Συναδέλφισσες – Συνάδελφοι,
Ο συνάδελφος Δημήτρης Κουκουζής (ο οποίος υπηρέτησε στη Διεύθυνση Δικαστικού της τράπεζας και μάλιστα ήταν επί σειρά ετών Υποδιευθυντής) από το Λευκοχώρι Γορτυνίας, μας έχει προσφέρει μέσα στα χρόνια πολλά όμορφα κείμενα, κυρίως λαογραφικού χαρακτήρα που προσεγγίζουν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
Σήμερα λοιπόν, με αφορμή ένας διεθνή διαγωνισμό για κατανόηση κειμένου και χειρισμού της γλώσσας μας, όπου οι Έλληνες μαθητές που συμμετείχαν σε αυτόν …..<< πάτωσαν >> και όλοι άρχισαν να ψάχνουν να βρουν τα αίτια της αποτυχίας αυτής και να προτείνουν διάφορες λύσεις, ο Δημήτρης Κουκουζής μας παραθέτει τις σκέψεις του με ένα ευθυμογράφημά με την ελπίδα ότι θα το διαβάσουν οι συνάδελφοι και θα προβληματιστούν.
ΠΑΙΔΑΓΩΓΗ ΚΑΙ…….. ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΙ
–Δάσκαλε, αν το παιδί μου δεν ακούει, να το δέρνεις. Να του τραβάς το αυτί !
Το ξύλο κάνει καλό ! Στο σπίτι μας εφαρμόζουμε το Ευαγγελικό ρητό που
λέει όπου δεν πίπτει λόγος , πίπτει ράβδος.
Ετσι καθοδηγούσαν τότε οι γονείς (κυρίως ο πατέρας) τον δάσκαλο, όταν του παρέδιδαν
το παιδί τους την πρώτη μέρα στη πρώτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου.
Με αυτή την υποστήριξη των γονέων , οι δάσκαλοι έπαιρναν θάρρος και ανακάλυπταν το ξύλο
και τη βέργα. Τα χρησιμοποιούσαν όχι μόνο όταν υπήρχε παραβατική συμπεριφορά των μαθητών
στην εν γένει διαγωγή τους αλλά κυρίως όταν παραμελούσαν να μελετήσουν τα μαθήματά τους .
Mάλιστα το διαφήμιζαν ότι το ξύλο βγήκε από το παράδεισο ! Θυμηθείτε το ξύλο ( τα σκαμπίλια )
που έπεφταν….σύννεφο από τους καθηγητές στις μαθήτριες του Κολεγγίου Αθηνών στην ομώνυμη
κινηματογραφική ταινία, με πρωταγωνίστρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη.
TOTE
Το ξύλο τότε , ως μέσο εκπαίδευσης και συνετισμού, ήταν ευρέως διαδεδομένοκαι όχι μόνο στο σχολείο. Προϋπήρχε στο σπίτι ως μία αναγκαία μορφή παιδείας και πειθαρχίας. Ήταν , βλέπετε, τότε πολύτεκνες οι οικογένειες με πολλές έννοιες, λίγη υπομονή και πολλά …νεύρα των γονέων ! Όταν η πειθαρχία κλονιζόταν
και τα λόγια δεν πιάνανε τόπο , τότε κατάφευγαν στη λούρα και στη βέργα ! ως έσχατο και
αποτελεσματικό μέτρο …..ισορροπίας και νόμιμης βίας ! Στα σχολεία ο τότε δάσκαλος ήταν συνώνυμο της αυστηρότητας και της ….βέργας ! Πιο πολύ φοβόντουσαν οι μαθητές τον δάσκαλο παρά τον σέβονταν ή τον θαύμαζαν για τις γνώσεις που θα τους μετέφερε. Έτσι ήτανε το σύστημα τότε .Ηξερες δεν ήξερες τα γράμματα, θα έτρωγες τις ξυλιές σου, για να τα μάθεις καλύτερα. Ετσι το ξύλο στο σχολείο, με την παρότρυνσηή την ανοχή των γονέων καθιερώθηκε ως νόμιμο και απαραίτητο ! Και μόνη η απειλή του ξύλου ήταν αρκετή για να μας κάνει επιμελείς στα μαθήματα και προσεκτικούς στη συμπεριφορά μας. Είναι αυτό που λέμε : Ο φόβος φυλάει τα έρημα. Πάντως τότε οι δάσκαλοι παρά την αυστηρότητα και τους χαλεπούς
καιρούς ήταν φιλότιμοι, επαρκείς και υπεύθυνοι λειτουργοί.Επειδή όμως το κακό παράγινε από τους τότε δασκάλους-εκπαιδευτικούς το τότε Υπουργείο Παιδείας αναγκάστηκε να βγάλει εγκύκλιο διαταγή για
να περιορίσει το κακό. Να σταματήσουν δηλαδή οι σωματικές ποινές ως μέσο συνετισμού των μαθητών και να αντικατασταθούν με πιο ήπια μέσα σωφρονισμού της εκπαίδευσης, πιο σύγχρονα και πιο αποδοτικά.
Εβγαλε λοιπόν στις 18-12-1939 το Υπουργείο Παιδείας την εξής αξιοθαύμαστη εγκύκλιο << Ει και το Υπουργείον δι΄επανειλημμένων εγκυκλίων διαταγών εδήλωσε διαρρήδην την θέλησιν αυτού περί παντελούς αποχής των δημοδιδασκάλων από ραβδισμών, κολάφων και παντός είδους βαρβάρου αικισμού των εν τοις σχολείοις μαθητευομένων, ουχ ήττον μετά λύπης και αγανακτήσεως άμα παρατηρούμεν ότι δημοδιδάσκαλοι τινές επιλανθανόμενοι των καθηκόντων και δια πατρικής στοργής και της διδασκαλικής πειθούς καθοδηγήσεως των εις αυτούς εμπεπιστευμένων παίδων, εκτρέπονται εις τοιαύτας βιαιότητας και φέρονται βαρβάρως >>.
Ο κανόνας ήταν η αυστηρότητα του δάσκαλου και η βέργα όταν ο λόγος δεν έπιανε.Υπήρχαν βέβαια και οι εξαιρέσεις. Mε τον καιρό τα ήθη εξημερώθηκαν.Κυρίως από τότε που το λειτούργημα του Δάσκαλου άρχισε να ασκείται και από γυναίκες το ξύλο σταδιακά περιορίστηκε και σύντομα οι δάσκαλοι έπαψαν να …..φέρονται βαρβάρως.
ΣΗΜΕΡΑ
Σήμερα φθάσαμε στο άλλο άκρο. Οι δάσκαλοι όχι μόνο δεν …..ξυλοκοπούν τα παιδιά
αλλά ούτε τολμούν να τα μαλώσουν ή να τα επιπλήξουν μέσα στη τάξη. Μόνο σπάνια και
με ευγένεια επιτρέπεται να τα συνετίζουν. Η επιβολή ποινής δεν πρέπει να… στεναχωρεί τον μαθητή και την οικογένειά του. Δεν πρέπει , λένε οι ψυχοπαιδαγωγοί να δημιουργούν οι δάσκαλοι ψυχικά τραύματα με τις παρατηρήσεις τους. Δεν πρέπει να πληγώνουν τα παιδιά ή να τα κομπλεξάρουν με χαμηλούς βαθμούς. Οι βαθμολογίες και οι αξιολογήσεις πρέπει να καταργηθούν. Δεν πρέπει οι δάσκαλοι να διορθώνουν τα γραπτά των μαθητών τους με κόκκινο στυλό διότι έτσι (λόγω πολλών λαθών) αυτά θα μοιάζουν…….αιματοβαμένα και θα σοκάρουν ! Αλλοι λαϊκιστές της παιδείας πλειοδοτούν ότι τάχα η επιδίωξη της αριστείας δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα στους μαθητές. Οι γονείς των μαθητών μάλιστα είναι έτοιμοι να κατακεραυνώσουν το δάσκαλο που θα τολμήσει να κάνει παρατήρηση στο ….βλαστάρι τους !
Αρκετοί μάλιστα από αυτούς …παρατηρούν τον δάσκαλο που τόλμησε να …παρατηρήσει το παιδί τους. Μερικοί δε γονείς τολμούν και …καταγγέλλουν με γραπτή αναφορά στο Υπουργείο
Παιδείας τον δάσκαλο που …μάλωσε το παιδί τους σε μία παρεκτροπή του ! H πειθαρχία
αντιμετωπίζεται ως καταπίεση και η ελευθερία εκλαμβάνεται ως ετσιθελισμός.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Ετσι σήμερα με αυτό το παιδαγωγικό παραλήρημα οδηγηθήκαμε στη χαλαρότητα, στον εφησυχασμό και στην ήσσονα προσπάθεια. Ολοι οι μαθητές εργατικοί και ράθυμοι , ικανοί και ανίκανοι, επιμελείς και αμελείς είναι ίσοι και όμοιοι. Παίρνουν όλοι την ίδια βαθμολογία ή δεν παίρνουν καθόλου βαθμολογία ! Η ευγενής άμιλλα , το μέγα αυτό κίνητρο της μάθησης, εξέλιπε και πήγε στα αζήτητα ! Σήμερα όλα συγχωρούνται , όλοι οι μαθητές περνούν σχεδόν υποχρεωτικά τις τάξεις , οι δάσκαλοι και οι καθηγητές αδιαφορούν για τις ευθύνες τους , δεν θέλουν να αξιολογούνται και να ελέγχονται,κάνουν ότι δεν βλέπουν και οι γονείς είναι έτοιμοι να καλύψουν παντοιοτρόπως τα βλαστάρια τους με εκδηλώσεις βλακώδους υπερπροστατευτισμού. Ακόμα και το αρμόδιο Υπουργείο υπαναχωρεί από κανόνες και αρχές για να διευκολύνει διδάσκοντες, διδασκομένους και κηδεμόνες από στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους. Το ξύλο καταργήθηκε (ορθώς) , η αριστεία έγινε ρετσινιά (κακώς) , οι υποτροφίες εξέλιπαν λόγω οικονομικής κρίσης και όλοι αναρωτιόμαστε με ποιό τρόπο θα παρακινήσουμε τους μαθητές να γίνουν επιμελέστεροι στα μαθήματά τους και κοσμιώτεροι στη διαγωγή τους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ :
Με αυτά και με εκείνα ο σημερινός δάσκαλος εύκολα απογοητεύεται , κατεβάζει ταχύτητα και από εκπαιδευτικός λειτουργός γίνεται τυπικός δημόσιος υπάλληλος . Αποφεύγει την ένταση, παραιτείται από τη μείζονα προσπάθεια, κοιτάζει το ρολόι του , το ωράριό του και την ηρεμία του, χωρίς να πολυσκοτίζεται αν θα μάθει γράμματα ο…… χαϊδεμένος κανακάρης της κυρίας , η οποία τον απείλησε μάλιστα ότι θα τον αναφέρει στον Υπουργό ! Γι αυτό σήμερα ακούς τους δασκάλους να λένε στους γονείς :
-Εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε . Βοηθείστε και σεις το έργο μας από το σπίτι σας ! Μεταφέρουν δηλαδή το αποκλειστικά δικό τους εκπαιδευτικό έργο σε άλλο αναρμόδιο πεδίο .Υπάρχουν βέβαια και σήμερα οι εξαιρέσεις με φωτισμένους εκπαιδευτικούς λειτουργούς τόσο στο Δημόσιο , όσο και στον ιδιωτικό τομέα που με ζήλο και αυταπάρνηση προσφέρουν σπουδαίο έργο. Είναι όμως η μειοψηφία.
Το αποτέλεσμα είναι τα παιδιά μας να μην μπορούν σήμερα να εκφράσουν μία πλήρη και κατανοητή πρόταση , ούτε να την διατυπώσουν γραπτά με τους κανόνες της γραμματικής και του συντακτικού.
Θα ρωτήσει κάποιος : H κατάργηση του ξύλου φταίει για τη κάμψη της παιδείας ;
-Όχι , είναι η απάντηση. Το ξύλο δεν μπορεί να επανέλθει. Πρέπει όμως να αντικατασταθεί με κάποιο άλλο κατάλληλο μέσο. Σίγουρα όχι με την επέμβαση των γονιών στο έργο των εκπαιδευτικών ούτε με τη γενικώτερη χαλάρωση και τη παραίτηση των τελευταίων στη μείζονα προσπάθεια.
Σήμερα πάντως ο καιρός περνάει ωραία και καλά για όλους και είμαστε όλοι σε…. μία ωραία ατμόσφαιρα ! Η ώρα της αλήθειας έρχεται με τις Πανελλαδικές εξετάσεις. Εκεί θα κριθεί το έργο όλων. Πρόσφατη στατιστική μελέτη του Υπουργείου Παιδείας απέδειξε ότι οι μισοί μαθητές είναι λειτουργικά αναλφάβητοι. Δεν κατανοούν το κείμενο που διαβάζουν. Με λάσκα τα μπάζουμε , με το χάδι τα βγάζουμε τί έχουν τα έρμα και δεν τραβάνε. Η εκπαιδευτική παρακμή ενδημεί δεκαετίες τώρα. Το εκπαιδευτικό έργο κατάντησε ρουτίνα και έγινε άχρουν , άοσμον και άγευστον. Στο τέλος βέβαια ζήσαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα !
Δ.ΚΟΥΚΟΥΖΗΣ
Υ.Γ. Σε πρόσφατο συλλαλητήριό τους οι εκπαιδευτικοί , εκφράζοντας την αντίθεσή τους σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας για την αξιολόγησή τους , ανάρτησαν πανό που έγραφε << Υπουργέ απέσυρέ το >> ! Ινα επαληθευθεί το ρητό ότι δάσκαλε που δίδασκες (ότι η προστακτική δεν έχει χρονική αύξηση) και νόμον δεν εκράτεις !