Η γέννηση της θεάς του έρωτα Αφροδίτης – Από τα facebook των συναδελφισσών Πόπης Νομικού και Φωτεινής Παπακώστα

Η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου είναι μια γιορτή που λαμβάνει χώρα στις 14 Φεβρουαρίου. Η ημέρα εορτάζεται από πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, αν και δεν είναι ημέρα αργίας.

Η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ξεκίνησε ως ο λειτουργικός εορτασμός ενός ή περισσότερων Χριστιανών μαρτύρων που ονομάζονταν Βαλεντίνοι. Πολλές ιστορίες μαρτυρίων δημιουργήθηκαν για διάφορους Βαλεντίνους οι οποίες έλαβαν χώρα 14 Φεβρουαρίου και προστέθηκαν αργότερα στους βίους των αγίων. Μια δημοφιλής αγιογραφική αναφορά του Αγίου Βαλεντίνου της Ρώμης αναφέρει ότι φυλακίστηκε επειδή πάντρευε στρατιώτες οι οποίοι απαγορεύονταν να παντρευτούν Χριστιανές, καθώς ο χριστιανισμός ήταν υπό διωγμό στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Σύμφωνα με το θρύλο, κατά τη φυλάκισή του, θεράπευσε την κόρη του φύλακά του, Αστέριου. Ένα καλλωπιστικό στοιχείο της ιστορίας αναφέρει ότι πριν την εκτέλεσή του της έγραψε ένα γράμμα υπογράφοντας «ο Βαλεντίνος σου». Σήμερα, η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου είναι επίσημη γιορτή στην Αγγλικανική κοινότητα και στη Λουθηρανική εκκλησία.

Η ημέρα συσχετίστηκε με την ημέρα των ερωτευμένων από τον Τζέφρι Τσόσερ στον ύστερο Μεσαίωνα, όταν άκμαζε η κουλτούρα του ιπποτικού έρωτα. Τον 18ο αιώνα στην Αγγλία εξελίχθηκε σε περίσταση κατά την οποία οι ερωτευμένοι εξέφραζαν την αγάπη τους με λουλούδια, δώρα ή ευχητήριες κάρτες. Στην Ευρώπη, κλειδιά του Αγίου Βαλεντίνου δίνονταν στους εραστές «ως ένα ρομαντικό σύμβολο και πρόσκληση για να τους ξεκλειδώσουν την καρδιά», καθώς και στα παιδιά, ώστε να απομακρύνουν τη νόσο του Αγίου Βαλεντίνου. Τον 19ο αιώνα οι χειρόγραφες κάρτες αντικαταστάθηκαν από μαζικής παραγωγής ευχητήριες κάρτες.

Βέβαια η ορθοδοξία έχει τον δικό της Άγιο – προστάτη των ερωτευμένων, τον Άγιο Υάκινθο που γιορτάζει στις 3 Ιουλίου. Βέβαια, ο Άγιος Υάκινθος είναι και ο προστάτης της Ιονικής Οικογένειας και στις σκέψεις μας είναι να δώσουμε ένα ξεχωριστό χρώμα στην ημέρα, διοργανώνοντας μια γιορτή που θα έχει σημείο αναφοράς τους ερωτευμένους, αλλά και την Ιονική Οικογένεια!  

Η αλήθεια είναι ότι όταν κάποιος είναι πραγματικά ερωτευμένος, κάθε ημέρα μοιάζει με γιορτή… Αλλά επειδή η 14η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί διεθνώς ως γιορτή των ερωτευμένων, επιλέξαμε μια σχετική ανάρτηση που έκαναν  στα facebook τους οι ξεχωριστές συναδέλφισσες Πόπη Νομικού και Φωτεινή Παπακώστα:

 

 


 

Μέρα του έρωτα σήμερα, τι να μας πει ο Βαλεντίνος όταν έχεις τέτοια Θεά! «Η Γέννηση της Αφροδίτης» (La nascita di Venere) του Σάντρο Μποτιτσέλι περ. 1485–1486, Μουσείο Ουφίτσι, Φλωρεντία.

 

 

 

 

Σύμφωνα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο, όταν ο Κρόνος πήρε τη βασιλεία από τον πατέρα του, τον Ουρανό, έκοψε τα γεννητικά του όργανα και τα πέταξε στη θάλασσα, από τον αφρό που δημιουργήθηκε, αναδύθηκε κοντά σε μια ακτή της Πάφου, στην Κύπρο (Πέτρα του Ρωμιού), η θεά Αφροδίτη, κατά άλλους στα Κύθηρα. Στον πίνακα, η θεά αναδύεται από το νερό μέσα σε ένα όστρακο, αγκαλιασμένοι ο Ζέφυρος και η Αύρα με φουσκωμένα τα μάγουλα τους φυσούν για να την οδηγήσουν στην ακτή όπου την περιμένει μια από τις Ώρες (οι κόρες του Δία που ρύθμιζαν την εναλλαγή των εποχών) για να την τυλίξει σε πολυτελή ανθοστόλιστο μανδύα. Το ύφασμα που κινείται από τον αέρα δημιουργεί παρόμοιους σχηματισμούς με την θαλάσσια ακτή.

Έχουν προταθεί διάφορες ερμηνείες , επικρατέστερη, η νεοπλατωνική : Υπάρχει η Αφροδίτη Ουρανία και η Αφροδίτη Πάνδημος που προστατεύει τις δυο αντίστοιχες μορφές του έρωτα. Πάνδημος είναι ο σαρκικός έρωτας των κοινών ανθρώπων, χωρίς πραγματική ψυχική επαφή. Στην Αρχαία Αθήνα, όταν ερχόταν σαββατοκύριακο (καλή ώρα) και έλεγες «θα πεταχτώ στην Κόρινθο για μια δουλειά» σου λέγανε «εντάξει, το πιάσαμε το υπονοούμενο», πάνω από 1000 ιερόδουλες στο Ιερό της Θεάς στην Κόρινθο. Αντίθετα, Ουράνιος έρωτας, ο πνευματικός έρωτας μεταξύ ώριμων ολοκληρωμένων ελεύθερων προσωπικοτήτων.

Ο Ζέφυρος και η Αύρα συμβολίζουν τον σαρκικό έρωτα για αυτό φέρουν φτερά και κινούνται στον αέρα, τα πόδια τους δεν πατούν γερά στην γη, ο σαρκικός πόθος του αέρα, ελαφρύς, επιπόλαιος, μη ρεαλιστικός. Αντίθετα, η Ώρα συμβολίζει τον πνευματικό έρωτα που τυλίγει την θεά με τον μανδύα της Γνώσης και της Σοφίας, τα πόδια της πατούν γερά στο έδαφος, ο πνευματικός έρωτας, στέρεος, γερός, βαθύς, ρεαλιστικός, μακροχρόνιος. Μεταξύ των δυο πλευρών, μόνο στα δεξιά υπάρχουν καρποί και φρούτα, μόνο όταν ο έρωτας είναι πνευματικός «ανθεί και λουλουδίζει» όπως το ανθοστόλιστο φόρεμα που θα ντύσει την θεά. Όμως για να φτάσεις στην ανώτερη μορφή του έρωτα, την πνευματική, πρέπει να σε έχουν φυσήξει προς αυτήν την κατεύθυνση οι άνεμοι του σαρκικού πόθου. Η φυσική ομορφιά που προκαλεί την φυσική έλξη είναι το πρώτο σκαλοπάτι για την πνευματική έλξη και τον αληθινό έρωτα. Κοιτάζοντας την θεϊκή ομορφιά της Αφροδίτης στον πίνακα ο θεατής ανάγεται ταυτόχρονα και σε ανώτερο πνευματικό επίπεδο.

Ο Μποτιτσέλι δεν είναι φανατικός με τον κλασικές ιδανικές αναλογίες που βλέπεις σε άλλα έργα της εποχής, προσέξτε την ανατομία της Αφροδίτης με τις πολλές ατέλειες, αφύσικα μακρύς ο λαιμός και ο κορμός της, άγαρμπα στενοί και χαμηλοί οι ώμοι της, περίεργος ο τρόπος που ενώνεται με τον κορμό το αριστερό χέρι, οι ανατομικές αποστάσεις μεταξύ λαιμού, στήθους, αφαλού και αιδοίου λανθασμένες, η συνολική στάση του κορμιού λανθασμένη με σημαντική απόκλιση από την κατακόρυφο προς τα αριστερά. Προσέξτε πως έτσι που στηρίζεται πάνω στο κοχύλι (μεταφορά του γυναικείου αιδοίου), στην άκρη του, είναι έτοιμο να αναποδογυρίσει!. Όλα βέβαια σκόπιμα για να δώσει την εικόνα όχι της γήινης ύπαρξης με την καθαρή συμμετρία και τις απόλυτες αναλογίες αλλά της αιθέριας, ουράνιας ύπαρξης, ενός αβρού και λεπτού πλάσματος πού έφτασε σε εμάς ως ουράνιο δώρο!

Πιο πιθανά ύμνος στην αγάπη του Τζουλιάνο ντι Πιέρο των Μεδίκων για τη Σιμονέττα Βεσπούτσι, που είχε γεννηθεί όχι βέβαια τυχαία στο Portovenere =Πορτοβένερε= Λιμάνι της Αφροδίτης, παραθαλάσσια πόλη που η τοπική παράδοση θεωρεί γενέτειρα της Αφροδίτης. Η Σιμονέττα ήταν γυναίκα του Μάρκο Βεσπούτσι ξαδέλφου του διάσημου εξερευνητή Αμέρικο Βεσπούτσι, φίλος και συχνός θαμώνας της αυλής της οικογένειας των Μεδίκων. Εκεί την γνώρισαν και την ερωτεύτηκαν δυο από αυτούς, οι Λορέντσο και Τζουλιάνο, πρόσφεραν μάλιστα για την δεξίωση του γάμου τους μια από τις εξοχικές τους βίλες. Σε ένα τουρνουά κονταρομαχίας ο Τζουλιάνο εμφανίστηκε πάνω στο άλογο με το δόρυ στο ένα χέρι και στο άλλο ένα λάβαρο με ζωγραφισμένο το πρόσωπο της Σιμονέττας και την γαλλική επιγραφή La Sans Pareille= η Απαράμιλλη, έκτοτε έγινε γνωστή ως η πιο όμορφη γυναίκα της Φλωρεντίας και ίσως ολάκερης της Αναγέννησης!

Ο Μποτιτσέλι (Botticelli, όχι το πραγματικό του όνομα αλλά παρατσούκλι από το Botticello (μικρό βαρέλι) του αδελφού του λόγω του πάχους του), κρυφά ερωτευμένος με την Σιμονέττα την χρησιμοποίησε και ως μοντέλο και σε άλλα έργα του και της έφτιαξε ίσως το ωραιότερο πορτρέτο της Αναγέννησης .

Αν και Θεά της Ομορφιάς, η έκφραση της μελαγχολική και σκεπτική, όλα στην ζωή εφήμερα και παροδικά όπως και η ίδια η ζωή. Πράγματι, ένα χρόνο μετά την ανάδειξη της ως η ομορφότερη γυναίκα της Φλωρεντίας, το 1476, η Σιμονέττα πεθαίνει από φυματίωση στα 22 της, ολόκληρη η πόλη την συνόδεψε στην κηδεία της και ο ίδιος ο Μποτιτσέλι μόλις πέθανε 34 χρόνια αργότερα ζήτησε και θάφτηκε στα πόδια του μνήματος της!

Ο πίνακας έχει επηρεάσει κατά πολύ την σύγχρονη κουλτούρα με εμφανίσεις σε ταινίες, βιβλία, κινητά, μπλούζες, σκεύη, τατουάζ, μοδα (στα σχόλια), το πρόσωπο της Αφροδίτης στο δεκάλεπτο των ιταλικών ευρώ, ενώ ο πίνακας δίνει την έμπνευση για την διάσημη σκηνή στην ταινία του James Bond «Dr. No» με την σύγχρονη θεά Ursula Andress να βγαίνει από την θάλασσα και να καθιερώνει στιλιστικά το μπικίνι!

Είπαν : Μόνο στην ελληνική γλώσσα το ρήμα ΑγαπΩ αρχίζει και τελειώνει με το πρώτο και το τελευταίο γράμμα της αλφαβήτου, το Α και το Ω της ζωής !

Χρόνια πολλά!