Κινέζικος Δράκος – Αμερικάνικο Γεράκι : Ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος θα διεξαχθεί στις αγορές, στα χρηματιστήρια και στα γραφεία πολυεθνικών… – Του συνάδελφου Σαράντου Φιλιππόπουλου

  • Το τέλος του 20ού αιώνα σημαδεύτηκε από την πτώση των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού και την επικράτηση ενός μοναδικού μοντέλου κοινωνικοοικονομικής οργάνωσης, εκπορευόμενο ουσιαστικά από τη μοναδική Υπερδύναμη που είχε μείνει μόνη να «παίζει μπάλα» στο τερέν της διεθνούς πολιτικής και της κατανομής ισχύος

 

  • Οι άνθρωποι κάνουν πολλές φορές το λάθος να θεωρούν ότι η κατάσταση που βιώνουν, θα διαρκέσει ες αεί. Ωστόσο, οι συσχετισμοί ισχύος αποτελούν μία πολλαπλά διαμορφούμενη και συνεχώς εξελισσόμενη και μεταλλασσόμενη πραγματικότητα. Στις αρχές του 21ου αιώνα προκύπτουν εξελίξεις που ίσως οι επιπτώσεις τους να είναι ακόμα πιο σοβαρές από όσα εξελίχθηκαν στα τέλη του προηγούμενου. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο κόσμος μας αλλάζει και έχουμε απομείνει να ελπίζουμε ότι θα αποφευχθούν τα τραγικά λάθη του παρελθόντος…

.

Μπορεί ακόμα να βρίσκεται υπό διαμόρφωση, αλλά θεωρώ ότι είναι πλέον σαφές πως ένα νέο παγκόσμιο οικονομικό τοπίο ανατέλλει, με την παράλληλη ρευστότητα που παρατηρείται στις γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές συμμαχίες που διαμορφώνουν και την παγκόσμια στρατιωτική ισχύ. Οι ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά την πτώση του Ανατολικού μπλοκ στα τέλη του 20ού αιώνα, φαίνονταν να είναι οι επικυρίαρχες των πάντων, καλύπτοντας μάλιστα το ρόλο τους με ένα μεσσιανικό, ιδεολογικό μανδύα για το δήθεν πεπρωμένο του κόσμου, ενώ παράλληλα οι απανταχού αναλυτές κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για την αδιαφιλονίκητη παγκόσμια στρατιωτική και (συνεπώς) οικονομική υπερδύναμη. Οι εξελίξεις που έχουν προκύψει την τελευταία δεκαετία, κυρίως, κάθε άλλο παρά επιβεβαιώνουν αυτό το θεώρημα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι μία αέναη κίνηση, όχι μια κατάσταση. Ένα ταξίδι, όχι ένα λιμάνι. Πρόκειται για μία πραγματικότητα αυταπόδεικτη, από τις απανωτές εναλλαγές του ισοζυγίου ισχύος στην ιστορία της ανθρωπότητας, οι οποίες στη σύγχρονη εποχή με την εκτόξευση της τεχνολογίας ίσως, ανά περιπτώσεις, να επιταχύνονται. 

.

Αραβική Άνοιξη --> Αμερικανικός Χειμώνας (;)

Όπου ενεπλάκη η παγκόσμια στρατιωτική υπερδύναμη -με τους συμμάχους της- από τις αρχές του 21ου αιώνα, το αποτέλεσμα ήταν ολέθριο. Οι επιχειρήσεις αυτές -επίσης με τον ιδεολογικό μανδύα του υποτιθέμενου εκδημοκρατισμού- είτε κατέστρεψαν εν ριπή οφθαλμού ολόκληρους λαούς και κράτη, είτε οδηγήθηκαν σε στρατιωτικές ήττες και πλήρες αδιέξοδο. Οι εξελίξεις σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ και Αφγανιστάν αποδεικνύουν ότι όχι μόνο δεν επέρχεται η πολυπόθητη σταθερότητα δια των δήθεν ανθρωπιστικών επεμβάσεων, αλλά οι χώρες και οι λαοί που υφίστανται τον «εκδημοκρατισμό» βουλιάζουν στο χάος και τη βαρβαρότητα. 

Ταυτόχρονα, συνολικά ο σχεδιασμός της Αραβικής Άνοιξης, όπως ονομάστηκε, μοιάζει να καταλήγει στο σύνολό του σε δεινές, ταπεινωτικές ήττες για τους Αμερικανούς, γιατί εκτός από τις εκατόμβες νεκρών που άφησαν πίσω τους, έριξαν για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες την παγκόσμια υπερδύναμη “στα σκοινιά”, που προσπαθεί πλέον να μαζέψει τα ασυμμάζευτα. Διαχρονικά, στην ιστορία της ανθρωπότητας, όποιος σπέρνει ανέμους, θερίζει θύελλες και φαίνεται αυτή η ρήση να επαληθεύεται και σε αυτήν την περίπτωση.

.

Βόρειος Κορέα όπως λέμε… Κίνα

Το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε να εξελίσσεται μία ακόμα διένεξη ψυχροπολεμικού κλίματος, με εκατέρωθεν απειλές και κινήσεις στη σκακιέρα, στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας, μεταξύ των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας ή, πιο σωστά, της… Κίνας. Οι ΗΠΑ κόπτονται ότι ένας “τρελός δικτάτορας” μπορεί να καταστρέψει τον κόσμο, με σαφή όμως αντανάκλαση στον κρυφό πόλεμο που έχουν εξαπολύσει εναντίον της συνεχώς εξελισσόμενης και επεκτεινόμενης Κίνας. 

Η αυξανόμενη οικονομική ισχύς της Κίνας την έχει μετατρέψει σε ένα κρίσιμο και ισχυρό παίκτη στην παγκόσμια σκηνή, για μια σειρά από ζητήματα που είναι σημαντικά για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, όπως η παγκόσμια οικονομική συνεργασία, η κλιματική αλλαγή, η διάδοση των πυρηνικών κ.λπ. Στρεφόμενη ενάντια σε μία χώρα που έχει φιλικές πολιτικές σχέσεις και ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με την Κίνα, η Ουάσινγκτον αποπειράται να θέσει τους όρους ενός «παζαριού ισχύος» στο Πεκίνο:  ο ίδιος ο Τραμπ ουσιαστικά παραδέχτηκε αυτήν τη συσχέτιση όταν δήλωσε ότι η εάν η Κίνα βοηθήσει τις ΗΠΑ με την Βόρεια Κορέα, ο ίδιος θα αισθανόταν διαφορετικά και για τα ζητήματα εμπορίου.

Ωστόσο, γνωρίζει ότι οι Κινέζοι δεν είναι διατεθειμένοι να συμβιβαστούν και παραμένουν καχύποπτοι, μάλλον εύλογα, ότι τυχόν ανατροπή του Κιμ Γιονγκ Ουν θα οδηγήσει στην τοποθέτηση ενός φιλοαμερικανικού καθεστώτος  στα σύνορά τους που θα έρθει να προστεθεί στη Νότιο Κορέα και την Ιαπωνία. Επιπλέον, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι όλα αυτά θα πείσουν την κινεζική ηγεσία να αλλάξει στάση, αφού μάλιστα, δεδομένης της κλίμακας της κινεζικής οικονομίας και της θέσης της στην παγκόσμια αγορά, το κόστος τυχόν κυρώσεων μπορεί να αποδειχθεί περιορισμένο.

.

Δε θα το… πατήσει ο Κιμ! 

Συνολικά φαίνεται ότι  η νέα αμερικανική ηγεσία είναι αποφασισμένη να διατηρήσει υψηλούς τόνους και να συντηρήσει ένα κλίμα παγκόσμιας πολεμικής σε διάφορα σημεία του πλανήτη, καθορίζοντας το σημείο και την ένταση της αντιπαράθεσης. 

Αυτή η αυξανόμενη ένταση είναι λογικό να γεννά αγωνία για το επίπεδο στο οποίο μπορεί να κλιμακωθεί. Ωστόσο, μέσα στην παραδοξότητα του φαινομένου, προσωπικά θεωρώ ότι η ξέφρενη κούρσα των στρατιωτικών εξοπλισμών έχει απομακρύνει το ενδεχόμενο μίας ένοπλης σύγκρουσης, ειδικά μίας σύρραξης με πυρηνικά μέσα, αφού είναι αυτονόητο ότι αν προκύψει μία τέτοια εξέλιξη θα υπάρξει ολοκληρωτική καταστροφή της ζωή στον πλανήτη. «Αν διεξαχθεί τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, ο τέταρτος θα γίνει με ρόπαλα», ανέφερε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν… Εξ άλλου, το επιχείρημα περί πυρηνικής απειλής, δεν μπορεί να είναι πιστευτό όταν πολύ ισχυρότερες πυρηνικές δυνάμεις από τη Βόρειο Κορέα διαθέτουν πολύ πιο ασταθή καθεστώτα, όπως αυτό του Πακιστάν.

Το σταθερό αίτιο των πολέμων στην ιστορία της ανθρωπότητας είναι η κυριαρχία και διαχρονικά προκαλούνται από τις ισχυρές οικονομικές ελίτ για την εξάπλωση ή προάσπιση των συμφερόντων τους. Αυτή η “πολυτέλεια” σήμερα μοιάζει να μην υφίσταται, γιατί αν εξελιχθεί ένας παγκόσμιος πόλεμος, θα είναι και ο τελευταίος για το ανθρώπινο γένος και τότε οι ελίτ -αν δεν αφανιστούν επίσης- θα απολέσουν την “αγαπημένη τους συνήθεια” αφού δε θα έχουν κάποιον να εξουσιάζουν…Επομένως, δύσκολα θα το… πατήσει ο Κιμ -κατά την προσφιλή έκφραση-, όπως και ο Τραμπ και οποιοσδήποτε άλλος.

.

 

Οικονομικός Πόλεμος 

Κατά τη γνώμη μου, προς το παρόν κι εκτός αν υπάρξει δραματική κλιμάκωση, οι απειλές που εκτοξεύονται εκατέρωθεν είναι άνευ περιεχομένου και ουσίας και δεν πρέπει να τις λαμβάνουμε σοβαρά υπ’ όψη. Η επόμενη παγκόσμια σύγκρουση που θα εξελιχθεί μέσα στην επόμενη εικοσαετία είναι αυτή των οικονομιών. Θα σιγήσουν τα όπλα και θα πάρουν θέση μάχης οι παγκόσμιοι οικονομικοί θεσμοί, το διεθνές εμπόριο, οι ζώνες επιρροής κ.λπ.

Μιας και το χρέος έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, καλό θα ήταν να γνωρίζουμε ότι δεν είμαστε εμείς τα “κακά παιδιά” της παγκόσμιας οικονομίας. Οι ΗΠΑ είναι η πλέον υπερχρεωμένη χώρα του κόσμου. Ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δηλώσει ότι εάν το χρέος της χώρας του ξεπεράσει τα 23 τρισ. δολάρια (πλησιάζει σε αυτό αυτό το ποσό… απειλητικά) θα υπάρξει πολύ μεγάλο πρόβλημα. Και για να… αποδίδουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, ο Μπαράκ Ομπάμα είναι αυτός που κατέστησε το χρέος διαγαλαξιακό. Κατά την προεδρία του από 8 τρισ. Δολάρια, το χρεός ξεπέρασε τα 19 εκατ.!

Οι ΗΠΑ είναι μία χώρα που τυπώνει αφειδώς δολάρια και “γεμίζει” τον πλανήτη. Τα 2/3 του συνόλου των κυκλοφορούντων δολαρίων βρίσκονται εκτός ΗΠΑ, αφού το δολάριο παραμένει το πλέον ισχυρό νόμισμαλόγω της σύνδεσής του με το πετρέλαιο. Έχει γίνει τρόπον τινά ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αντικαθιστώντας στην πράξη το χρυσό.

Η Κίνα και η Ρωσία από την άλλη είναι οι δύο μεγάλες δυνάμεις που εποφθαλμιούν την κυρίαρχη θέση των ΗΠΑ στο διεθνές γίγνεσθαι. Και αποφάσισαν να συνεργαστούν για την ανατροπή της, μαζί με το Ιράν, τη Βενεζουέλα και άλλες χώρες που αποτελούν μεγαλοπαραγωγούς “μαύρου χρυσού”:

Προσπαθούν να καταφέρουν ένα συντριπτικό χτύπημα στο δολάριο, αφού η Κίνα θα εισάγει πετρέλαιο από Ρωσία και Ιράν πληρώνοντας σε κινεζικά γουάν, τα οποία αργότερα θα μπορούν να τα ανταλλάσσουν με χρυσό. Με λίγα λόγια, επιθυμούν να δημιουργήσουν -προς όφελός τους- ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα το οποίο θα έχει ως βάση του τον… υπαρκτό χρυσό και όχι το λογιστικό «αεροχρήμα» των δολαρίων. Να σημειώσουμε ότι Kίνα και Ρωσία γίνονται οι μεγαλύτεροι παραγωγοί χρυσού στον πλανήτη και αυτό θα τις βοηθήσει στο μέλλον να αποδολαριοποιήσουν εντελώς τις συναλλαγές τους.

Η είδηση από μόνη της είναι ήδη ένας οικονομικός σεισμός! Σε συνδυασμό όμως με το διαγαλαξιακό πλέον αμερικανικό χρέος των 20 + τρισ. δολαρίων, δημιουργεί ραγδαίες εξελίξεις στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό και μετατόπιση ισχύος σε άλλες χώρες. Η εξέλιξη αυτή είναι πολύ σημαντική, καθώς ο χρυσός στηρίζει την ρωσική οικονομία εν μέσω κυρώσεων κατευθυνόμενων από την Ουάσιγκτον που βασίζονται στην χρήση του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.

.

Τα Τρ…αμπ κακά της μοίρας της!

Σε μία ιδιαιτέρως κρίσιμη περίοδο για τη θέση και μέλλον των ΗΠΑ στο διεθνή καταμερισμό ισχύος, ο αμερικανικός λαός υπέπεσε σε ένα, θα λέγαμε, “κλασικό” λάθος. Επέλεξε τον πλέον ανίκανο -έστω και συμβολικά- ηγέτη να διαχειριστεί αυτήν την κρίση! Έναν πρόεδρο με εμφανή έλλειψη παιδείας και έντονα ρατσιστικά χαρακτηριστικά.

Το πρόσφατο ράλι του χρηματιστηρίου έχει λάβει έντονα πολιτική διάσταση, αφού ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δώσει υποσχέσεις για υιοθέτηση μέτρων που θα τονώσουν κι άλλο την οικονομία όπως είναι οι φοροελαφρύνσεις και η χαλάρωση της εποπτείας των αγορών. Τα τελευταία χρόνια οι κεφαλαιαγορές σημειώνουν ξανά ρεκόρ ανόδου σε ΗΠΑ, Λονδίνο και Παρίσι.

Πιθανώς αποτελεί μία από τις ύστατες προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να τονώσει την αμερικανική οικονομία, ωστόσο οι σημαντικοί οικονομικοί αναλυτές σημειώνουν να είμαστε επιφυλακτικοί γιατί μπορεί να βρισκόμαστε κοντά σε νέα σημαντική διόρθωση των τιμών των μετοχών λόγω της μεγάλης ανόδου που έχουν σημειώσει τα τελευταία χρόνια. Εξ άλλου στην Ελλάδα γνωρίζουμε καλά από «φούσκες» χρηματιστηρίου και την ψεύτικη εικόνα που μπορεί να δημιουργήσουν για την οικονομία…

Ο λαϊκιστής Τραμπ που εμφανίστηκε σαν αντισυστημικός, αποδεικνύεται, όπως αναμενόταν, ως ο καλύτερος υπηρέτης της “μηχανής” (όπως αποκαλούν το λεγόμενο “σύστημα” στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού) και οδηγεί τις ΗΠΑ σε οπισθοδρόμηση, σε μία περίοδο που είχε ανάγκη από έναν πρόεδρο με ισχυρή και ακτινοβολούσα προσωπικότητα.

Αυτό ίσως να μην έχει την πλέον βαρύνουσα σημασία, γιατί όλοι μπορούν να κατανοήσουν ότι οι μείζονες αποφάσεις λαμβάνονται από τα μεγάλα οικονομικά κέντρα που διαμορφώνουν την πολιτική αντίστοιχα με τα συμφέροντά τους.

Ωστόσο, η εκλογή του Τραμπ αποτελεί ένα ακόμα βαρίδι που έρχεται να προστεθεί στο ήδη επιβαρυμένο φορτίο της πορείας που έχει χαράξει η υπερδύναμη προς την παρακμή.

.

Το μεγάλο… Ντέρμπι : Κινέζικος Δράκος – Αμερικανικό Γεράκι

Η Κίνα Μέσα στην κρίση εξαπόλυσε ένα επιθετικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης του νομίσματός της, ενώ εμφάνισε ρυθμό ανάπτυξης 6.8% κατά το 2016 και διατηρεί επί σειρά ετών την ταχύτερη ανάπτυξη μεταξύ των μεγαλύτερων οικονομιών παγκοσμίως.

Ο εμπορικός πόλεμος που προοιωνιζόταν η προεκλογική εκστρατεία του Αμερικανού προέδρου είναι ήδη γεγονός, για να αποτελέσει ένα μοχλό πίεσης, κυρίως, στις σινοαμερικανικές γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις για το μοίρασμα των αγορών, των ενεργειακών πόρων στα πλαίσια του ανοιχτού παγκόσμιου ανταγωνισμού.

Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι η καθυστερημένη αντίδραση των ΗΠΑ θα είναι ικανή για να αντιστρέψει το συσχετισμό που διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες.

Την ώρα που η Ουάσιγκτον στηρίζει τις αμερικανικές επιχειρήσεις με παραδοσιακά μέσα, όπως η χαμηλότερη ισοτιμία του δολαρίου ή η έξοδος από τη συμφωνία των Παρισίων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η Κίνα επενδύει τεράστια ποσά σε καινοτόμες τεχνολογίες όπως τα ηλεκτρονικά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ρομποτική, τα μέσα μεταφοράς κ.ά.

Ήδη καταγράφονται οι πρώτες αντιδράσεις στις κυρώσεις που προσπαθούν να επιβάλουν οι ΗΠΑ για να δείξουν τα δόντια τους και σαφώς η Κίνα θα πάρει τα μέτρα της για να αμυνθεί. Αυτό η διελκυστίνδα θα συνεχιστεί και μακροπρόθεσμα θα βλάψει και τους δύο, τις εμπορικές και όχι μόνο σχέσεις τους – όμως θα «πονέσει» περισσότερο αυτός που έχει να χάσει και περισσότερα (οι ΗΠΑ).

.

Θα δύσει… εις τας ανατολάς

Το θέατρο της διαμάχης για την ισχύ έχει μεταφερθεί κατά τον 21ο αιώνα και κυρίως μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση της Δύσης, στον ανατολικό χώρο της Γης – ήτοι στην Ασία. Οι δύο γιγάντιες οικονομίες έχουν εισχωρήσει μέσα σε μία θύελλα πολιτικών και οικονομικών δράσεων και αντιδράσεων που θα επηρεάσουν σοβαρότατα την παγκόσμια οικονομία σε μακροχρόνιο επίπεδο. Η πάλη μεταξύ Δύσης και Ανατολής, εκφρασμένη σε οικονομικούς όρους, είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο καθοριστικές μεταβλητές που θα διαγράψουν την πορεία της διεθνούς κοινωνίας στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα.