Συναδέλφισσες – Συνάδελφοι,
Δυστυχώς η κλιματική αλλαγή που προκαλεί συνεχώς αυξανόμενες θερμοκρασίες και διαρκή, νέα ρεκόρ ζέστης στον πλανήτη είναι γεγονός και επηρεάζει άμεσα την Ελλάδα. Η χώρα μας ούτως ή άλλως έχει από τα θερμότερα κλίματα στην Ευρώπη και οι συνέπειες γίνονται άμεσα αντιληπτές, ιδιαίτερα στους κατοίκους των μεγάλων αστικών κέντρων που κυριολεκτικά υποφέρουν από το διαρκή καύσωνα που τείνει να γίνει το συνήθειο και όχι η εξαίρεση.
Και επειδή αυτές τις μέρες οι μετεωρολόγοι μας έχουν ήδη προειδοποιήσει για καύσωνα διάρκειας 15-20 ημερών (!), νομίζουμε το ακόλουθο άρθρο ταιριάζει απόλυτα στο… (καυτό) κλίμα!
Ποια είναι η μέγιστη θερμοκρασία που αντέχει το ανθρώπινο σώμα;
Η ακριβής απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι αποφασιστικής σημασίας, σήμερα, λαμβάνοντας υπόψη την πλανητική κλιματική αλλαγή και την τεκμηριωμένη αύξηση της θερμοκρασίας που τη συνοδεύει. Σύμφωνα με την ευρύτερα αποδεκτή άποψη μεταξύ των ειδικών, το θερμικό βιολογικό μας όριο κυμαίνεται μεταξύ των 40° και των 50° Κελσίου. Διαφορετικά απ’ ό,τι ισχύει για τα ψάρια, τα αμφίβια και τα ερπετά που είναι ποικιλόθερμα ή ετερόθερμα, τα ανθρώπινα όντα είναι «θερμόαιμα», δηλαδή είναι ομοιόθερμα, όπως εξάλλου και όλα τα θηλαστικά και τα πτηνά.
Πράγματι, ως θηλαστικά η θερμοκρασία του σώματος των ανθρώπων παραμένει σχετικά σταθερή και δεν ακολουθεί τις αλλαγές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο βρίσκονται. Κατά μέσον όρο η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος κυμαίνεται μεταξύ 35°C και 37°C, ακόμη κι αν ένα άτομο βρίσκεται καταμεσήμερο στην παραλία το καλοκαίρι.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές του βρετανικού Πανεπιστημίου Roehampton, που εργάζονται υπό τη διεύθυνση του Lewis Halsey, υπάρχει ένα ανώτατο όριο θερμικής ανοχής στην αύξηση της εξωτερικής θερμοκρασίας, για να μπορεί το ανθρώπινο σώμα να λειτουργεί φυσιολογικά. Και η βιολογική ανοχή του σώματός μας στην αύξηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος κυμαίνεται, σύμφωνα με αυτή την έρευνα, ανάμεσα στους 40°C – 50°C, όταν το σώμα μας βρίσκεται σε ανάπαυση. Μια επιστημονική εκτίμηση τεράστιας γεωπολιτικής και ανθρωπολογικής σημασίας, αν αναλογιστούμε ότι σε διαφορά σημεία του πλανήτη, για παράδειγμα στη Νότια Αφρική (αλλά και άλλου), η μέση καταγεγραμμένη θερμοκρασία έχει ήδη φτάσει τους 50°C!
Πάντως, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι εκτός από τη θερμοκρασία που καταγράφουν τα θερμόμετρα, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την ανθρώπινη θερμική ανοχή, όπως η τοπική υγρασία και οι φυσικές ή τεχνητές σκιές.
Πώς ακριβώς κατέληξαν σε αυτές τις τιμές; Οι Βρετανοί ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους στον Βασικό Μεταβολικό Ρυθμό ή RMR, δηλαδή τον ανθρώπινο μεταβολικό δείκτη σε ανάπαυση. Ο RMR μετρά πόσες θερμίδες καταναλώνουμε εντός 24 ωρών σε απόλυτη ανάπαυση και η τιμή που καταγράφεται αντιστοιχεί στο ελάχιστο ποσόν ενέργειας που χρειάζεται ένας ανθρώπινος οργανισμός μας για να μπορεί να συνεχίσει να επιτελεί τις πιο βασικές λειτουργίες του, όπως η αναπνοή και η κυκλοφορία του αίματος. Κοντολογίς, πρόκειται για τις ελάχιστες θερμίδες που απαιτούνται καθημερινά για να διατηρηθεί ζωντανός ένας άνθρωπος. Προφανώς, ο Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός κάθε ατόμου δεν είναι σταθερός και αμετάβλητος, αλλά εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο, το ύψος, τον τόπο και τις συνθήκες διαμονής, ενώ επηρεάζεται και από κληρονομικούς παράγοντες.
Πράγματι, έχει διαπιστωθεί κατ’ επανάληψη ότι ο δείκτης RMR τείνει να είναι πολύ πιο υψηλός όταν οι άνθρωποι ζουν σε αποπνικτικές συνθήκες, όπως π.χ. στις αφόρητες θερμοκρασίες ενός καύσωνα, διότι σε τέτοιες ακραίες συνθήκες το σώμα καταναλώνει πολύ περισσότερη ενέργεια, για να διατηρεί τη θερμοκρασία του σε ανεκτά επίπεδα. Σε συνθήκες παρατεταμένου θερμικού στρες, όπως επιβεβαίωσαν οι έρευνες του Lewis Halsey και της ομάδας του, επηρεάζεται άμεσα η λειτουργία της καρδιάς. Όμως, δεν είναι ακόμη σαφής η εικόνα τού αν και πόσο προσαρμοστικό θα αποδειχτεί το ανθρώπινο σώμα στις νέες ακραίες συνθήκες.
Πηγή : efsyn.gr