΡΟΣ ως πρωταίτιοι και οργανωτές του συλλαλητηρίου, αθωώθηκαν από το στρατοδικείο Λάρισας.

Αναφέρει επίσης ο κ. Κλειδωνόπουλος ότι το ΘΑΡΡΟΣ αποκαλύπτει και τεκμηριώνει με αδιαμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία και μαρτυρίες και πιστοποιείται ότι οι κομμουνιστές είχαν γίνει κύριοι της καταστάσεως και ότι μεταξύ των συλληφθέντων και των κρατουμένων είναι οι δίδοντες τα παραγγέλματα και προέτρεπαν τους διαδηλωτές να φονεύσουν τους αξιωματικούς. Είναι γνωστό όμως ότι οι διαδηλωτές ούτε όπλα είχαν, ούτε κανέναν φόνευσαν. Κανένας αξιωματικός, στρατιώτης ή χωροφύλακας αναφέρεται μεταξύ των νεκρών ή τραυματιών. Νεκροί ήταν μόνο αγρότες και εργάτες και ένα κοριτσάκι 12 χρονών.

Με το παρόν δεν αποσκοπώ να υπερασπιστώ το ΚΚΕ και τους οπαδούς του. Αντιτίθεμαι όμως σε όσα υποστηρίζει τώρα στη μελέτη του ο κ. Κλειδωνόπουλος και τότε ο θείος του Λεωνίδας, ότι το συλλαλητήριο ήταν κομμουνιστικό. Τα φορτώνουμε όλα εκεί, για να καλύψουμε τις ευθύνες άλλων. Λέμε όχι στη συντήρηση δικαιολογητικής βάσης των πραγματικών ενόχων.

Εφόσον ο κ. Κλειδωνόπουλος υποστηρίζει ότι η στάση της εφημερίδας και του εκδότη της στα γεγονότα του 1925, στάθηκαν η αιτία να καεί η εφημερίδα από τους κομμουνιστές το 1948, οφείλει να παρουσιάσει συγκεκριμένα στοιχεία και αποδείξεις και όχι να καταλήγει εκεί αυθαίρετα, αγεφύρωτα και συμπερασματικά. Ο ίδιος αναφέρει ότι εκείνο το βράδυ εκτός από το ΘΑΡΡΟΣ πυρπολήθηκαν η αποθήκη τροφίμων της Αγροτικής Τράπεζας, το εργοστάσιο υφαντουργίας υιών Νικ. Τεγοπούλου, ο αλευρόμυλος των αδελφών Βοϊλα, το ιατρείο Χαρακόπουλου, 3 οικείες Πάτσα και Στεργίου, το τυροκομείο Ντίνα και ανατινάχθηκε το Τηλεφωνικό Κέντρο. Αυτοί όλοι είχαν σχέση με τα γεγονότα του 1925;

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

*Ο Νίκος Γκόγκος είναι υποναύαρχος ΠΝ ε.α.

Πηγή :http://www.trikalain.gr

 

Ο επίλογος της δίκης των αγροτών μέσα από τον Αθηναϊκό τύπο

Δυστυχώς οι Αθηναϊκές εφημερίδες δίνουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά  ελάχιστα με τη δίκη των αγροτών στο Στρατοδικείο της Λάρισας 31-3-1925/4-4-1925.

  • Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ

Σήμερον αρχίζει εις Στρατοδικείον Λαρίσης η δίκη των κομμουνιστών κατηγορουμένων δια τας γνωστάς ταραχάς των Τρικκάλων.Οι συλληφθέντες μαθηταί του γυμνασίου επί συμμέτοχη εις την στάσιν απηλλάγησαν.

Πηγή:  ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ 31/3/1925 σελ.4/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη/ http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=123&dc=31&db=3&da=1925 

 

  • ΑΙ ΣΚΗΝΑΙ ΤΩΝ ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΝΟΜΑΡΧΟΥ ΚΑΙ ΚΑΒΡΑΚΟΥ

ΛΑΡΙΣΣΑ.1 Απριλίου .(Του ανταποκριτού μας) Διακοπείσης χθες την εσπέραν της δίκης των γεγονότων των Τρικκάλων επανελήφθη σήμερον. Την 3 μ.μ. εξητάσθησαν οι μάρτυρες Νομάρχης, συνταγματάρχης Καβράκος και έτεροι εξ εις ΠΟΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΝΤΙΦΑΣΚΟΝΤΕΣ ΜΕ ΤΑΣ ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ. Εκ των μέχρι τούδε αποδεικνύεται ότι τα γεγονότα προήλθον εξ αφορμής της στάσεως του Νομάρχου και λοιπών αρχών.Υποτίθεται ότι η δίκη θα διαρκέση επί τετραήμερον Υπολοίπονται  εξετασθούν μάρτυρες κατηγορίας και υπερασπίσεως περί τους τεσσαράκοντα. Ταχ/κως πρακτικά δίκης.Δικηγόροι παρίστανται εκ μέρους του κόμματος ο σ.Γιομπρές και οι κ.κ Χατζηγιάννης και Ριζόπουλος»

Πηγή:  ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 2/4/1925 σελ.4/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη/ http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=2&db=4&da=1925

 

  • ΑΝ ΚΑΙ ΑΠΕΔΕΙΧΘΗ Η ΑΘΩΟΤΗΣ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΘΗΣΑΝ ΕΙΣ ΠΟΛΛΑ ΕΤΗ ΕΙΡΚΤΗΣ ΟΙ ΤΡΙΚΚΑΛΙΝΟΙ

ΛΑΡΙΣΣΑ,4 Απριλίου.(Του ανταποκριτού μας.) Η από πενθημέρου διεξαγωμένη εις το ενταύθα Στρατοδικείον δίκη δια τα γεγονότα των Τρικκάλων, έληξε την 10ην εσπερινήν σήμερον. Ωμίλησαν οι δικηγόροι Ριζόπουλος, Γιομπρές και Χατζηγιάννης οίτινες δι΄ακαταμαχήτων και πειστικών επιχειρημάτων ανέτρεψαν το κατηγορητήριον και τα περι μπολσεβικισμού και ανατροπών αερολογήματα, ;;;έξαντες το ότι ουδεμία πρόθεσις ανατροπής εσκοπείτο αλλά μάλλον παράκλησις δι’ υπομνήματος προς διευθέτησιν του αγροτικού κτήματος Καστρακίου. Επίσης απέδειξαν ότι μόνος υπαίτιος των σκηνών είνε ο Νομάρχης όστις αποτελεί δυστύχημα διά την πολιτείαν. Παρ’ όλην την καταφανή απόδειξιν του αστηρίκτου του κατηγορητηρίου το Στρατοδικείον, δια γνωστούς λόγους, κατεδίκασε συντρόφους Καρακίτσον, Καραγκούνην, Καπέταν και Φελούς εις 8ετή ειρκτήν, Γκόγκον και Παπαϊωάννου εις 6ετή, Κόκκινον εις 4ετή, Γριμπογιάννη, Κουβέλαν, Χασιώτην και Βαγιατίδην; (δεν είναι ευδιάκριτο) εις 3ετή φυλάκισιν. Οικονομίδην και Θωμαΐδα Κυρίτση εις ενός έτους φυλάκισιν. Απόφασις στρατοδικείου προξένησε κατάπληξιν εις τον εργατοαγροτικόν κόσμον.

Πηγή:  ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 5/4/1925 σελ.4/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη// http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=5&db=4&da=1925

  • ΚΑΤΕΔΙΚΑΣΘΗΣΑΝ ΟΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΑΙ ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ

ΛΑΡΙΣΣΑ,4 Απριλίου.(Του ανταποκριτού μας).-Επερατώθη απόψε η δίκη των κομμουνιστών Τρικαλλων ενώπιον του ενταύθα στρατοδικείου κατηγορουμένων επί στάσει. Κατεδικάσθησαν οι κατηγορούμενοι Καραγκούνης, Φελούς Καπέτος, Καρακίτσας εις οκταετή ειρκτήν, Γκώγκας και Παπαϊωάννου  εις εξαετή,άπαντες ως οδηγοί στάσεως.

Έτεροι 8 μεταξύ των οποίων η δις Θωμαή σημαιοφόρος μαύρης σημαίας εις φυλάκισιν από ενός μέχρι τεσσάρων ετών.Οι λοιποί εν οις δικηγόροι Ματούσης .Κογιάννης και Παγκούτσος ηθωώθησαν.

Πηγή:  ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΣΚΙΠ 5/4/1925 σελ.6 / Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=123&dc=5&db=4&da=1925

1.     Γιατί παρέμεινε σχεδόν άγνωστο το  Τρικαλινό Κιλελέρ ;

Μια προσπάθεια να κατανοήσω για ποιους λόγους παρέμεινε και δυστυχώς παραμένει σχεδόν άγνωστη  μια τόσο σημαντική εξέγερση των αγροτών που  χαρακτηρίστηκε  ως κομμουνιστική στάση κατά το σύνηθες πνεύμα της εποχής και ένα αφιέρωμα στην « Ένωση Παλαιών Πολεμιστών και Θυμάτων Πολέμου» με  διαχρονικά αιτήματα.

«Το τμήμα Παλαιών Πολεμιστών Κατρακίου δι΄εγγράφου ανήγγειλεν εις την Ένωσιν την κατάληψιν των διεκδικουμένων μοναστηριάκων τμημάτων. Αλλεπάλληλα αποσπάσματα εστάλησαν όπως εκδιώξουν τους εφέδρους, αλλά επανήλθον άπρακτα,διότι οι Πολεμισταί εξωπλισμένοι ωχυρώθησαν όπισθεν των βράχων και ειδοποίησαν ότι κάθε απόπειρα προελάσεως του αποσπάσματος θα είχε κακά αποτελέσματα…Την επομένην η ένωσις Π. Πολεμιστών Τρικκάλων εκάλεσε συλλαλητήριον διαμαρτυρίας δια τα γεγονότα και όπως ζητήση την απαλλοτρίωσιν όλων των μοναστηριακών  κτημάτων. Οι Πολεμισταί των 12 τμημάτων  έτρεξαν στη φωνή της Ενώσεως των όπως διαμαρτυρηθούν…»

Πηγή: ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου  Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 9/2/1925 σελ.2/ Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=65&dc=9&db=2&da=1925 )

«…Το προοίμιο της αιματηρής εργατοαγροτικής εξέγερσης των Τρικάλων αποτελούν τα γεγονότα του Καστρακίου της Καλαμπάκας. Στις 31 Γενάρη 1925 οι αγρότες του Καστρακίου, με την καθοδήγηση του Σωματείου Παλαιών Πολεμιστών, ξεσηκώνονται και καταλαμβάνουν τα μοναστηριακά κτήματα των Μετεώρων, με αίτημα την απαλλοτρίωσή τους και τη διανομή τους στους ακτήμονες. Η ενέργειά τους συναντά την αντίδραση των τοπικών αρχών. Ένοπλες δυνάμεις της Χωροφυλακής και μιας διμοιρίας ιππικού από τη Λάρισα κυκλώνουν το χωριό και συλλαμβάνουν στελέχη του Σωματείου, αλλά η σθεναρή αντίδραση σύσσωμων των κατοίκων του χωριού αναγκάζουν το στρατό να αποσυρθεί.

Τα γεγονότα του Καστρακίου προκαλούν έντονη συγκίνηση στο λαό των Τρικάλων, αλλά και την κινητοποίησή του για να αποτρέψει τα σχέδια των αστικοτσιφλικάδικων κύκλων, που μαζί με τις στρατιωτικές και πολιτικές αρχές είχαν αποφασίσει τη βίαιη καταστολή του «επαναστατικού κινήματος», όπως χαρακτήρισαν τον αγώνα των κατοίκων. Συγκεκριμένα η Ένωση Παλαιών Πολεμιστών Τρικάλων μαζί με το Εργατικό Κέντρο της πόλης αποφασίζουν τη διοργάνωση συλλαλητηρίου διαμαρτυρίας για τη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου. Χιλιάδες προκηρύξεις κυκλοφορούν στα χωρία και καλούν τον κόσμο να συμμετάσχει μαζικά…»

Πηγή:Εφημερίδα Ριζοσπάστης Κυριακή 24 Μάρτη 2002/σελ.12

http://www.rizospastis.gr/story.do?id=1198503

Η Ένωση Παλαιών Πολεμιστών και Θυμάτων Πολέμου, ιδρύθηκε το Σεπτέμβρη του 1922, με πρωτοβουλία στελεχών του ΣΕΚΕ. Η Ένωση συνδέθηκε με τη Διεθνή των Παλαιών Πολεμιστών, που είχε έδρα της το Παρίσι. Πολύ γρήγορα, η Ενωση δημιούργησε 400 περίπου τμήματα σ’ όλη τη χώρα με πολλές χιλιάδες μέλη. Κυκλοφόρησε και δική της εφημερίδα, τον «Παλαιό Πολεμιστή», που είχε φτάσει να πουλάει 20.000 φύλλα. Η Ένωση πρωτοστάτησε στην ανάπτυξη ενός ευρύτατου κινήματος για τη διανομή των τσιφλικιών στους ακτήμονες και την αποκατάσταση των αγροτών προσφύγων από τη Μ. Ασία.

Ενώσεις Παλαιών Πολεμιστών και Θυμάτων Στρατού

…Ας ιδούμε, λοιπόν, πώς γεννήθηκαν οι Ενώσεις μας. Είναι ολοφάνερο, ότι οι οργανώσεις στη χώρα μας βγήκαν από τους πολέμους των τελευταίων χρόνων, 1912 κι εδώθε. Αν οι πόλεμοι αυτοί αφήκαν σωρούς ερείπια σαν ίχνη του καταστρεπτικού τους περάσματος, όμως – σαν για αντιστάθμισμα και αντίδοτο σ’ αυτές τις καταστροφές – στάθηκαν και η αιτία που γέννησε το μεγάλο αυτό λαϊκό κίνημα, το κίνημα των παλαιών πολεμιστών και θυμάτων στρατού. Παρόμοια και στις άλλες χώρες του κόσμου, όπου υπάρχουν τέτοιες Ενώσεις (Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Σερβία, Αυστραλία και σε πολλές άλλες χώρες) βγήκαν κι εκεί από το μεγάλο παγκόσμιο πόλεμο 1914 – 1918.

Οι άμεσοι λόγοι τώρα που έσπρωξαν σε οργάνωση πρώτα – πρώτα τα θύματα των πολέμων και του στρατού (σακάτηδες, χήρες, ορφανά, αδελφές, γονείς των σκοτωμένων και χαμένων στον πόλεμο και των πεθαμένων στο στρατό), και ύστερα μια μεγάλη μερίδα από τους αποστρατευμένους, οι κυριώτεροι απ’ αυτούς τους λόγους είναι οι εξής : Πρώτον η μεγάλη, η άμετρη αθλιότητα και δυστυχία των μεγάλων φτωχών λαϊκών μαζών ύστερ’ από την αποστράτευσή τους. Δεύτερον η εγκληματική αδιαφορία του κράτους απέναντι και στις πιο στοιχειώδεις απαιτήσεις τόσο των απροστατεύτων θυμάτων, που το ίδιο το Κράτος είχε δημιουργήσει με τους συνεχείς πολέμους του, όσο και των φτωχών εφέδρων. Αυτούς το Κράτος, αφού πρώτα τους αφαίρεσε με τη βία ό,τι εφόδια είχανε για τη δουλειά τους και για τη ζωή τους, αφού τους κράτησε χρόνια πολλά μακριά απ’τά σπίτια τους και έκανε τη δουλειά του με τα τομάρια τους, ύστερα, όσοι απέμειναν ζωντανοί τους απέλυσε και τους λησμόνησε ολότελα. Τους εγκατέλειψε χωρίς καμιά βοήθεια ανυπεράσπιστους στον αγώνα το σκληρό και τον άνισο της ζωής της μεταπολεμικής. Και άνισος ήταν ο αγώνας της ζωής των, διότι τώρα επάνω στη ράχη τους έβλεπαν μεγάλους νεοπλούτους που μάζεψαν τεράστια κέρδη στους πολέμους. Και τρίτον ένα γενικό μέσα σ’ όλον το λαό αίσθημα υπέρτατης αγανακτήσεως για τη μάταια σπατάλη του αίματος και μια γενική επίσης απέχθεια και μίσος εναντίον του πολέμου και του στρατού…

  1. ΕΠΑΝΩ ΣΤΑ ΕΡΕΙΠΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ. Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΟΛΑΣΗ ΜΑΣ.

Και τώρα που έπαψε ο κρότος του πυροβόλου, ας ρίξουμε το βλέμμα μας γύρω – γύρω.

Κάθε μέρα και πιο καθαρά βλέπουμε τα καταστρεπτικά αποτελέσματα των πολέμων να πιέζουν σαν φοβεροί εφιάλτες τη ζωή των αποστρατευμένων και γενικά όλων των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.

Μια γενική και μόνιμη κρίση, μια αρρώστια αγιάτρευτη έχει ενσκήψει σ’ όλο τον τόπο. Όλα είναι ξεχαρβαλωμένα και κράτος και κοινωνία και οικονομία κι οικογένεια. Σε κάθε βήμα του κανένας, όπου κι αν γυρίσει τα μάτια, συναντά εμπρός του κι ένα από τα χίλια – δυο χαλάσματα που σώριασαν οι πόλεμοι. Χιλιάδες άνθρωποι που γύρισαν απ’ τον πόλεμο και δε βρίσκουν δουλειά να ζήσουν και πεινούνε. Εξαθλίωση, λειψή τροφή και τεράστιο μεγάλωμα των ασθενειών και του αριθμού των μικρών παιδιών του λαού που πεθαίνουν κάθε μέρα. Η κοινωνική αθλιότητα και η ανέχεια μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο τη ζητιανιά, την πορνεία, τον αριθμό των εγκληματιών και οι φυλακές δε φθάνουν για να τους χωρέσουν. Εξευτελισμένο το εθνικό νόμισμα και η τιμή του συναλλάγματος με τρομακτικές διακυμάνσεις. Μια σπείρα χρηματιστών παίζει πασέττα στη ράχη του λαού και κάνει τη ζωή του ακόμη προβληματικότερη. Δημόσιο χρέος που ξεπερνά τα είκοσι δύο εκατομμύρια και επιβάλλει στον προϋπολογισμό του Κράτους τεράστια βάρη, βάρη που το Κράτος χωρίς να τολμά να τα φορτώσει στους μεγάλους πλουτοκράτες και τυχάρπαστους κερδοσκόπους των πολέμων, κοιτάζει να τα βγάλει από τον ιδρώτα του ιδίου εκείνου λαού, με το αίμα του οποίου διεξήγαγε τις πολεμικές του επιχειρήσεις. Φόροι άγριοι επάνω στα είδη πρώτης ανάγκης, φόροι που βυζαίνουν το λαό σε ό,τι τρώει, σε ό,τι φορεί κλπ. Τα θύματα των πολέμων, οι σακάτηδες, οι φθισικοί και οι δυστυχισμένες υπάρξεις που έχασαν τους προστάτες των στον πόλεμο, τραβούνε την πιο φρικτή και βασανιστική ζωή του αποκλήρου, και το Κράτος που είναι η μόνη αιτία της δυστυχίας των, δεν τους παρέχει ούτε ό,τι τους χρειάζεται για να μην πεθάνουν (450 δραχμές σ’ ένα εντελώς ανίκανο σακάτη, με 100% αναπηρία!).

Οι παλαιές “δημοκρατικές” μέθοδοι εγκαταλείφθηκαν από τα πολιτικά κόμματα, οι λεγόμενες λαϊκές ελευθερίες κατάντησαν κοροϊδία του λαού και δεν υπάρχει μέσο καταπιέσεως, βίας και τρομοκρατίας που να μη χρησιμοποιείται εις βάρος του. Κράτος γινομένο τσιφλίκι του πρώτου τυχόντος δημαγωγού τσαρλατάνου, οι κρατικές υπηρεσίες εμπόρευμα στα χέρια του και επιτέλους μια ολόκληρη σειρά αργομίσθων παρασίτων του δημοσίου ταμείου, η οποία ακολουθεί καθεμία κομματική φατρία στο ανεβοκατέβασμα στην εξουσία.

Εκείνο όμως που εμείς οι παλαιοί πολεμιστές και τα θύματα του στρατού πρέπει να προσέξουμε περισσότερο είναι τα παρακάτω τρία ξεχωριστά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της περιόδου αυτής ύστερ’από τους πολέμους :

Πρώτον. Μια τάξη από τραπεζίτες, μεγάλους εφοπλιστές, βιομήχανους, μεγαλεμπόρους, γαιοκτήμονες (τσιφλικάδες), προμηθευτές πολεμικών ειδών, αφού θησαύρισε άφθονα εύκολα κέρδη κατά το διάστημα των πολέμων και εκμεταλλεύθηκε κάθε εσωτερική ανωμαλία για να κερδοσκοπήσει επάνω στις ανάγκες του πληθυσμού, τώρα κρατεί στα χέρια της συγκεντρωμένες τεράστιες οικονομικές δυνάμεις, (χρηματιστικά κεφάλαια, γη, εργοστάσια, πλοία, μεγάλες οικοδομές κλπ.) δηλαδή κρατεί στα χέρια της σχεδόν ολοκληρωτικά τη ζωή του λαού.

Δεύτερον. Κάθε μέρα και περισσότερο μεγαλώνουν οι αιτίες νέων πολέμων και οι σημαντικές δυνάμεις της χώρας κατασπαταλούνται σε νέες πολεμικές προετοιμασίες. Και

Τρίτον. Η τάξη των αξιωματικών παρ’ όλο το γερό χτύπημα που πήρε με τη μικρασιατική της ήττα, ωστόσο όχι μονάχα δεν έχασε τη δύναμη αλλά αφού κυριάρχησε με τη λεγομένη “Επανάσταση του 1922”, στερεώθηκε, αναπτύχθηκε, πήρε μεγάλα προνόμια, έθεσε σ’ εφαρμογή ένα σχέδιο τελείας στρατιωτικοποιήσεως του τόπου και, το σπουδαιότερο, θρονιάσθηκε για καλά στη ράχη μας κι έγινε ένας αποφασιστικός παράγων μέσα στην πολιτική ζωή του τόπου, παράγων που μεταφέρει τις μεθόδους της κτηνώδους στρατοκρατικής βίας από τους στρατώνες και τις στρατιωτικές σχολές στην υπηρεσία των διαφόρων τυράννων κι εκμεταλλευτών του λαού…

Πηγή :Παντελή Πουλιόπουλου Τι ζητούν οι παλαιοί πολεμιστές και τα θύματα στρατού

https://www.marxists.org/ellinika/archive/pouliop/works/war/index.htm

Ο Παντελής Πουλιόπουλος (Θήβα 10 Μαρτίου 1900 – 6 Ιουνίου 1943) ήταν κομμουνιστής ηγέτης και Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας(ΚΚΕ) από το 1924 ως το 1926. Υπήρξε ιδρυτής του τροτσκιστικού ρεύματος στην Ελλάδα. Το 1919 μπήκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εντάχτηκε στο ΣΕΚΕ. Από το 1920 υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου 1919-1922.

Από το 1923 ως το 1925 έπαιξε ηγετικό ρόλο στο κίνημα των βετεράνων του πολέμου και το 1924 εκλέχτηκε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Παλαιών Πολεμιστών και Θυμάτων Στρατών

Ο Πουλιόπουλος εξορίστηκε στη Φολέγανδρο και αφέθηκε ελεύθερος στα τέλη Αυγούστου του 1926 με την πτώση της δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου. Τον Αύγουστο του 1938 συνελήφθη από το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου και φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία. Ο Πουλιόπουλος μαζί με τους υπόλοιπους κομμουνιστές θα ζητήσει από τη μεταξική κυβέρνηση να πολεμήσουν στο αλβανικό μέτωπο, αλλά αυτή αρνήθηκε. Στις 6 Ιουνίου του 1943 ο Πουλιόπουλος, μαζί με άλλους 105 φυλακισμένους από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Λάρισας, εκτελέστηκε από τις ιταλικές κατοχικές δυνάμεις στο χωριό Νεζερός (σημερινός Άγιος Στέφανος) κοντά στο Δομοκό σε αντίποινα για την ανατίναξη της σήραγγας στο Κούρνοβο από τον ΕΛΑΣ.

Ήταν άραγε οι «κομμουνιστές» ο λόγος που η εξέγερση και θυσία του λαού των Τρικάλων καταδικάστηκε για χρόνια στην αφάνεια  ή ήταν μία προσπάθεια συγκάλυψης του στυγερού εγκλήματος του Διοικητή του 5ου  ΣΠ αντισυνταγματάρχη Χρήστου Καβράκου.;

Το ανερχόμενο φασιστικό κόμμα του Ιωάννη Μετάξα (Το Κόμμα των Ελευθεροφρόνων ιδρύθηκε από τον τότε αντιστράτηγο ε.α. Ιωάννη Μεταξά το 1921) έβγαλε άσπιλο και αμόλυντο  έναν ψευδομάρτυρα (δίκη Κιλελέρ 21.6.1910) και άνανδρο δολοφόνο ( «ανδρική στάσις»→« σκοπεύει εναντίον του γέροντος εργάτου ξυλουργού τυφλού Χρ.Ράδου, τον οποίον και τον εφόνευσε ») τον προήγαγε και να τον χρησιμοποίησε  κατά το δοκούν.

Είναι αλήθεια τυχαίο ότι η άνοδός του Χρήστου Καβράκου στην ιεραρχία συμπίπτει με την άνθηση των φασιστικών αντιλήψεων ;

Είναι αλήθεια τυχαίο ότι Καρβάκος γίνεται φρούραρχος Αθηνών το 1936 και του απονέμεται το Παράσημο του Β΄ Τάγματος Γεωργίου Α΄; (Ο Μεταξάς διετέλεσε πρωθυπουργός από τις 13 Απριλίου του 1936 έως τις 29 Ιανουαρίου του 1941 . 4 Αυγούστου 1936, ημερομηνία στην οποία ανακήρυξε τη δικτατορία )

Είναι αλήθεια τυχαίο ότι Καρβάκος ήταν γενικός διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών τον Ιούνιο του 1941 και λίγους μήνες αργότερα το Δεκέμβριο του 1941, ξέσπασε ο Μεγάλος Λιμός;

Αναδείχθηκε το «Τρικαλινό Κιλελέρ» με σφοδρή επίθεση στον Στρατηγό Καβράκο (04.02.10)

kileler 8

Συμπληρώθηκαν 85 χρόνια από την λαϊκή εξέγερση που έγινε στις 2 Φεβρουαρίου 1925 στα Τρίκαλα, και που προήλθε από το αίτημα μοίρασμα των τσιφλικιών στους ακτήμονες, για να τεθούν αυτομάτως και αιτήματα υπέρ των εργατών, των επαγγελματιών. Το συλλαλητήριο, βάφτηκε με αίμα με 7 νεκρούς και το γεγονός αυτό, θεωρήθηκε ως ένα «δεύτερο Κιλελέρ», όπου αγρότες και εργάτες, βρέθηκαν σε κοινό αγώνα.

Αυτό το «Τρικαλινό Κιλελέρ», επιχειρήθηκε απόψε να αναδειχθεί, σε μια εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Δημαρχείο όπου παραβρέθηκε και ο Μανώλης Γλέζος.

Το «Τρικαλινό Κιλελέρ», περιέγραψε στην ομιλία του ο Νομαρχιακός Σύμβουλος Νίκος Γκόγκος που αναφέρθηκε στα γεγονότα και ταυτόχρονα έθεσε εκ νέου θέμα μετονομασίας του Στρατόπεδο «Χρήστου Καβράκου», θεωρώντας τον υπεύθυνο για τον θάνατο των 6 ατόμων το 1925….

Σε εκείνα τα γεγονότα, έχασαν την ζωή τους οι Μιχάλης Ράδος ξυλουργός, Γιώργος Ντάνας καρεκλάς, Νίκος Τζαβάρας καπνεργάτης, Νίκος Σταυρίκος εργάτης Κώστας Βουτσελάς, γεωργός από τον Πυργετό Δημήτρης Κούτρας γεωργός από τις Καρυές και ένα κοριτσάκι 12 ετών. Τραυματίστηκαν περισσότερα από 25 άτομα.

«Κατήγοροι ήταν οι πραγματικοί ένοχοι Καβράκος, ο Νομάρχης  Πανόπουλος, ο  Αστυνόμος κ.α.», ανέφερε ο κ. Γκόγκος και πρόσθεσε πως «ο Καβράκος δεν πήγε στην Ασκληπιού από μόνος του. Τον κάλεσε ο νομάρχης. Σύμφωνα με τον κανονισμό Πόλεων και Φρουρίων τότε καλούνταν  ο στρατός για να επιβάλει την τάξη. Να επιβάλει την τάξη,  όχι να σπείρει το θάνατο.  Οι διαδηλωτές  ήταν άοπλοι. Αν ο νομάρχης παραλάβανε το ψήφισμα, θα τελείωναν όλα εκεί και θα αποφεύγονταν οι σκοτωμοί και οι τραυματισμοί. Η προσπάθεια μερικών να δικαιολογήσουν τις ενέργειες του Καβράκου ως υποχρεωτικές και εκ του νόμου καθοριζόμενες, προσβάλουν τη μνήμη των νεκρών Τρικαλινών εκείνης της ημέρας. Το όνομα του Στρατηγού Χρήστου Καβράκου δόθηκε στο στρατόπεδο το  1973. Καμία αντίδραση από τους Τρικαλινούς.

Λες και μας αρέσει να μας σκοτώνουν και εμείς να τους τιμούμε. Δώσαμε το όνομά του και σε ένα δρόμο της πόλης. Καμία σκέψη να τιμήσουμε τους αδικοχαμένους εκείνης της ημέρας.

Εκείνους τους σκότωσαν ο Καβράκος με το νομάρχη βάσει νόμου. Τους σκοτώνουμε και εμείς τώρα στην προσπάθειά μας να δικαιολογήσουμε τις ενέργειες του. Δεν τολμούμε να αποκαταστήσουμε τη μνήμη των νεκρών.  Στο Κιλελέρ τιμούμε κάθε χρόνο τα πρώτα θύματα που έβαψαν με το αίμα τους το θεσσαλικό κάμπο.

Στα Τρίκαλα τιμούμε αυτόν που είτε από υπερβάλλοντα ζήλο, είτε από βαριά αμέλεια, έβαψε την Ασκληπιού με το αίμα αθώων και βύθισε στο πένθος και στη στενοχώρια δεκάδες οικογένειες. Τι παραλογισμός», ανέφερε ο κ. Γκόγκος και πρόσθεσε «Εισηγήθηκα στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Τρικάλων να στείλει επιστολή στο ΓΕΣ με αίτημα την αλλαγή του ονόματος του στρατοπέδου με άλλο όνομα που θα επέλεγε το ΓΕΣ. Η εισήγηση χαρακτηρίστηκε λιβελογράφημα και προσβολή μνήμης νεκρού. Καταψηφίστηκε από την πλειοψηφούσα παράταξη.  Έστειλα και στο Δήμαρχο Τρικάλων δύο επιστολές για να αλλάξει το όνομα της οδού Καβράκου και να τιμήσει αυτούς που άδικα έχασαν τη ζωή τους εκείνη την ημέρα. Πρότεινα μάλιστα να εξεταστεί ως νέο όνομα το «2α Φεβρουαρίου 1925». Είπε ότι θα εξέταζε το θέμα με  μεταφορά του ονόματος σε άλλη περιοχή και θα εισηγούταν την ανέγερση μνημείου στην πλατεία Αγρότισσας με τα ονόματα των νεκρών. Όμως μέχρι σήμερα καμία ενέργεια εκ μέρους του δήμου, ούτε καμία επίσημη απάντηση».

Ο κ. Γκόγκος αφού παρουσίασε ένα …ιστορικό της δράσης του Στρατηγού Καβράκου τόνισε πως «Πρέπει να γνωρίζουμε ως Τρικαλινή κοινωνία ποιον στρατηγό Χρήστο Καβράκο τιμούμε. Ποιον τιμάει το ΓΕΣ και έδωσε το όνομά του στο στρατόπεδο; Ποιον τιμάει ο Δήμος Τρικκαίων και έδωσε το όνομά του σε μεγάλο δρόμο της πόλης;  Εκείνον που έλαβε μέρος στους πολέμους μόνο; Εκείνον που έδωσε εντολή στους στρατιώτες του να σκοτώσουν  αθώους συμπολίτες του στις 2 Φεβρουαρίου 1925; Ή εκείνον που προετοίμασε την τελετή και παράδωσε την Αθήνα στους Γερμανούς κατακτητές;».

Πηγή:http://www.trikalanews.gr/ta_nea_tis_polis/anadeix8ike_to_atrikalino_kilelera_me_sfodri_epi8esi_ston_stratigo_kabrako_.html

Ποιος ήταν ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΒΡΑΚΟΣ;

Ο Καβράκος ψευδομάρτυρας στη δίκη για το Κιλελέρ

Στις 19/6/1910-23/6/1910 στο Κακουργιοδικείο Λαμίας δικάζονται οι αγρότες-αγωνιστές του Κιλελέρ (Κυψέλη Λαρίσης), του Τσουλάρ (Μελία Λαρίσης) και της Πύλης Φαρσάλων (Λάρισα).

Ο λοχίας ΚΑΒΡΑΚΟΣ που συμμετείχε στη δολοφονική επίθεση κατά των αγροτών στην Πύλη Φαρσάλων καταθέτει ως ψευδομάρτυρας  στο Κακουργιοδικείο Λαμίας στις 21/6/1910.

Το πρωί καταθέτει ο υπίλαρχος Πηχεών

«…Ταυτοχρόνως επηκολούθησεν λιθοβολισμός εξ ου ετραυματίσθη εις την κεφαλήν ο μάρτυς, όστις διέταξε τότε τους στρατιωτας να πυροβολήσουν κατά των χωρικών.Εκ των πυροβολισμών ριφθέντων υπερ τους διακόσιους εφονεύθη ο αδελφός του ιππέως Μπατάλη.

Ο ανθιπολοχαγός Τριανταφύλλου αφηγούμενος τας σκηνάς λέγει ότι η στάσις των χωρικών ηνάγκασεν αυτόν να διατάξη πυρ συνεπεία του οποίου εφονεύθη είς και ετραυματίσθησαν δέκα χωρικοί.

Τα αυτά γνωστά καταθέτει και ο ανθυπολοχαγος Χρονόπουλος.

Την μεσημβίαν διακόπτεται η δίκη ίνα επαναληφθη το απόγευμα.

ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ

Αι χθεσιναί καταθέσεις εκέντησαν περισσότερον το ενδιαφέρον του κόσμου. Σήμερον το Κακουργοδικείον ήτο ασφυκτικώτερον κατειλημμένον. Το απόγευμα συνεπεία βραδύτητος προσελεύσεως μερικών συνηγόρων και ενόρκων η δίκη συνεχίζεται την έκτην.

Καλείται ο ΚΑΒΡΑΚΟΣ λοχίας του 1ου ιππικού ,όστις ανήκε εις την δύναμήν την φυλάττουσαν εις Πύλην Φαρσάλων. Καταθέτει ότι στίφη χωρικών αλαλαζόντων αποπειράθησαν να εισέλθουν εις την Λάρισαν φέροντες ρόπαλα και λίθους. Απαγορευθείσης της εισόδου των επετέθησαν. Ο στρατός εις διαταγήν του υπιλάρχου κ.Πηχεώνος επυροβόλησε προς εκφοβισμόν των χωρικών. Ουδείς έπαθε στρατιωτικός. Εξυλοκοπήθησαν όλοι. Ο χωρικός Μπατάλης εφονεύθη κατόπιν.

ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΣ(συνήγορος).Συ εκτυπήθης;

ΜΑΡΤ.Ευτυχώς όχι

Ο ΦΟΝΟΣ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ

Ο μάρτυς ΠΑΤΣΙΑΝΗΣ δεκανεύς του ιππικού αφηγείται τας σκηνάς και λέγει ότι ηναγκάσθη η στρατιωτική δύναμις να πυροβολήσει κατόπιν τραυματισμού του κ. Πηχεώνος και πλείστων ιππέων . θύματα χωρικών δεν είδε.

Ο μάρτυς ΜΠΑΤΑΛΗΣ δεκανεύς του ιππικού καταθέτει ,ότι πρώτοι ελιθοβόλησαν τον στρατόν, οι ευρισκόμενοι εις Λάρισσαν χωρικοί, ίνα ανοίξουν δίοδον εις τους λοιπούς.Οι ιππείς επετέθησαν δια σπαθών είτα επυροβόλησαν εις τον αέρα. Μόνον ο προεξετασθείς επυροβόλησεν εναντίον του αδελφού τούτου και τον εφόνευσε πλησίον της Πύλης.

Καλείται εκ νέου ο μάρτυς ΠΑΤΣΙΑΝΗΣ και εξετάζεται κατ΄αντιπαράστασιν προς τον Μπατάλην, βεβαιοί δε ότι δεν εφόνευσε τον χωρικόν. Ο Μπατάλης εν του τοις ομνύει εις τον όρκον του στρατιώτου ότι τον είδε πυροβολούντα τον αδελφό του.

Ο Πατσιάνης διαμαρτύρεται. Κακή αντίληψης λέγει, διατί να ενοχοποιήθεί αυτός ενώ όλοι επυροβόλησαν;

Ο κ.ΡΩΜΑΝΟΣ (σύνεδρος) Διετάχθητε να πυροβολήσετε εις το κρέας ;

Ο μάρτυς ΜΠΑΤΑΛΗΣ. Μάλιστα.Ο κ. Πηχεών συνέστησεν άμα κυνδινεύσωμεν να μη συλλογισθώμεν πατέρα και μητέρα. Εγώ πυροβόλησα όμως εις τον αέρα.

Καλείται και πάλιν ο Καβράκος, όστις λέγει ότι ο Πηχεών συνέστησεν ηπιότητα, μόνον εν αναποδράστω ανάγκη να αμυνθώσιν.

Ο κ. ΡΩΜΑΝΟΣ προς τον Μπατάλην.

-Πόσοι είχατε τραυματισθή όταν επυροβολήσατε;

-Μ.Μπατάλης.Πλέον των 15….…»

Πηγή:ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου

Εφημεριδα ΕΜΠΡΟΣ  22/6/1910 σελ.3 και 4. / Για την ακριβή αντιγραφή από την εφημερίδα, φέρω πλήρη την ευθύνη /// http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=22&db=6&da=1910

Ο δολοφονημένος  Απόστολος Μπατάλας, ένα 18χρονο παλληκάρι

Ο λοχίας στην σφαγή του Κιλελέρ και ψευδομάρτυρας στην δίκη Καβράκος  , ονομάζεται Ανθυπολοχαγός 1/10/1913 και είναι Ταγματάρχης το 1922

«Προερχόταν από τη Σ.Μ.Υ και την 1-10-1913 ονομάστηκε Ανθυπολοχαγός»

Πηγή: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ/Φ. 900α /5577/9278/29 Οκτωβρίου 2007

http://www.mod.mil.gr/mod/el/content/show/40/3317

ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΑΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟΥ 1922-1η ΜΕΡΑΡΧΙΑ

ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Διοικητής : Υποστράτηγος Φράγκου Αθανάσιος

Επιτελάρχης: Ταγματάρχης Πεζικού Καβράκος Χρήστος

Αν και σε καμμία περίπτωση δεν θα ήθελα να θίξω τον  Υποστράτηγο Αθανάσιο Φράγκου, διοικητή της 1ης Μεραρχίας  (της Μεραρχία των Θεσσαλών) , και τον επιτελάρχη του, Ταγματάρχη Πεζικού Καβράκο, οφείλω όμως να αναφέρω:

  • Εν αντιθέσει με τους Έλληνες αξιωματικούς, ο Κεμάλ Ατατούρκ γνώριζε πολύ καλά τις δυνάμεις του στρατού αλλά και τις μαχητικές ικανότητες του αντιπάλου στρατοπέδου. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τους 177.000 Έλληνες στρατιώτες, μόνο οι 70.000 ήταν μάχιμοι ενώ οι υπόλοιποι απασχολούνταν σε διοικητικές υπηρεσίες.
  • Επειδή για όλα φταίνε οι κομμουνιστές: «Χάρις στην εκτεταμένη προπαγάνδα του Ελληνικού Κομμουνιστικού Κόμματος, που συνεργάστηκε με το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας 100.000 φυγόστρατοι ή λιποτάκτες απέφυγαν τον ελληνικό στρατό».
  • Ο τουρκικός στρατός είχε φροντίσει να εφοδιαστεί με καινούρια ανεπτυγμένα πυροβόλα, τα οποία τελικά έκριναν την έκβαση της μάχης στο Αφιόν Καραχισάρ. Σε αντίθεση με τους Έλληνες αξιωματικούς, οι οποίοι είχαν κερδίσει αξιώματα χωρίς να έχουν πολεμήσει σε πεδία μαχών, οι Τούρκοι αξιωματικοί είχαν λάβει μέρος σε πολλές δύσκολες μάχες και είχαν κερδίσει επάξια τον βαθμό τους.
  • Η Μεραρχία του στρατηγού Φράγκου υποχώρησε συντεταγμένη και αποβιβάστηκε με ασφάλεια στη Μυτιλήνη καθιστώντας τον μοναδικό Έλληνα στρατηγό που δεν είχε αιχμαλωτιστεί από τους Τούρκους.

«Στρατόν σώσατε, πολίτας εγκαταλείψατε»

Repeatedly Jennings asked Greek General Frankou for the ships to remove the refugees from Smyrna.  The Turks had guaranteed safe passage, and the U.S. Navy had pledged protection for the Greek merchant ships.  Frankou repeatedly refused to make the ships available.  Asa was very frustrated with Frankou, a Greek, who was unwilling to save 300,000 of his countrymen.  However, Jennings did not know at the time that Frankou was part of a group of Greek officers planning a coup of the Greek Government.  The officers needed the ships and soldiers to gain power, and that was more important to them than the lives of so many people.

Επανειλημμένα  ο Jennings * ζήτησε από τον έλληνα στρατηγό Φράγκου πλοία για να απομακρύνει τους πρόσφυγες από τη Σμύρνη. Οι Τούρκοι είχαν εγγυηθεί την ασφαλή διέλευση, καθώς και το Ναυτικό των ΗΠΑ είχε δεσμευθεί για την προστασία των ελληνικών εμπορικών πλοίων. Ο Φράγκου επανειλημμένα αρνήθηκε να διαθέσει πλοία. Ο Asa ήταν πολύ απογοητευμένος με τον Φράγκου , έναν Έλληνα, που ήταν απρόθυμος να σώσει 300.000 συμπατριώτες του. Ωστόσο, Jennings δεν γνώριζε ότι εκείνον τον καιρό ο Φράγκου ήταν μέρος μιας ομάδας Ελλήνων αξιωματικών σχεδίαζαν πραξικόπημα της ελληνικής κυβέρνησης. Οι αξιωματικοί χρειάζονταν τα πλοία και  τους στρατιώτες για να κερδίσουν  την εξουσία, και ότι ήταν πιο σημαντικό γι ‘αυτούς από τις ζωές τόσων ανθρώπων.

Πηγή:http://www.unc.edu/depts/diplomat/item/2010/0103/comm/jennings_oneman.html

Copyright © 2012 American Diplomacy Publishers Chapel Hill NC

*Ο Asa Jennings Κ. έσωσε τους Έλληνες της Σμύρνης και ένα εκατομμύριο ζωές σε όλο το μήκος των ακτών της Τουρκίας, κατά δήλωση του Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης

Αναζητώντας απεγνωσμένα τον Καβράκο στον πόλεμο 1940-1941.
  • Κατόπιν διετέλεσε.. διοικητής ΧΙ Μεραρχίας (1938-1940)

Πηγή : http://fatsimaremag.blogspot.gr/2010/02/blog-post_8719.html

Το Γ’ Σώμα Στρατού:Διοικητής Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου (έδρα Θεσσαλονίκη), με τις:

X Μεραρχία: Διοικητής Υποστράτηγος Χρήστος Κίτσος,

XI Μεραρχία: Διοικητής Συνταγματάρχης Πυροβολικού Γεώργιος Κώσταλος,

IV Ταξιαρχία Πεζικού, Διοικητής Υποστράτηγος Αγαμέμνων Μεταξάς,

και τους IX, X, XI Συνοριακούς Τομείς.

Πηγή: Δ. Λιμνιάτης, Αντιστράτηγος ε.α., “Το έπος του 1940 και ο στρατηγός Κατσιμήτρος”, περιοδικό “Ιστορία”, τ. 352, Οκτ. 1997

  • «στον ελληνοϊταλικό πόλεμο τον Μάρτιο του 1941, ως Διοικητής της ΧΙΙ Μεραρχίας»

 

Πηγή:ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ/ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ/Φ. 900α /5577/9278/29 Οκτωβρίου 2007

http://www.mod.mil.gr/mod/el/content/show/40/3317

 

ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1940 – 41

18). Η 28η Οκτωβρίου βρήκε την ΧΙΙ Μεραρχία στην Κοµοτηνή, µε Διοικητή τον Υποστράτηγο Αν. Ρουσόπουλο (28/10/40-21/12/40).

22) Στις 6 Μαρτίου 1941, η ΧΙΙ Μεραρχία υπάχθηκε στο Τµήµα Στρατιάς Κεντρικής Μακεδονίας και µετακινήθηκε από τη Θράκη στην Κεντρική Μακεδονία.

23) Την 9 Μαρτίου 1941, εγκαταστάθηκε αµυντικά στο δεξιό (Νότιο) τοµέα της τοποθεσίας Βερµίου. 24. Την 8 και 9 Μαρτίου (μάλλον εννοούν Απριλίου) 1941, υπάχθηκε στο Αυστραλιανό Α΄ ΣΣ.

  1. Την 12 Απριλίου 1941, µετακινήθηκε από την τοποθεσία Βερµίου στην περιοχή Σιάτιστας.
  2. Την 14 Απριλίου 1941, επανήλθε στο Τµήµα Στρατιάς Κεντρικής Μακεδονίας

Πηγή :ΧΙΙ Μ/Κ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΠΕΖΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ/ http://www.army.gr/files/file/enimerotikoi/aleksandroupoli100712.pdf

 

ΧΙΙ Μ/Κ ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΠΕΖΙΚΟΥ

Μετά τον υποστράτηγο Ρουσόπουλο διοικητές της Μεραρχίας διετέλεσαν Ναπολέων Μπατάς έως 24-1-1941 και ο συνταγματάρχης  Αναστάσιος Καλής μέχρι 4-3-1941. Από τον Οκτώβριο του 1940 έως τον Μάρτιο του 1941, επειδή στη Θράκη δεν υπήρχαν πολεμικές συγκρούσεις , η Μεραρχία ασχολήθηκε με την οργάνωση και εκπαίδευση του προσωπικού της, που στην πλειονότητα του περιελάμβανε επιστρατευμένους Θρακιώτες. Στις 6 Μαρτίου 1941, η ΧΙΙ Μεραρχία υπήχθη στο Τμήμα Στρατιάς Κεντρικής Μακεδονίας(ΤΣΚΜ) και μετακινήθηκε από την Θράκη στην Κεντρική Μακεδονία. Διοικητής της ήταν ο συνταγματάρχης Πεζικού Καραμπάτος Γεώργιος  με επιτελάρχη τον έφεδρο εκ μονίμων αντισυνταγματάρχη Πεζικού Μανωλόπουλο. Στις 9 Μαρτίου η Μεραρχία εγκαταστάθηκε αμυντικά στο δεξιό τομέα του Βερμίου και επιδόθηκε στην οργάνωση του εδάφους. Στις 6 Απριλίου έγινε μερική αντικατάσταση ορισμένων τμημάτων της από Αυστραλούς  και δύο μέρες αργότερα υπήχθη στο Α΄ Αυστραλιανό  Σώμα Στρατού με διοικητή τον αντιστράτηγο Blamey.

Ο αντιστράτηγος Κωτούλας (ΤΣΚΜ) έγραψε για το Χρήστο Καβράκο:

«Ως Διοικητής της ΧΙΙ Μεραρχίας από 11 έως 20 Μαρτίου 1941 ελαχίστην υπηρεσίαν προσέφερε καθόσον μόλις αναρρώσας εκ μακράς ασθενείας δεν ηδύνατο να πεζοπορεύει και να ιππεύει και συνεχώς να επιβλέπει τα τμήματα της νεοσυστάτου Μεραρχίας, έχοντα εντολήν να οργανώνουν αμυντικώς τομέα επί ορεινής τοποθεσίας και δυσβάτων δρομολογίων. Αντικατεστάθη τη αιτήσει μου διατεθείς εις το εσωτερικόν».

Πηγή:http://www.trikalavoice.gr/news/2015/10/22/mnimeia-agalmata-kai-protomes-ton-trikalon

 

Επιτέλους να ο Καβράκος!!! Εμποδίζει τους ευέλπιδες να πολεμήσουν τους Γερμανούς.

Όταν, στις 23 Απριλίου 1941, υπογράφηκε η σύμβαση συνθηκολόγησης ανάμεσα στον Τσολάκογλου και τους Γερμανούς, δόθηκε διαταγή από την Ανωτέρα Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών να εκτελέσουν οι Ευέλπιδες αστυνομικά καθήκοντα για την τήρηση της τάξης, κατά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. Οι Ευέλπιδες δεν δέχθηκαν να εκτελέσουν αυτήν τη διαταγή και πήραν την απόφαση να συνεχίσουν τον αγώνα κατά των κατακτητών στην Κρήτη.

Του Δρ. Ανδρέα Καστάνη, Ταξιάρχου ε.α. Αναπληρωτή Καθηγητή ΣΣΕ

Πηγή: Ελληνικό Κέντρο Ελέγχου όπλων /http://www.ekeo.gr

Η ανταρσία στη Σχολή Ευελπίδων εναντίον του διοικητή τους. Τον συνέλαβαν για να μην παραδοθούν στους Γερμανούς!  

Αμέσως με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου η διοίκηση της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ) χορήγησε άδεια στους 320 πρωτοετείς σπουδαστές της. Η άδεια ανακλήθηκε στις 25 Νοεμβρίου εξαιτίας της επιτυχούς, από ελληνικής πλευράς, πορείας των επιχειρήσεων. Τριακόσιοι σπουδαστές επανήλθαν στην εκπαίδευση έως την κήρυξη του ελληνογερμανικού πολέμου(6 Απριλίου 1941). Τότε οι νεαροί ευέλπιδες ζήτησαν επίμονα τη μετάβαση τους στο μέτωπο για να πολεμήσουν τους Γερμανούς. Το αίτημα τους φυσικά δεν έγινε αποδεκτό. Όταν άρχισε να διαφαίνεται η ήττα, η αποχώρηση κυβέρνησης και βασιλιά για την Κρήτη «προς συνέχισιν του αγώνος», θεωρήθηκε από τους ενθουσιώδεις σπουδαστές ως προτροπή να πράξουν το ίδιο. Στο μεταξύ όμως οι Γερμανοί είχαν φθάσει στα πρόθυρα της πρωτεύουσας.

Τότε, ο φρούραρχος Αθηνών, στρατηγός Χ. Καβράκος διέταξε την παραμονή της Σχολής στη θέση της, ώστε να αναλάβει αστυνομικά καθήκοντα. Κατά την ημερήσια αναφορά, οι ευέλπιδες παρατάχθηκαν πλήρεις οπλισμού, καθώς είχαν συνεννοηθεί μεταξύ τους να μεταβούν με κάθε μέσο στην Κρήτη, για να πολεμήσουν τους εισβολείς. Όταν ανακοινώθηκε η διαταγή του φρουράρχου, όλοι πάγωσαν. Θεωρούσαν την εντολή παραμονής στην Αθήνα ως παράδοση ανευ όρων.

Δίσταζαν όμως να την αμφισβητήσουν ανοικτά. Μόνο ένας εύελπις αρνήθηκε να υπακούσει. Ο διοικητής διέταξε την σύλληψη του. Τότε όμως η άρνηση γενικεύθηκε και στη θέση του ευέλπιδος βρέθηκε ο διοικητής και ο υπασπιστής του! Οι εξεγερμένοι σπουδαστές ανέλαβαν τον έλεγχο των κτιρίων της Σχολής και εγκατέστησαν αμυντικά φυλάκια στην περίμετρο. Ταυτόχρονα, μια οπλισμένη ομάδα κατευθύνθηκε προς τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, όπου υπό την απειλή των όπλων, επίταξε φορτηγά και λεωφορεία για τη διαφυγή! Ο πρωτοετής Εύελπις Νίκος Ιατρούλης. Γεννήθηκε το 1920 στην Παγασαί Λαρίσης και σκοτώθηκε στην Κρήτη στις 21 Μαΐου 1941 Ο Καβράκος προσπάθησε ανεπιτυχώς να μεταπείσει τους σπουδαστές. Αντιλαμβανόμενος ότι η απόφασή τους ήταν αμετάκλητη υποχώρησε και με διαταγή της Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοίκησης Αθηνών ανέθεσε τη διοίκηση της ΣΣΕ στον υπολοχαγό Ν. Λυγιδάκη. Στις 03.00 της 24ης Απριλίου οι ευέλπιδες, αφού παρέλαβαν τη σημαία της Σχολής, αναχώρησαν. Τους ακολούθησε ο νέος τους διοικητής, κάποιοι ακόμα αξιωματικοί καθώς και μερικοί ανθυπολοχαγοί-διμοιρίτες (πρώην τριτοετείς ευέλπιδες) και οι βοηθοί τους δευτεροετείς ευέλπιδες. Κοντά στο Άργος, η φάλαγγα δέχθηκε επίθεση από Στούκας χωρίς απώλειες. Στην Τρίπολη η φρουρά της πόλης προσπάθησε να ανακόψει την πορεία της. Υποχώρησε όμως μπροστά στις παρακλήσεις των νεαρών σπουδαστών και την αποφασιστικότητα τους. Η πορεία διακόπηκε ακόμη μια φορά στο χωριό Ταραψάς (στο μέσο της διαδρομής Σπάρτης-Γυθείου). Αυτή τη φορά οι χωρικοί υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό τους ευέλπιδες και οργάνωσαν γεύμα προς τιμή τους! Τελικά οι ευέλπιδες έφθασαν στο Γύθειο. Στη συνέχεια επιβιβάστηκαν σε καΐκια και στις 29 Απριλίου αποβιβάστηκαν στην Κρήτη (Κολυμπάρι Χανίων). Εκεί θα έγραφαν ίσως την πιο λαμπρή σελίδα στην ιστορία της Σχολής συμμετέχοντας στην επική Μάχη της Κρήτης.

Νίκος Γιαννόπουλος ιστορικός…

Πηγή:ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ / http://www.mixanitouxronou.gr/i-antarsia-sti-scholi-evelpidon-enantion-tou-diikiti-tous-ton-sinelavan-gia-na-min-paradothoun-stous-germanous/  

Το B.B.C. στην εκπομπή του στις 9:15 της 30ης Απριλίου σημείωνε: “Τους μαχητάς της Κρήτης ήλθον να ενισχύσουν και 300 Ευέλπιδες με τους αξιωματικούς των οι οποίοι μετά ένδοξον πορείαν μέσω Πελοποννήσου και εις πείσμα των Γερμανών οι οποίοι επεδίωξαν, χωρίς να το επιτύχουν, την καταστροφήν των, κατέχουν από σήμερον θέσιν εις τας επάλξεις του φρουρίου Κρήτη….”

Σε άλλο σχόλιο, του πρεσβευτή  Δ. Κακλαμάνου στις 21:25 της 1ης Μαϊου αναφερόταν:

“…Το παράδειγμα των 300 Ευελπίδων, που παρά την αντίδρασιν της Διοικήσεώς των έφυγαν σαν πουλιά από το κλουβί των, μαζί με την ένδοξη σημαία των,… θα πείσει ασφαλώς τον Χίτλερ πως, .. αι ορδαί του θα συντριβούν όπως και του Ξέρξου, από την αλύγιστη δύναμη των νεωτέρων Ελλήνων.”

Αλλά και το ραδιόφωνο της Μόσχας στις 10:20 της 2ας Μαϊου μετέδιδε ότι: “……….. . 300 Ευέλπιδες πέρασαν από την Ελλάδα στην Κρήτη με την απόφαση να θυσιαστούν αλλά να μην αφήσουν να περάσει ο εχθρός στη στερνή ελεύθερη γη ….”

Το ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ του Δήμου Κολυμπαρίου

kileler 9

  1. Εύελπις Νικόλαος Ιατρούλης
  2. Εύελπις Αλέξανδρος Ιατρίδης
  3. Εύελπις Δημήτριος Κούτσιας
  4. Εύελπις Γεώργιος Κουβελίδης
  5. Εύελπις Ιωάννης Καραμπάτης
  6. Εύελπις Γεώργιος Μόραλης
  7. Εύελπις Μιχαήλ Πιπέρης
  8. Εύελπις Γεώργιος Παπαγεωργίου
  9. Εύελπις Ιωάννης Παπαπαναγιώτου
  10. Εύελπις Γεώργιος Ρέβας

Στο βιβλίο Οδωνυμίων του Δήμου Αθηναίων (Τόμος Α-Λ) και στη σελίδα 454, δίπλα από την Οδό Κούστια) αναγράφεται: Κούτσιας, Δημ. (+1941): Εύελπις που έπεσε υπέρ πατρίδος κατά τη Μάχη της Κρήτης.

(Ο Δημήτριος Κούτσιας του Κωνσταντίνου εκ Τζούρτζας Τρικάλων Ο Δ. Κούτσιας, δευτεροετής Eύελπις με το βαθμό του ανθυπασπιστή, αριθμό μητρώου Ευέλπιδος 3860 και αριθμό μητρώου αξιωματικού 23059, γεννηθείς εις Τσούρτζα Τρικάλων το 1919, εφονεύθη μαχόμενος κατά των Γερμανών αλεξιπτωτιστών στην Αγιά του νομού Χανίων στις 20/5/1941)

Πηγή :Κωνσταντίνα Κούτσια-Γαβαλά & Κατερίνα Γαβαλά http://www.tamos.gr/dkoutsias.html

27 Απριλίου 1941.

Ο Χρήστος Καβράκος , στρατιωτικός διοικητής της Αθήνας παρέδωσε χαμογελαστός τα «κλειδιά» της Αθήνας στον Γερμανό αντισυνταγματάρχη Φον Σέιμπεν.

kileler 10

Ο Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρύσανθος, που καθαιρέθηκε επειδή αρνήθηκε να ορκίσει την δοσιλογική κυβέρνηση, απάντησε όταν τον κάλεσαν να παρίσταται:

«έργον του Αρχιεπισκόπου είναι όχι να υποδουλώνη αλλά να ελευθερώνη»

«24 Απριλίου 1941. Έρχονται εις επίσκεψίν μου ο Νομάρχης Αττικοβοιωτίας κ. Πεζόπουλος και ο Δήμαρχος κ. Πλυτάς κατ’ εντολήν τού Υφυπουργού Ασφαλείας κ. Μανιαδάκη, δια να μοι είπουν ότι μετά των ανωτέρω δύο και τού Φρουράρχου Αθηνών Στρατηγού Καβράκου θα παραδώσωμεν την πόλιν εις τους Γερμανούς. Απήντησα ότι εις το έργον τούτο ουδεμίαν θέσιν έχει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών. Νομίζω, μάλιστα, ότι και σεις οι άλλοι είσθε πολλοί, και ότι θα έφθανεν εις κατώτερος αξιω­ματικός…».

Πηγή :Απόσπασμα από το Ημερολόγιο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου Φιλιππίδη/ Από το βιβλίο Γ. Τασιούδη, Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ο από Τραπεζούντος .

Ο Χρήστος Καβράκος , γενικός διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών τον Ιούνιο του 1941.

Στην κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου διατήρησε για μικρό χρονικό διάστημα το αξίωμα. Εκείνο το διάστημα αναφέρεται μεταξύ των υπεύθυνων για τη συγκέντρωση των σιτηρών.

«Οι Ιταλοί εγκαθίστανται στα Τρίκαλα την Κυριακή 15 Ιουνίου 1941. Στα Μεγάλα Καλύβια τους Ιταλούς υποδέχεται ο πρόεδρος της Κοινότητας Δημήτριος Βασ. Καραλής. Ο επικεφαλής των Ιταλών κάνει συστάσεις στους Μεγαλοκαλυβιώτες στην πλατεία του χωριού και ζητάει ειρήνη και συνεργασία. Δεν εγκαθιστά όμως, κάποιο στρατιωτικό φυλάκιο ή φρουρά στα Μεγάλα Καλύβια. Ιταλοί στρατιώτες επισκέπτονται τακτικά στο χωριό με τις τρίκυκλες μηχανές τους για να προμηθευτούν τρόφιμα.Το καλοκαίρι του 1941 ο αξιωματικός του στρατού Χρίστος Καβράκος με την ιδιότητα του γενικού διευθυντή της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών και ο νομάρχης Τρικάλων Σάββας Χώτζης απαγορεύουν την ελεύθερη αγοραπωλησία των σιτηρών. Οι γεωργοί, οι μεγαλοπαραγωγοί και οι ιδιοκτήτες αλωνιστικών μηχανών υποχρεώνονται να παραδώσουν τις πλεονάζουσες ποσότητες σίτου στην Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών. Το καθημερινό φαγητό για τους Μεγαλοκαλυβιώτες ήταν η μπομπότα (ψωμί από καλαμποκάλευρο), κουκιά, λάχανα, φασολάδα, μαυρομάτικα φασόλια. Μερικοί άλεσαν και έφτιαξαν ψωμί από λαθίρι (έμοιαζε με τα μπιζέλια), ένα είδος δημητριακού που καλλιεργούνταν για τη διατροφή των ζώων. Οι συνέπειες ήταν ότι μερικοί Μεγαλοκαλυβιώτες έπαθαν σοβαρές μόνιμες βλάβες στα κάτω άκρα…»

Πηγή: «Τα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων στην Κατοχή και την Αντίσταση (1941 – 44)»

http://www.fatsimare.gr/kserete-oti/2012/09/22/ta-megala-kalybia-trikalon-stin-katoxi-kai-tin-antistasi-1941-44

 «…Αντί νά πράξουν τούτο (δηλ. να αναλάβουν τα ηνία της αντίστασης ) ανέλαβαν διάφορες υπηρεσίες εις τα διάφορα υπουργεία. Πέντε στρατηγοί ανέλαβαν επισιτιστικές υπηρεσίες, περί τους 40 δε συνταγματάρχες διωρίσθησαν Γενικοί Γραμματείς και Γενικοί Δ/νταί των υπουργείων. Ο στρατηγός Καβράκος μετά 100 περίπου αξιωματικών ανέλαβαν τη συγκέντρωση των σιτηρών της χώρας,  πλέον των 50 συνταγματαρχών ανέλαβαν υπηρεσιών φρουράρχου διαφόρων πόλεων και μέγας αριθμός ανωτέρων και κατωτέρων αξιωματικών απασχολείτο διά την συγκέντρωσαν άλλων γεωργικών προϊόντων…»

Πηγή :Λεωνίδας Σπαής, Πενήντα χρονιά στρατιώτης στην υπηρεσία του έθνους καί της δημοκρατίας, Αθήνα 1970, σελ.272

Αρκεί να θυμηθούμε τον Μεγάλο Λιμό για να καταλάβουμε ότι ο Καβράκος δεν ήταν αμέτοχος. Τον πρώτο χειμώνα της κατοχής (1941-1942) η έλλειψη τροφίμων και η πείνα έπληξε ιδιαίτερα τα αστικά κέντρα της χώρας. Σύμφωνα με τα αρχεία του γερμανικού στρατού, το ποσοστό θνησιμότητας μόνο στην Αθήνα έφθασε τους 300 θανάτους την ημέρα κατά το μήνα Δεκέμβριο 1941, ενώ οι εκτιμήσεις του Ερυθρού Σταυρού , στους 400 θανάτους. Ο αριθμός νεκρών από πείνα ανέρχεται σε 300.000 .

Οι φωτογραφίες της Βούλας Παπαϊωάννου (υπεύθυνης  φωτογραφικού τμήματος της UNRRA)  με τα σκελετωμένα σώματα που στάλθηκαν στην Ευρώπη για να δείξουν σε όλη της τη φρίκη την πείνα που επικρατούσε το χειμώνα του ’42.

kileler 11kileler 12

Πηγή: Το “Μαύρο Λεύκωμα” της Βουλας Παπαϊωάννου-Φωτογραφικό αρχείο Μουσείου Μπενάκη.

Το 1944, ο Καβράκος συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους κουίσλινγκ (quisling = κουίσλινγκ, δωσίλογος, προδότης του έθνους)

Stanford University- COSTA G. COUVARAS-OSS-WITH THE CENTRAL COMMITTEE OF EAM

July 6, 1944

…For some reason or other, the German bosses seem to be dissatisfied with present Premier John Rallis, and the only thing that has so far prevented his downfall is the disagreement about his successor. Names of greater quislings are being mentioned for the job. There are some names that appear in this connection that I have never heard before: a certain Tsironikos, a man named Boulas, and a general Kavrakos. All of them are great patriots, no doubt! The irony is that they really do pose as patriots…

( All of them are great patriots, no doubt!  Οφείλω να υπενθυμίσω ότι η χρήση του Exclamation mark ! .μετά από µια λέξη, φράση ή πρόταση εκφράζει: a. Διαταγή ή προειδοποίηση! b. Συναίσθηµα ή πόνο c. Ενθουσιασµό d. Λύπη e. Θαυµασµό ή έκπληξη)

…Για κάποιο λόγο οι Γερμανοί αφέντες φαίνεται να είναι δυσαρεστημένοι παρόντα πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη, και το μόνο πράγμα που έχει μέχρι στιγμής εμποδίσει την πτώση του είναι η διαφωνία σχετικά με τον διάδοχό του. Ονόματα μεγαλύτερων κουίσλινγκς αναφέρθηκαν για τη δουλειά. Υπάρχουν κάποια ονόματα που εμφανίζονται στο πλαίσιο αυτό που δεν έχω ακούσει ποτέ πριν: ένας  Τσιρονίκος ,ένα άτομο που ονομάστηκε Boulas (ενδέχεται να εννοεί  GOULAS, δηλ.τον ναζιστή δικηγόρο και στέλεχος της ΕΕΕ), και ο στρατηγός Καβράκος.  Όλοι τους είναι μεγάλοι πατριώτες, χωρίς αμφιβολία ( ! ) Η ειρωνεία είναι ότι πραγματικά δεν στέκονται  ως πατριώτες…

Πηγή:Stanford University.Stanford,California 94305./http://web.stanford.edu/~ichriss/Couvaras.htm

Ο Κώστας Κουβαράς (1911-1979), σπούδασε στο Κολλέγιο «Ανατόλια» της Θεσσαλονίκης όπου αποφοίτησε με υποτροφία, για να συνεχίσει τις Πανεπιστημιακές σπουδές στο CORNELL στην πολιτεία της Νέας Υόρκης και το 1939 παίρνει  Μάστερ στην Ιστορία. Στην συνέχεια εργάστηκε σαν ανταποκριτής ελληνικών εφημερίδων και στον ελληνόφωνο «Εθνικό Κήρυκα» της Νέας Υόρκης. Κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου κατατάχθηκε στον Αμερικανικό Στρατό και υπηρέτησε αρχικά στο πεζικό και πυροβολικό και στάλθηκε στην κατεχόμενη Ελλάδα ως Αξιωματικός Πληροφοριών του Αμερικανικού στρατού και αναφερόταν στο Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (αγγλικά:Office of Strategic Services,OSS) για την Ελληνική στρατιωτική και πολιτική κατάσταση.

Ήρθε αντιμέτωπος με την ελληνική χούντα το 1967 και ήταν επικεφαλής Αντιδικτατορικής Επιτροπής στο Λος Άντζελες. Μέχρι τον θάνατο του παραμένει η ψυχή της «Επιτροπής Σωτηρίας της Κύπρου», σαν ταμίας και συνεκδότης του πληροφοριακού δελτίου της επιτροπής το 1976, ήρθε σαν απεσταλμένος της Επιτροπής στην Κύπρο και συνάντησε τον Πρόεδρο Μακάριο.Ο Κώστας Κουβαράς μέχρι την ημέρα του θανάτου του -ανήμερα το Πάσχα 22 Απριλίου 1979- παρέμεινε συνεπής πατριώτης και υποστηριχτής της δημοκρατίας στην Ελλάδα καθώς και της Κυπριακής υπόθεσης.

Λίγα λόγια για να κατανοήσουμε το ήθος των υπόλοιπων υποψηφίων κουίσλινγκ πρωθυπουργών.

«Εξόριστη Ελληνική κυβέρνηση της Βιέννης» (ΤΣΙΡΟΝΙΚΟΥ-ΠΑΣΣΑΔΑΚΗ-ΓΟΥΛΑ)

Στην Αυστρία θα συγκεντρωθούν όλοι οι Έλληνες χιτλερικοί, όπου θα σχηματίσουν τον Νοέμβριο του 1944 την “εξόριστη ελληνική κυβέρνηση της Βιέννης” υπό την προεδρία του εκ τσαρικής Ρωσίας τραπεζίτη, Έκτορα Τσιρονίκου, “αντιπρόεδρου και υπουργού οικονομικών” στην δωσίλογη κυβέρνηση του Ι. Ράλλη. Ο G. Aly στο βιβλίο του “Το λαϊκό κράτος του Χίτλερ” υποστηρίζει ότι ο Έκτωρ Τσιρονίκος φρόντισε για την πώληση από Έλληνες χρηματομεσίτες, του κλεμμένου χρυσού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο χρηματιστήριο Αθηνών, με σκοπό να εφοδιαστεί η Βέρμαχτ με το απαραίτητο ρευστό που χρειαζόταν για τις ανάγκες των μονάδων κατοχής. Η ραδιοφωνική εκπομπή των Ελλήνων εθνικοσοσιαλιστών τον Δεκέμβριο του ’44, καλούσε τους Έλληνες να κάνουν υπομονή δύο μήνες μέχρι να επανέλθει ο γερμανικός στρατός να τους ελευθερώσει.

Κωνσταντίνος Γούλας (δικηγόρος από τη Θεσσαλονίκη και ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης ΕΕΕ)

Ιωάννης Πασσαδάκης. Μια μικρή αναφορά στον ανεκδιήγητο ,Υπουργό Γενικό Διοικητή Κρήτης  που μετά την απαγωγή του Κράιπε, τον Απρίλιο του 1944, δεν δίστασε να απειλήσει τον κρητικό λαό με αφανισμό! Χαρακτήριζε τον Χίτλερ «μεγάλο και εμπνευσμένο ηγέτη», και δεν ξεχνούσε να του στέλνει τηλεγραφήματα αφοσίωσης κάθε χρόνο στα γενέθλιά του (20 Απριλίου). Βασικός στόχος της πολιτικής του, όπως έγραφε στα ενθουσιώδη για τα SS άρθρα του, η Γερμανία να κερδίσει τον πόλεμο και η Ελλάδα να επωφεληθεί από τη γερμανική υποδούλωση, για την οποία έγραφε ότι έγινε κατά… «θεία εντολή»

Στρατόπεδο «Στρατηγού Χρήστου Καβράκου».

Ο δολοφόνος προδότης και δοσίλογος Καβράκος τιμάται στον τόπο που εγκλημάτησε ως ήρωας. Στις 19 Μαρτίου 1973 το Στρατόπεδο που στεγαζόταν το 5ο Σύνταγμα Πεζικού και μεταστεγάστηκε η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών, μετονομάστηκε σε Στρατόπεδο «Στρατηγού Χρήστου Καβράκου».

kileler 13 kileler 14

Μετονομασία Στρατοπέδου Καβράκου (29/10/2007 15:36:44)

Φ. 900α /5577/9278/29 Οκτωβρίου 2007

Σε απάντηση της υπ’ αριθμ. 330/04-10-2007 Ερώτησης της Βουλής των Ελλήνων, που κατέθεσε η Βουλευτής κα Σούλα Μερεντίτη, με θέμα τη μετονομασία του στρατοπέδου «ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΒΡΑΚΟΥ», σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Στην, από 26 Μαΐου 1984, Γενική Διαταγή του Γ.Ε.Σ καθορίζονται με σαφήνεια οι προϋποθέσεις και οι ενέργειες για την ονομασία και μετονομασία των στρατοπέδων.

Ειδικότερα, για την ονομασία στρατοπέδου προβλέπεται, ότι οι Μονάδες υποβάλλουν στον Προϊστάμενο Σχηματισμό πρόταση με δύο τουλάχιστον ονόματα. Εάν τα προταθέντα ονόματα αφορούν Αξιωματικό ή Υπαξιωματικό, τότε υποβάλλονται και βιογραφικά σημειώματα από τη Δ.Ι.Σ/Γ.Ε.Σ. Στη συνέχεια οι Σχηματισμοί υποβάλλουν ιεραρχικά στο Γ.Ε.Σ όλα τα στοιχεία και γνωμάτευσή τους επί της προτάσεως. Το Γ.Ε.Σ, αφού ελέγξει την υποβληθείσα αλληλογραφία και διαπιστώσει ότι πληρούνται επακριβώς οι προϋποθέσεις της σχετικής Διαταγής, εκδίδει Διαταγή Ονομασίας του υπόψη στρατοπέδου.

Μετονομασία στρατοπέδου πραγματοποιείται μόνον εφόσον διαπιστωθεί ότι εκείνος του οποίου το όνομα φέρει το στρατόπεδο δεν πληρεί τις προϋποθέσεις της σχετικής Διαταγής, οπότε ο Στρατοπεδάρχης υποβάλλει ιεραρχικά σχετική αλληλογραφία.

Σύμφωνα με την, από 19 Μαρτίου 1975, Διαταγή του Γ.Ε.Σ, στο στρατόπεδο που εδρεύει η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς (Σ.Μ.Υ) δίδεται το όνομα του Στρατηγού Χρήστου Καβράκου.

Από τα τηρούμενα στο αρχείο της Δ.Ι.Σ/Γ.Ε.Σ στοιχεία για το Στρατηγό Καβράκο προκύπτει ότι  ο υπόψη Αξιωματικός γεννήθηκε στα Τρίκαλα το έτος 1882. Προερχόταν από τη Σ.Μ.Υ και την 1-10-1913 ονομάστηκε Ανθυπολοχαγός ενώ σε αποστρατεία τέθηκε αυτεπαγγέλτως, λόγω ορίου ηλικίας, προαγόμενος στο βαθμό του Αντιστρατήγου. Έλαβε μέρος στον ελληνοτουρκικό και ελληνοβουλγαρικό Πόλεμο, στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας καθώς και στον ελληνοϊταλικό πόλεμο τον Μάρτιο του 1941, ως Διοικητής της ΧΙΙ Μεραρχίας, ενώ τιμήθηκε κατ’ επανάληψη για την πολεμική του δράση με όλες τις προβλεπόμενες ηθικές αμοιβές. Την 27η Απριλίου 1941 οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές, αποτελούμενες από τον Στρατηγό Καβράκο Χρήστο, Ανώτερο Στρατιωτικό Διοικητή Αττικής–Βοιωτίας, τον Πεζόπουλο Κωνσταντίνο, Νομάρχη Αττικής–Βοιωτίας, ως Πολιτικό Διοικητή της πρωτεύουσας και τους Δημάρχους Αθηνών–Πειραιώς, Πλυτά Αμβρόσιο και Μαμούσκο Μιχαήλ αντίστοιχα, παρέδωσαν την πόλη των Αθηνών στους Γερμανούς μετά την κατάρρευση του μετώπου και την συνθηκολόγηση της ελληνικής κυβερνήσεως, όπως προβλεπόταν από τους όρους εκείνης της συνθηκολόγησης.

Από τα ως άνω στοιχεία προκύπτει ότι το όνομα του Στρατηγού Χρήστου Καβράκου πληρεί όλες τις προϋποθέσεις της Γενικής Διαταγής περί «Ονομασιών–Μετονομασιών Στρατοπέδων».

Τέλος, σας γνωρίζουμε ότι στο Γ.Ε.Σ δεν έχει υποβληθεί μέχρι σήμερα κανένα αίτημα για μετονομασία του υπόψη στρατοπέδου.

Ερώτηση υπ’ αριθμ. 330/04-10-2007

Στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, επικρατεί η παράδοση, να δίδεται σε στρατόπεδα το όνομα πρώην στρατιωτικού, ο οποίος είτε έχασε αποδεδειγμένα τη ζωή του για την πατρίδα, είτε προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες για την οργάνωση του στρατού, την εκπαίδευση και την άμυνα της χώρας. Στις περιπτώσεις μάλιστα που το στρατόπεδο βρίσκεται στη γενέτειρα του τιμώμενου στρατιωτικού, το όνομα αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και διαφήμιση για την πόλη, ενώ ανεβάζει το φρόνημα των συμπολιτών του και δημιουργεί θετικά κοινωνικά πρότυπα.

Στα Τρίκαλα το στρατόπεδο που στεγάζει την Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς, φέρει το όνομα του ανθρώπου που, σύμφωνα με ντοκουμέντα και βάσιμες πληροφορίες, ως Διοικητής Αθηνών και Βοιωτίας στις 27 Απριλίου 1941, ημέρα που οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα, υποδέχτηκε τους Γερμανούς στους Αμπελοκήπους και τους παρέδωσε την πόλη μαζί με τον τότε Δήμαρχο της πόλης Αμβρόσιο Πλυτά. Ο Χρήστος Καβράκος, μετά την παράδοση της πόλης, παρέμεινε στη θέση του και αποστρατεύθηκε τελικά προαγόμενος σε αντιστράτηγο τον Ιούλιο του 1942.

Συνεπώς, γεννάται το εύλογο ερώτημα στην κοινωνία των Τρικάλων. Ποιόν άνθρωπο τιμούν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις , έχοντας δώσει το όνομα του στο στρατόπεδο που προετοιμάζει τα αυριανά στελέχη του Στρατού Ξηράς; Τον άνθρωπο που παρέδωσε την Αθήνα στους Γερμανούς;

Η εκπεφρασμένη επιθυμία της τρικαλινής κοινωνίας, είναι να αλλάξει όνομα το στρατόπεδο και να μετονομασθεί σε στρατόπεδο Στρατηγού Σαράφη , για να αναγνωριστεί έμπρακτα η προσφορά ενός δημοκράτη συμπατριώτη μας , ο οποίος με την σταδιοδρομία του στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, τίμησε την Ελλάδα και τη γενέτειρα του.

Για την αλλαγή του ονόματος του στρατοπέδου σε στρατόπεδο Στρατηγού Σαράφη, έχει γίνει συζήτηση και στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Τρικάλων και στο Δήμο Τρικκαίων, όμως αρμόδιο να αποφασίσει είναι το ΓΕΣ.

Για το λόγο αυτό, ερωτάται ο κύριος Υπουργός Εθνικής Άμυνας:

Προτίθεται και πότε, να ανταποκριθεί θετικά στο αίτημα της κοινωνίας της πόλης και του Νομού μας και να μετονομάσει το στρατόπεδο Καβράκου σε στρατόπεδο Στρατηγού Σαράφη;

Η ερωτώσα Βουλευτής

Σούλα Μερεντίτη

Πήγη:ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ

http://www.mod.mil.gr/mod/el/content/show/40/3317

Νέο αίτημα από τον Υποναύαρχο ΠΝ ε.α Νίκο Γκόγκο για αλλαγή ονομασίας του στρατοπέδου «Χρ. Καβράκου»

Επιστολή στο Γραφείο του Υπουργού Εθνικής Άμυνας και με κοινοποίηση προς όλους τους αρμόδιους Φορείς όπως ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ, ΣΜΥ, Βουλευτές του Νομού Τρικάλων, Νομάρχη και Δήμαρχο Τρικκαίων, έστειλε ο Υποναύαρχος ΠΝ ε.α. και Νομαρχιακός Σύμβουλος Τρικάλων Νίκος Γκόγκος επανερχόμενος στο αίτημα για αλλαγή ονομασίας του Στρατοπέδου «Χρήστου Καβράκου» στα Τρίκαλα. Συνοδεύοντας την επιστολή του από σχετικά έγγραφα, αναφέρει πως

«Στο στρατόπεδο της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών δόθηκε το όνομα του στρατηγού Χρήστου Καβράκου το 1973, πολύ πριν εγκατασταθεί εκεί η ΣΜΥ.

Την τελευταία 4ετία, μετά από προσωπική έρευνα έμαθα τα ακόλουθα, τα οποία γνωστοποίησα και στην Τρικαλινή κοινωνία:

Στις 2 Φεβρουαρίου 1925 συγκεντρώθηκαν οι γεωργοί και οι εργάτες στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων, για συμπαράσταση προς τους αγρότες του Καστρακίου Καλαμπάκας, οι οποίοι είχαν καταλάβει μοναστηριακά κτήματα.

Μετά τις ομιλίες ορίστηκε τριμελής επιτροπή για να επιδώσει στο νομάρχη το ψήφισμα της συγκέντρωσης. Όλοι οδηγήθηκαν προς τη νομαρχία. Ο νομάρχης δεν δέχτηκε να παραλάβει το ψήφισμα. Οι συγκεντρωμένοι άρχισαν να πετούν πέτρες προς τη νομαρχία και να ζητούν από το νομάρχη με φωνές, να παραλάβει το ψήφισμα. Εκείνος κάλεσε το στρατό για να επιβάλει την τάξη. Ο διοικητής του 5ου ΣΠ αντισυνταγματάρχης Χρήστος Καβράκος, με 100 στρατιώτες, 2 οπλοπολυβόλα και μερικούς αξιωματικούς περικύκλωσαν τους διαδηλωτές. Σε σύσκεψη του νομάρχη με τον αντεισαγγελέα και το Χρήστο Καβράκο αποφασίστηκε η βιαία διάλυση του πλήθους. Εκείνοι δεν έφευγαν και μετά τις εκφοβιστικές βολές στον αέρα, ο διοικητής διέταξε πυρ κατά του πλήθους. Σκοτώθηκαν επτά αγρότες και εργάτες και ένα κοριτσάκι 12 χρονών. Στη συνέχεια  το 5ο ΣΠ μετατράπηκε σε πειθαρχική/σωφρονιστική μονάδα. Ο διοικητής έμεινε εκεί για 10 χρόνια για το σωφρονισμό των «απείθαρχων» / ανεπιθύμητων στρατιωτών στις άλλες μονάδες. Ήταν αυτή η τιμωρία του για τα γεγονότα στις 2-2-1925;

Ως υποστράτηγος διοικητής των Αθηνών στις27-4-41, προετοίμασε τελετή και συμμετείχε στην επιτροπή παράδοσης της πόλης στο Γερμανό κατακτητή. Ο Χρήστος Καβράκος γεννήθηκε στα Τρίκαλα . Κατατάχθηκε στη Σχολή Υπαξιωματικών το 1903. Το 1913 ονομάστηκε ανθυπολοχαγός. Έλαβε μέρος στον Ελληνοτουρκικό (υπηρετούσε τότε;) και Ελληνοβουλγαρικό πόλεμο και στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας. Αποστρατεύτηκε το 1942, λόγω ορίου ηλικίας προαγόμενος στο βαθμό του αντιστράτηγου. Εκτελέστηκε υπό αναρχικών στις 8-12-1944.

Το 1973 η δικτατορική ηγεσία του ΓΕΣ έδωσε το όνομά του σε στρατόπεδο στα Τρίκαλα. Δεν γνωρίζουμε με ποιο σκεπτικό.

Στο Κιλελέρ γιορτάζεται κάθε χρόνο η επέτειος των γεγονότων της αγροτικής εξέγερσης του 1910. Πλήθος επισήμων και αγροτών τιμούν την εκδήλωση με επιμνημόσυνη δέηση στους πεσόντες. Στα Τρίκαλα το ΓΕΣ επέβαλε να τιμάται εκείνος που διέταξε πυρ εναντίον των αγροτών και εργατών συμπατριωτών του. Οι νεκροί και τραυματίες στα Τρίκαλα είναι πολύ περισσότεροι από τους αντίστοιχους στο Κιλελέρ. Όμως δεν τιμώνται. Ούτε καν αναφορά γίνεται σε αυτούς. Για τα Τρίκαλα ο στρατηγός Χρήστος Καβράκος δεν είναι σωστό να τιμάται ως ήρωας, ούτε αποτελεί φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση στα μελλοντικά στελέχη του στρατού.

Για τους παραπάνω λόγους αιτούμεθα να εξεταστεί η αντικατάσταση του ονόματος του στρατοπέδου της ΣΜΥ. Μέχρι την οριστική λήψη της απόφασης , παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείται από τη ΣΜΥ, στις προσκλήσεις της το όνομα του στρατοπέδου ως τόπος των διαφόρων εκδηλώσεων. Το όνομα της ΣΜΥ είναι τιμητικό και γνωστό σε όλους».

Πηγή: Ηλεκτρονική Εφημερίδα του Νομού Τρικάλων/ trikalanews.gr  Ημερομηνία: 22.02.10

http://www.trikalanews.gr/arthra__apoceis__epistoles/neo_aitima_apo_ton_niko_gkogko_gia_allagi_onomasias_tou_stratopedou_axr_kabrakoua.html

Αφιέρωμα στους αδικοχαμένους στο συλλαλητήριο του ’25 και στους ήρωες του ”731”

Για μια ακόμη φορά οι αγρότες στα μπλόκα, ζητώντας ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων τους και εκπλήρωση των υποσχέσεων που τους έδωσαν οι πολιτικοί για να αποσπάσουν την ψήφο τους. Ογδόντα τέσσερα  χρόνια πέρασαν από ένα άλλο συλλαλητήριο που έγινε στα Τρίκαλα στις 2 Φεβρουαρίου 1925. Πολλοί αγρότες και εργάτες συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία της πόλης. Όταν θέλησαν να δώσουν το ψήφισμα στο νομάρχη, εκείνος δεν τους δέχθηκε και κάλεσε το στρατό να τους διαλύσει. Αμέσως κατέφθασε ο αντισυνταγματάρχης Καβράκος με 100 στρατιώτες και δύο οπλοπολυβόλα που τα εγκατέστησε στην κεντρική γέφυρα. Ζήτησαν από το πλήθος να διαλυθεί, ρίχνοντας εκφοβιστικές βολές στον αέρα. Ο κόσμος δεν έφευγε. Διατάχθηκε πύρ. Σκοτώθηκαν 8 άτομα, μεταξύ αυτών ένα κοριτσάκι 12 ετών και τραυματίστηκαν πάνω από 25.

Το συλλαλητήριο χαρακτηρίστηκε ως κομμουνιστικό κίνημα. Συνελήφθησαν αρκετοί και καταδικάστηκαν σε πολυετείς φυλακίσεις από το στρατοδικείο Λάρισας. Στους πραγματικούς ενόχους (νομάρχη, Καβράκο, κτλ.), που κατάφεραν να μετατρέψουν ένα συλλαλητήριο σε δολοφονίες αθώων, τίποτα. Ούτε μια σημείωση στο φάκελό τους. Έτσι ξεχασμένο το γεγονός αυτό, ήρθε η δικτατορική ηγεσία του ΓΕΣ το 1973 και έδωσε σε στρατόπεδο της πόλης το όνομα του Καβράκου. Καμία αντίδραση από τους Τρικαλινούς. Λες και μας αρέσει να μας σκοτώνουν και εμείς να τους τιμούμε. Δώσαμε το όνομά του και σε ένα κεντρικό δρόμο της πόλης.

Έφερα στο φως της δημοσιότητας αυτά που συνέβησαν το 1925. Εισηγήθηκα στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Τρικάλων να στείλει επιστολή στο ΓΕΣ με αίτημα την αλλαγή του ονόματος του στρατοπέδου με άλλο όνομα που θα επέλεγε το ΓΕΣ. Η εισήγηση χαρακτηρίστηκε λιβελογράφημα και προσβολή μνήμης νεκρού. Καταψηφίστηκε από την πλειοψηφούσα παράταξη. Έστειλα και στο Δήμαρχο Τρικκαίων δύο επιστολές για να αλλάξει το όνομα της οδού Καβράκου και να τιμήσει αυτούς που άδικα έχασαν τη ζωή τους εκείνη τη μέρα. Καμία επίσημη απάντηση.

Γνωστοποίησα επίσης στους βουλευτές Τρικάλων, τα στοιχεία που βρήκα στη βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων και σε άλλες πηγές, σχετικά με τη δράση του Καβράκου τόσο το 1925 όσο και το 1941 που παρέδωσε την πόλη των Αθηνών στους Γερμανούς κατακτητές. Η κ. Μερεντίτη διατύπωσε ερώτημα προς τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας για αλλαγή του ονόματος του στρατοπέδου. Απάντησαν γενικώς ότι το ΓΕΣ διαπίστωσε ότι πληρούνται επακριβώς οι προϋποθέσεις της διαταγής για την ονομασία στρατοπέδων και ότι δεν έχει υποβληθεί κανένα αίτημα για μετονομασία του υπόψη στρατοπέδου. Το ΓΕΣ δηλαδή θεώρησε ότι ένας που έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες, δικαιούται να γυρίσει στη γενέτειρά του και να σκοτώσει με δική του διαταγή οκτώ συμπολίτες του!!! Παραμένει ήρωας!!! Πρέπει να τιμηθεί!!!

Σήμερα απευθύνω έκκληση στους συλλόγους εκείνους που ασχολούνται με την Ιστορία των Τρικάλων, καθώς και στους πνευματικούς ανθρώπους του πόλης μας και τους παρακαλώ να διερευνήσουν το θέμα και να διατυπώσουν την άποψή τους. Ειλικρινά επιθυμώ να ακούσω την άποψή τους. Είναι τα γεγονότα όπως τα περιγράφω ή βρίσκομαι σε πλάνη;

Δικαιούται ένας θεωρούμενος ήρωας να παραμένει και να τιμάται ως ήρωας στη γενέτειρά του, ενώ αναίτια αιματοκύλησε, με δική του διαταγή και συμμετοχή στη λήψη απόφασης για βιαία διάλυση του πλήθους που συμμετείχε στο συλλαλητήριο;

Δικαιούται και πρέπει να τιμάται ως ήρωας αυτός που οργάνωσε και παρέδωσε σε τελετή, την πόλη των Αθηνών στους Γερμανούς κατακτητές στις 27-4-1941, όταν ένα μήνα νωρίτερα, στις 9-3-1941, το 5ο Σύνταγμα Τρικάλων (στο οποίο υπηρέτησε παλαιότερα ο Καβράκος σχεδόν 10 χρόνια), έχασε 586 άνδρες μεταξύ των οποίων 50 Τρικαλινοί, υπερασπιζόμενοι το ύψωμα «731» κατά των φασιστών Αλβανών συμμάχων των Γερμανών.

                                                                                    Του  Νίκου Γκόγκου  

Πηγή: ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ/ http://www.trikalacity.gr/node/13493

Το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων από δολοφονική και πειθαρχική μονάδα στα χέρια του Καβράκου , έγραψε μια από τις λαμπρότερες σελίδες στην Στρατιωτικής Ιστορίας με τους Νικόλαο Γεωργούλα και τον Δημήτρη Κασλά.

Το 5ο  ΣΠ στον αγώνα του 1940-41

kileler 15

Ομάδα Αξιωματικών του 5ου Συντάγματος Πεζικού (Τρικάλων) στην περιοχή του υψώματος 731.

(στο κέντρο ο Δ.Κασλάς)

«…- Το ύψωμα 731 καίγεται!…

Είχαμε τέσσερις μήνες πόλεμο και τέτοιο κακό δεν το είχαμε ματαδεί.  Δέσαμε τις γκέτες μας γρήγορα. Σε λίγο είχαμε όλοι μας ειδοποιηθεί. Από στιγμή σε στιγμή μπορεί να χρειαστεί να ενισχύσουμε το ύψωμα. Πιάσαμε τα φρύδια του λόφου και κοιτάζαμε με σφιγμένη καρδιά. Το ύψωμα 731 ήτανε τυλιγμένο στη σκόνη. Δεν φαινότανε ούτε μια πέτρα. Το εχθρικό πυροβολικό το ‘χε σκεπάσει με μια βροχή από οβίδες από πάνω ως κάτω.

Πώς είναι δυνατό να υπάρχουνε εκεί πάνω άνθρωποι; Ακούσαμε να λέει ένας αξιωματικός βηματίζοντας ανήσυχα…»

                                                                                                Νικηφόρος Βρεττάκος

«Ξημερώνει η 10 Μαρτίου 1941,  ημέρα Δευτέρα, και το πυροβολικό του  Καβαλλέρο ξαναρχίζει. Ξαναρχίζει από την Τρεμπεσίνα με πείσμα διπλό, γιατί η πρώτη μέρα χάθηκε κι αυτό είναι  άσχημο για μιαν επίθεση, που πρέπει  να το πετύχει τις πρώτες ώρες της. Το  κανονίδι τώρα απλώνεται ανατολικά, στο 731. Είναι τέτοιο που μόνο με τους  θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί  να παραβληθεί. Τ’ ακούει και ζαρώνει περίτρομη η ψυχή του ανθρώπου. Τα  ελληνικά πυρά της έκοψαν την ορμή, ως  που το μεσημέρι οι Ιταλοί ενισχυμένοι  με νέες δυνάμεις, ξανάρχισαν, όμως το  πεζικό κατόρθωσε με μόνα τα δικά του να  σπάσει το πρώτο κύμα του εχθρού. Στις  6 τ’ απόγευμα οι Ιταλοί άνοιγαν μεγάλη  φωτιά κατά του 731. Χίμηξαν ύστερα με ταυτόχρονη προσπάθεια να το υπερκεράσουν από τη δημοσιά, ενώ έπιαναν και  να βομβαρδίζουν την Τρεμπεσίνα. Ήταν  η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το  ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες  στο θρύλο».

                                                                                                Άγγελος Τερζάκης

«   Τι να ‘λεγε όμως η βουβή μορφή, το πρόσωπο, που η μοίρα το έταξε  να λιώσει κάτω από τις ευθύνες… Τι να  ‘λεγε ο Ταγματάρχης!  Δεμένος σα σκυλί στην ίδια θέση χωρίς να μπορεί ούτε  βήμα να ρίξει, σπάζαν απάνω του όλες οι  φουρτούνες, γυρεύανε αμέσως λύση. Δεν  ήταν ο φόβος, όχι, αυτό που τώρα κυριαρχούσε εκεί πάνω. Το θέμα του φόβου  είχε ξεπεραστεί. Μες τις παραλλαγμένες  όψεις τις ωχροπράσινες κατοικούν λεπτά,  ιερά αισθήματα! … ήταν το δυναμάρι, που  ορκιζόταν απάνω του ένας κόσμος και  λάσκαρε, μωρέ, στην πιο κρίσιμη ώρα λάσκαρε, και σωριάστηκε εξ’ αιτίας του ένας  πύργος, ένας ιερός θεόρατος πύργος, που  χτιζότανε πέντε μήνες, με το αίμα! …Η ώρα περασμένα μεσάνυχτα.  Έβγαλε βιαστικά ένα μπλοκ από το χιτώνιο και δίχως να βλέπει έγραψε στα  στραβά δύο λόγια, κυριολεκτικά απάνω  στο γόνατο. Και μια λέξη να βγάλουν,  συλλογίστηκε,-κέρδος! Το φτωχοχάρτι  σώθηκε. Άρχιζε: «Αναφέρω κατάστασιν  ως εξής»… Εξιστορούσε με τρεις λέξεις  τα περιστατικά και ζητούσε ενίσχυση μια  διμοιρία. Να δασώσει κομμάτι η γραμμή,  που είχε ξεφτίσει, και κατά θεωρία μόνο  κρατιούνταν. Μετά τούτο οι άντρες κρα-  τούσανε την αναπνοή τους. Η απάντηση  ήρθε γρήγορα. Το Τάγμα δεν έχει ούτε  έναν άντρα να στείλει. «Θα μείνετε εκεί  όσοι είστε». Στράφηκε ο Ανθυπολοχαγός  στους λοχίες, που στέκονταν αποσβολω-  μένοι. Είχε αγριέψει:  Τα’ ακούσατε; Είπε αυστηρά. Έκανα  ό,τι μπορούσα. Στις θέσεις σας! Θα βαστάξουμε όσοι είμαστε. Με δόντια και με  νύχια. Και νύχιααα!   Είχε έναν σπαραγμό η φωνή του……Η ώρα θάταν εννιά, που μερικοί άντρες με βήμα γρήγορο κατηφόραγαν πίσω. Γύρω ψυχή. Κύριο πρόσωπο εκείνος ο μεσόκοπος Ταγματάρχης…»

                                                                                                 Φίλιππας Ε. Καραμάνης

(καθηγητής Θεολογίας, έφεδρος Ανθ/γος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, υπηρέτησε στο 5ο ΣΠ από τον Ιανουάριο του 1939 έως τον Απρίλιο του 1941. Ήταν διμοιρίτης των πολυβόλων του ΙΙ Τάγματος)

Η νεότερη ιστορία ονομάζει το ύψωμα 731 «Νέες Θερμοπύλες», γράφτηκε δε και ειδικός Θούριος ως εμβατήριο του Στρατού. Έγινε θρυλικό και είναι γραμμένο στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στην Αθήνα. Το ύψωμα 731 κατά την έναρξη των εχθροπραξιών ήταν δενδροσκεπασμένο, στο τέλος όμως δεν έμεινε κανένα δένδρο και είχε τροποποιηθεί η γεωλογική μορφή του. Το ύψος του μειώθηκε κατά 6 μέτρα. Σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο δε ρίχτηκαν τόσα πυρομαχικά όσα εκεί. Υπήρξε ίσως ένα από τα πιο αιματοβαμμένα υψώματα ολόκληρου του παγκοσμίου πολέμου. Στις 30 Απριλίου, το 5ο Σύνταγμα μεταστάθμευσε στο Μέτσοβο και στις 1-2 Μαΐου 1941 διαλύθηκε. Κατά τον εξάμηνο νικηφόρο αγώνα του είχε ως τις 15 Μαρτίου 90 αξιωματικούς και 2.600 οπλίτες εκτός μάχης (νεκροί, εξαφανισθέντες, θανόντες από αρρώστιες, τραυματίες).

 -Το θρυλικόν Ύψωμα 731- Πρόκειται για εμβατήριο οι στίχοι του οποίου γράφτηκαν από τον Σπύρο Παναγιωτόπουλο και η μουσική από Ελ. Μαυρομάτη, Ταγματάρχη Γ’ Αρχ/κού, ο δε δίσκος που κυκλοφόρησε εκδόθηκε από την εταιρία PARLOPHONE. Όταν ο Δημήτρης Κασλάς έστειλε επιστολή στον ραδιοφωνικό σταθμό Ενόπλων Δυνάμεων Κεντρικής Ελλάδας να του στείλουν του στίχους του εν λόγω εμβατηρίου, του απάντησαν στις 7/1/50 και του έστειλαν τα τρία πρώτα οκτάστιχα. Το τέταρτο στάθηκε αδύνατο να το ξεχωρίσουν, διότι οι στίχοι στο σημείο αυτό καλύπτονταν από τη μουσική.

Κόλασις φωτιάς το περιζώνει,

το κτυπούν ατσάλινα σφυριά,

 πέτρες, δέντρα γίνονται όλα σκόνη,

μα η ελληνική παλληκαριά το κρατεί γερά

και δεν αφήνει

τον Ιταλό στρατό να το μολύνη.

 

Πάνω στο Εφτακόσια τριάντα ένα

και στην πιο τρανύτερη κορφή

λίγα φανταράκια αντρειωμένα

σώσαν της Πατρίδας την τιμή.

 

Η χαρά κ’ η Δόξα θα προβάλη

των Θερμοπυλών εκεί

και πάλι και ψηλά εκεί,

 ω! να προβάλλει

των Θερμοπυλών η Δόξα πάλι.

 

Πετάτε πάντα γενναία βλαστάρια,

της Ελλάδας – Ελλάδας τα Νειάτα,

τον όρκο πούχουμε δώσει πιστά κανείς εχθρός δεν θα πατά. Κανείς δεν θάρθη στην Άγια μας Γη ………………………………………. Η νίκη πάντα σας φιλεί ………………………………………

Πηγή:    Γενικό Επιτελείο Στρατού /ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 Η    ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 5ου ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΠΕΖΙΚΟΥ & ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΓΙΑ            ΤΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ

http://www.army.gr/files/File/STRATIOTIKH%20EPITHEORHSH/2010.6.NOE-DEK/2010_6_5%205771.pdf  

kileler 16

2 thoughts on “Το “Τρικαλινό Κιλελέρ” της 2/2/1925 – Μία ακόμα αποκαλυπτική έρευνα της συναδέλφου Χρηστίνας Σωτήρχου που ρίχνει φως σε σπουδαίες, αλλά σχετικά άγνωστες, πτυχές της ιστορίας μας

  1. Pingback: Η έρευνα της συναδέλφου Χρηστίνας Σωτήρχου για το “Τρικαλινό Κιλελέρ” προκαλεί αίσθηση στην τοπική κοινωνία των Τρικάλων | Σύλλογος Ιονι

  2. Pingback: “Οι λευκές σελίδες της ιστορίας πρέπει να γραφτούν και οι κακογραμμένες να ξαναγραφτούν” – Της συναδέλφου Χρηστίνας Σωτήρχου | Σύλ

Comments are closed.