Η εκλεκτή συνάδελφος Χριστίνα Σωτήρχου που μας έχει τιμήσει και κατά το παρελθόν προσφέροντάς στην ιστοσελίδα μας τις έρευνές της σχετικά με την ονοματοδοσία οδού της πρωτεύουσας και τη μνήμη ενός συναδέλφου που είχε κομβικό ρόλο στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, αυτήν τη φορά με την αφορμή της Ημέρας Πανελλαδικού Εορτασμού της Εθνικής Αντίστασης, μας απέστειλε το παρακάτω αφιέρωμα που αναφέρεται στην ιστορική αντιστασιακή πράξη της ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου και στα “χίλια κύματα” που πέρασε η αναγνώριση της Αντίστασης και των πραγματικών αγωνιστών από την επίσημη Πολιτεία.

“Operation Harling”-«Επιχείρηση Χάρλινγκ»

«…δεν θα γινόταν αν δεν ήταν ο Ζέρβας και δεν θα σημείωνε επιτυχία αν δεν ήταν ο Άρης Βελουχιώτης…»
Christopher Montague Woodhouse
(Apple of Discord, A survey of recent Greek politics in their international setting – 1948)

Τη νύχτα 25 προς 26 Νοεμβρίου 1942, 120 αντάρτες του ΕΛΑΣ, με πρωτοκαπετάνιο τον Άρη Βελουχιώτη και τους θρυλικούς καπετάνιους του Διαμαντή (Γιάννη Αλεξάνδρου), Νικηφόρο (Μήτσο Δημητρίου), Περικλή (Γιώργο Χουλιάρα), Θάνο (Φώτη Μαστροκώστα), Πελοπίδα (Παντελή Λάσκα), Ερμή (Βασίλη Πριόβολο), Δήμο Καραλίβανο, Αριστείδη (Λουκά Καθούλη), Παπούα (Νίκο Διένη), Θεοχάρη (Θεοχάρη Πολύχρονο), Σπύρο Μπέκιο (Λάμπρο), Κωστούλα (Κώστα Καβρέτζη) κ.ά. και 60 αντάρτες του ΕΔΕΣ, με αρχηγό τον Ναπολέοντα Ζέρβα και τους Κομνηνό Πυρομάγλου, Μιχάλη Μυριδάκη, Σωτήρη Παπαχρήστου, Λεωνίδα Πετροπουλάκη κ.ά., όπως επίσης και με μια ομάδα 12 Άγγλων σαμποτέρ, επικεφαλής των οποίων ήταν οι Έντι Μάγιερς και Κρις Γουντχάουζ, ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου, με αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών Ιταλών της φρουράς της και τη διακοπή, επί τρίμηνο, του κύριου εφοδιασμού του Γερμανού στρατηγού Ρόμελ στην Αφρική.

Η ομάδα 12 Άγγλων σαμποτέρ

Das “Harling”-Team nach erfolgreicher Sprengung des Gorgopotamos-Viaduktes. Hinten, vierter von rechts: Der spätere Chef der Britischen Militärmission (BMM) bei den Andarten, der zum Brigadier-General beförderte Eddie Myers. Neben ihm dessen Stellvertreter und Nachfolger Oberst C. W. (Chris) Woodhouse

http://www.hfmeyer.com/german/veroeffentlichungen/vermisst/index.html

Η γέφυρα του Γοργοποτάμου φυλασσόταν από 100 ιταλούς και 5 γερμανούς στρατιώτες. Η φρουρά διέθετε βαριά πολυβόλα και οπλοπολυβόλα και η εξουδετέρωσή της απαιτούσε κεραυνοβόλα ενέργεια.
Το σχέδιο προέβλεπε την εξουδετέρωση ή την παρενόχληση της φρουράς από τους αντάρτες, την ώρα που οι κομάντος θα τοποθετούσαν τα εκρηκτικά για την ανατίναξη της γέφυρας.

Στις 11:07 το βράδυ της 25 Νοεμβρίου εκδηλώθηκε η επίθεση εναντίον της φρουράς και στα δύο άκρα της γέφυρας. Όλα κυλούσαν σύμφωνα με το σχέδιο και στη 1:30 το πρωί της 25 Νοεμβρίου ανατινάχθηκε ένα τμήμα της γέφυρας για να ακολουθήσει στις 2:21 η ανατίναξη ενός δεύτερου, που την έβγαλε οριστικά εκτός λειτουργίας. Εν τω μεταξύ, ένα τρένο με ιταλούς στρατιώτες εμποδίστηκε από τους αντάρτες και δεν μπόρεσε να προσφέρει ενισχύσεις.
Στις 4:30 το πρωί και ο τελευταίος αντάρτης είχε αποχωρήσει από την περιοχή του σαμποτάζ και βρισκόταν στην τοποθεσία Καλύβια, όπου ήταν το σημείο συνάντησης. Από τους 150 άνδρες που έφεραν σε πέρας την «Επιχείρηση Χάρλινγκ» μόνο τέσσερις τραυματίστηκαν, ενώ η φρουρά της γέφυρας έχασε 20 με 30 στρατιώτες
Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου ήταν μία από τις μεγαλύτερες πράξεις δολιοφθοράς κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Προκάλεσε τον θαυμασμό όλης της κατεχόμενης Ευρώπης και έδωσε κουράγιο στον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό.
Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Λονδίνου, για την επίτευξη του κατορθώματος τούτου, μίλησε μόνο για συμμετοχή του ΕΔΕΣ, με τον Ν. Ζέρβα, με αποτέλεσμα μάλιστα να τον επικηρύξουν οι κατακτητές με 100 εκατ. δρχ.
Τσιμουδιά για τον Άρη, παρά το γεγονός ότι αυτός κατάρτισε το σχέδιο της επιχείρησης και ήταν ο κύριος συντελεστής της επιτυχίας του με τους εμπειροπόλεμους ΕΛΑΣίτες του .
Αργότερα, όταν υποχώρησαν, κάπως, οι πολιτικές σκοπιμότητες ο Κρις Γουντχάουζ -χωρίς να παραιτείται από την προσπάθεια υποβάθμισης του ρόλου του ΕΛΑΣ- έγραψε ότι ο Γοργοπόταμος ήταν μια επιχείρηση «που ίσως δε θα γινόταν αν δεν ήταν ο Ζέρβας και δε θα σημείωνε επιτυχία αν δεν ήταν ο Άρης Βελουχιώτης»

Δήμος Καραλίβανος. Μια τις πιο ηρωικές και λιγότερο αναγνωρισμένες μορφές τις Εθνικής Αντίστασης 

Ο Δήμος (δεξιά) Καραλίβανος με τον αδελφό του (γεννημένος το 1912 στη Σεγδίτσα Φωκίδας)

«Δασωτά πουρνάρια τα μαλλιά, σπιθαμές τα γενιομούστακα, γεμάτοι άγρια μεγαλοπρέπεια. Αϊτοί. Κείνος ο Καραλίβανος έτοιμος για πέταμα. Πρώτη μου φορά έβλεπα άνθρωπο να περπατάει χωρίς ν αγγίζει τη γης. Αστρίτης το μάτι του. Κάθε εκατό χρόνια τα δάσα με τα στοιχειά σκαρώνουν μεσ’ τη νύχτα από έναν Καραλίβανο για να τον καμαρώσουν».

Γιώργος Κατσίμπας (στρατιωτικός και συγγραφέας. μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών)

Χαρακτηριστική είναι η εικόνα του Καραλίβανου που περιγράφει ο Έλληνας σαμποτέρ Θεμιστοκλής Μαρίνος, που έφερε μαζί της η αποστολή του Μάγιερς για την ανατίναξη της γέφυρας.

« Όταν πρωτοείδαμε τον σύνδεσμο του ΕΛΑΣ, Καραλίβανο, η εικόνα που παρουσίαζε ήταν αυτή ενός αρματολού του 1821. Φορούσε τσαρούχια, μια ζώνη με σπαθί και μαχαίρι και απο το στήθος του κρέμονταν φυλαχτά με λίρες. Στην αρχή τον περάσαμε για κανένα ληστή, όμως κατά την μάχη με τα φυλάκια των Γερμανών κοντά στην γέφυρα απέδειξε με το παραπάνω την μαχητική και ηγετική του αξία. Εγώ βρισκόμουν στην ομάδα του και έπρεπε μέσα στο σκοτάδι της νύχτας και τις βολές των γερμανικών πολυβόλων, να περάσουμε ένα συρματόπλεγμα για να βάλουμε τα εκρηκτικά. Κανείς δεν τολμούσε όμως να το πλησιάσει λόγω του ότι δεν ξέραμε αν είναι ηλεκτροφόρο. Η αποστολή εξαρτιόταν από αυτό καθώς αν δεν βρίσκαμε τρόπο να το περάσουμε δεν θα γίνονταν η ανατίναξη. Τότε ξέσπασε διαφωνία ως προς το τι να κάνουμε, όμως ο Καραλίβανος ρισκάροντας την ζωή του πλησίασε το συρματόπλεγμα και με τα γυμνά του χέρια το τράβηξε δυνατά και το ξεκόλλησε φωνάζοντας: “Ελάτε δεν έχει ρεύμα”. Έτσι περάσαμε και κάναμε την ανατίναξη…»

Rückschlag für Hitler
Vor 70 Jahren zerstören Partisanen eine Eisenbahnverbindung in Griechenland
Von Martin Seckendorf

Koordinierte Aktion: Englische Soldaten und griechische EDES- und ELAS-Partisanen bringen die Brücke zum Einsturz
Am 26. November 1942 gegen ein Uhr zerrissen Gewehrfeuer, MG-Salven und explodierende Handgranaten die nächtliche Stille am Thermopylen-Paß in Mittelgriechenland. Nach einer Stunde war der Gefechtslärm abgeebbt. Danach erfolgte eine gewaltige Detonation. Ein riesiger Lichtblitz schoß in den Nachthimmel. Nach einer zweiten kleineren Explosion kehrte wieder Ruhe in das Tal ein – in diesem Moment war eine der spektakulärsten Aktionen des europäischen Widerstandes gegen den Faschismus im Zweiten Weltkrieg erfolgreich abgeschlossen worden.
Der Angriff richtete sich gegen den Eisenbahnviadukt über den Fluß Gorgopotamos, der das Tal des Flusses auf 220 Metern Länge in einer Höhe von über 20 Metern überspannt. Der Viadukt lag in der von den Deutschen nach der Eroberung Griechenlands im April 1941 den italienischen Truppen zur Sicherung übergebenen Besatzungszone. Über die Brücke lief die einzige Eisenbahnverbindung zwischen Thessaloniki und Athen, von dort zum Hafen Piräus. Erste Schätzungen der deutschen Behörden gingen davon aus, daß der Zugverkehr etwa eine Woche unterbrochen sei. Tatsächlich fuhr am 6. Januar 1943 – nach sechs Wochen – der erste Zug wieder über die Brücke.
Die Zerstörung des Viadukts war eine Gemeinschaftsaktion von zwölf britischen Geheimdienstsoldaten und griechischen Partisanen. Die Vorbereitung der »Operation Harling«, wie die Deckbezeichnung für die Aktion lautete, begann im August 1942. Premierminister Winston Churchill war nach Kairo gereist, um mit den regional verantwortlichen britischen Militärs eine für Ende Oktober 1942 vorgesehene Großoffensive gegen die bis 80 Kilometer vor Alexandria nach Ägypten vorgedrungene Panzerarmee Afrika unter Generalfeldmarschall Erwin Rommel vorzubereiten (jW vom 20.10.2012). Etwa 80 Prozent des Nachschubs für Rommel wurden über die Schiene von Thessaloniki nach Piräus gebracht und dann per Schiff oder Flugzeug nach Afrika überführt. Im 20-Minuten-Takt fuhren Züge auf der eingleisigen Strecke. Die britische Sabotageorganisation SOE erhielt den Auftrag, diese, wie deutsche Militärs meinten, »Nabelschnur« Rommels zu durchtrennen. Das Gebiet südlich Lamia bis Gravia bot sich als Ziel an, weil die Zerstörung der dortigen Viadukte wegen der tiefen Schluchten eine nachhaltige Unterbrechung der Verbindung gewährleistete.

Am 1. Oktober 1942 wurden die britischen Soldaten von Kairo aus in das besetzte Griechenland eingeflogen und mit dem Fallschirm nahe des Einsatzraumes bei Delphi abgesetzt. Mit großen Verzögerungen konnten sie mit den zwei größten Partisanenorganisationen, dem nationalistisch-bürgerlichen Bund EDES unter Oberst Napoleon Zervas und der linksgerichteten Griechischen Volksbefreiungsarmee ELAS Verbindung aufnehmen und zur Mitarbeit bewegen. Das Regionalkommando der ELAS im Einsatzgebiet wurde von dem legendären Partisanenführer Aris Velouchiotis geleitet.
Die Teilnahme der Partisanen war für das Gelingen der Operation entscheidend. Vor dem Anbringen der Sprengladungen durch britische Spezialisten mußte mit infanteristischen Kräften die starke italienische Brückensicherung ausgeschaltet werden. An dieser Operation waren 150 ELAS-Soldaten und 60 Soldaten der EDES beteiligt.
Nachschub gestoppt
Die Sprengung der Brücke hatte enorme politisch-militärische Auswirkungen auf das besetzte Griechenland. Fast der gesamte Nachschub für die faschistischen Truppen in Südgriechenland und auf Kreta hing an dieser verwundbaren Strecke. Deren Bedeutung erhöhte sich ab Ende 1942 enorm. Nach der Schlacht von El Alamein und der Landung alliierter Verbände in Nord- und Westafrika Anfang November war die Befreiung Nordafrikas in kurzer Zeit absehbar. Die deutschen Militärs vermuteten, daß sich der nächste Schlag der Alliierten gegen die faschistischen Verbände in Griechenland richten werde. Griechenland wollte man zu einer Festung ausbauen. Dazu gehörte auch, daß die empfindlichen Punkte der Bahnlinie durch festungsmäßigen Ausbau gesichert werden sollten. Unsummen wurden für Befestigungsanlagen ausgegeben, die die notleidende Bevölkerung in Griechenland aufzubringen hatte.
Die Ausbeutung der Griechen wurde beträchtlich gesteigert, die allgemeine Zwangsarbeit für die Wehrmacht eingeführt. Zur Sicherung der Strecke griffen die Deutschen auf einen perfiden Trick zurück, den sie zuvor schon massenhaft in Jugoslawien angewandt hatten. Sie verpflichteten die Bewohner der an der Strecke liegenden Dörfer zu Wachdiensten an den Gleisen. Für Sabotageakte durch Partisanen sollten sie hart bestraft werden. Der Terror gegen die Zivilbevölkerung wurde allgemein verstärkt, um Ruhe, Friedhofsruhe, in der Festung Griechenland zu haben.
Für die Schlappe am Gorgopotamos machten die Deutschen in rassistischer Überheblichkeit ihre italienischen Verbündeten verantwortlich nach dem Motto: Bei uns wäre das nicht passiert. Eine Folge war, daß man eine deutschen Division und spezielle Bautrupps an die Strecke im italienischen Besatzungsgebiet verlegte, die Hoheit der Italiener in diesem Bereich außer Kraft setzte und das »schärfere« deutsche Besatzungsregime auf dieses Gebiet ausdehnte. Am 13.12.1942 heißt es im Bericht des Oberkommandos der Wehrmacht, die Sicherung wesentlicher Teile der Eisenbahnstrecke sei »durch deutsche Kräfte übernommen worden«. Die Differenzen zwischen den faschistischen Partnern wurden infolge der Brückensprengung erheblich verschärft.
Viele Siegessignale
Die Nachricht über die Aktion verbreitete sich in Griechenland wie ein Lauffeuer. Den grausamen Feinden war eine schwere Schlappe beigebracht worden. Die Nachricht reihte sich in andere für die Griechen freudige Informationen ein: In der Sowjetunion hatte die Rote Armee bei Stalingrad seit dem 19. November eine der kampfstärksten deutschen Heeresgruppierungen, die 6. Armee, eingeschlossen. In Nordafrika trieb seit dem 4. November die britische Nil-Armee die faschistischen Verbände binnen weniger Wochen Hunderte Kilometer nach Westen. Von Algerien aus marschierten seit dem 8. November fast 70000 alliierte Soldaten in den Rücken der Nazitruppen.
In Griechenland war Ende 1942 das Okkupationsregime in eine schwere Krise geraten. Durch die ungeheure Ausbeutung seit dem 6. April 1941 waren Wirtschaft und Währung kollabiert. Eine neue Hungerkatastrophe, wie Ende 1941, zeichnete sich ab. Die wirtschaftliche »Ausnutzung« Griechenlands, die angesichts der Kriegslage für die Deutschen immer wichtiger wurde, geriet ins Stocken. Die soziale Basis der Kollaborateure wurde immer schmaler.

Die Brückensprengung wirkte als Fanal. Tausende Griechen gingen zu den Partisanen. Der Bevollmächtigte des Reiches in Griechenland«, Günther Altenburg, meldete ein »bedrohliches Anschwellen der Aufstandsbewegung«. Der Zustrom erfolgte trotz antikommunistischer Propaganda und Aktionen der Briten und der immer weiter nach rechts driftenden EDES vor allem zur ELAS, die binnen weniger Monate eine militärisch effektive Partisanenarmee aufbauen konnte. Die Gräben zwischen linkem und rechtem Flügel des Widerstands wurden immer tiefer. Eine gemeinsame Aktion wie bei dem Gorgopotamos-Viadukt gab es nicht mehr.
Die »Operation Harling« im Spiegel deutscher Dokumente
Die Nachricht über die Sprengung des Viadukts erreichte noch am 26. November die militärische Führungsspitze in Deutschland. Der »Sonderbeauftragte für wirtschaftliche und finanzielle Fragen in Griechenland«, Hermann Neubacher, wies auf die große Bedeutung der Strecke Thessaloniki-Athen angesichts der durch den Vormarsch der Alliierten in Nordafrika veränderten Rolle Griechenlands im Konzept der Naziführung hin. Am 2. Dezember telegrafierte er nach Berlin: »Die Operationsbasis Griechenland war bis zur Änderung der Situation in Afrika wesentlich eine Brückenstellung für den Nachschub Kreta und Nordafrika. (…) (D)as griechische Festland (könne) (…) über kurz oder lang Gegenstand einer feindlichen Aktion werden. (…) Die Folgen der Brückensprengung von Gorgopotamos sind überaus schwerwiegend. Wiederholungen solcher Anschläge müssen die Haltbarkeit der gesamten operativen Basis einschließlich Kreta in Frage stellen.«
Am 12. Dezember forderte der stellvertretende Wehrmachtsbefehlshaber Südost, Alexander Löhr, in einem Bericht an das OKW mehr Truppen und ein »härteres« Vorgehen gegen die Bevölkerung: »Heranziehen der Bevölkerung für die Sicherung und Begehung der Bahnstrecken (…). Bei Hochgehen einer Mine, Lösen von Schienen usw. den vorher patroulierenden Zivilisten (…) unter Umständen erschießen, die in der Nähe der Überfallstelle liegenden Dörfer strafen! (…) Weitestgehende, rücksichtslose Heranziehung der Zivilbevölkerung zum Stellungsausbau.«

http://antifadueren.blogsport.de/2012/11/23/rueckschlag-fuer-hitler/

ΕΡΤ/Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση/Ταινιοθήκη Τηλεόρασης

Η εκπομπή με τίτλο «ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ» επιχειρεί την παραστατική αναβίωση του γεγονότος του σαμποτάζ κατά των Γερμανών τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου 1942, μέσα από την κατάθεση της προσωπικής μαρτυρίας του μοναδικού εν ζωή της ομάδας των σαμποτέρ, 64 χρόνια μετά, ΘΕΜΗ ΜΑΡΙΝΟΥ. Όντας τότε μέλος της ομάδας των Βρετανών καταδρομέων συμμετείχε στην ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου, επιχείρηση γνωστή με την ονομασία «Χάρλινγκ», ανατρέποντας για καιρό τη βασική γραμμή (Θεσσαλονίκης-Πειραιά) ανεφοδιασμού των Δυνάμεων του Άξονα στη Βόρεια Αφρική. Η αφήγησή του αναφέρεται αναλυτικά στους Βρετανούς που έλαβαν μέρος, στη σχέση του με το Συμμαχικό Στρατηγείο και την εκπαίδευσή του στη Μέση Ανατολή. Περιγράφει επιπλέον, τη δική του συμμετοχή στην αποστολή της ανατίναξης, τις επαφές της Βρετανικής αποστολής με τους Έλληνες πράκτορες των Βρετανών στην Ελλάδα, τις προσπάθειες για συνεννόηση με τις ομάδες των ανταρτών της Στερεάς Ελλάδας, τη σύμπραξη των αντιστασιακών οργανώσεων του ΕΔΕΣ και του ΕΑΜ, ενώ εξιστορεί λεπτομερώς τον σχεδιασμό και τις οργανωτικές ενέργειες μέχρι τη στιγμή της εκτέλεσης της επιχείρησης. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό και πλάνα αρχείου της περιόδου.

http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=91429&tsz=0&autostart=0

1η Δεκεμβρίου 1942

Έξι μέρες μετά την επιχείρηση , οι Ιταλοί -με την βοήθεια του καταδότη Κεραμίδα -εκτέλεσαν κατοίκους της περιοχής, μεταξύ των οποίων και μέλη του ΕΑΜ, ως αντίποινα. Μια ομάδα στήθηκε μπροστά στην κατεστραμμένη γέφυρα και μια άλλη στα Καστέλια. Ο ταγματάρχης Αθανάσιος Παπακυριαζής, από τους εκτελεσθέντες μπροστά στη γέφυρα, φώναξε μπροστά στο ιταλικό απόσπασμα: «…Δεν είστε ευρωπαίοι εσείς, εσείς είστε κτήνη. Εσείς μας εκτελείτε άοπλους σήμερα, αλλά το αίμα μας θα το εκδικηθούν οι πατριώτες μας… Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Ελευθερία!».

Η εκτέλεση των Ελλήνων πατριωτών, μπροστά στα χαλάσματα της γέφυρας του Γοργοπόταμου 1/12/1942.

1. Αθαν. Γ. Παπακυριαζής
2. Δημ. Ν. Παγορόπουλος
3. Ίωαν. Κ. Παγορόπουλος
4. Ανάργυρος Ν. Λυμπερόπουλος
5. Κωνστ. Δ. Μπουκακιώτης
5. Κωνστ. Γ. Σιαμπάνης
7. Πολύβιος Ι. Μπρόφας
8. Εύαγγ. Κ. Παγώνης
9. Σάββας Γ. Σφήκας
10. Στυλ. Ι. Λαμπρόπουλος
11. Βασ. Ν. Σακκας
12. Βασ. Γ. Σπανός
13. Χρήστος Γ. Κοντογεώργος
14. Αθαν. Γ. Σιδεροκάλτσης
15. Κων/νος Δ. Καραγιάννης
16. Χρήστος Α. Λουκόπουλος

Γοργοπόταμος, 29 Νοεμβρίου 1964

Του ΜΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΙΔΗ (Από www.avgi.gr)
Ο Μ. Ιωαννίδης ήταν καπετάνιος του λόχου ΕΛΑΣ Βύρωνα Αθηνών, ανθ/γός της Σχολής Αξιωματικών του Βουνού και επιτελής του Προτύπου Τάγματος ΕΛΑΣ Ανατολικών Συνοικιών Αθήνας, που έδρευε στην Καισαριανή.

«Ο εορτασμός της επετείου της ανατίναξης άρχισε να γίνεται δειλά, μετά τον Εμφύλιο, από τις ΕΑΜικές Αντιστασιακές Οργανώσεις, κάτω από το βαρύ πολιτικό κλίμα κυριαρχίας της Δεξιάς. Η πρώτη απόπειρα έγινε το 1962, με περίπου 500 προσκυνητές, και η δεύτερη το 1963 με 5.000 άτομα, περίπου, από όλη τη χώρα. Η τρίτη ορίστηκε να γίνει στις 29 Νοεμβρίου 1964. Το 1964, όμως, από τις πρόσφατες εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, είχαν αναδειχθεί οι δυνάμεις του Κέντρου, υπό τον Γ. Παπανδρέου, και διαφαινόταν ένας κάποιος εκδημοκρατισμός της πολιτικής κατάστασης που επικρατούσε μετά τις εκλογές της βίας και της νοθείας του 1961, την εδραίωση του οποίου θα επεδίωκαν να ματαιώσουν οι ηττηθείσες δυνάμεις της Δεξιάς και οι σκληροί παράγοντες της επεκτατικής πολιτικής των ΗΠΑ. Οι δυνάμεις της Αριστεράς, με τον αέρα της επαναφοράς τους που είχε επιτευχθεί στις εκλογές του 1958 (η ΕΔΑ αξιωματική αντιπολίτευση, με 25% περίπου), ετοιμάστηκαν να δώσουν τη μεγάλη μάχη τους στον εορτασμό της επετείου τούτη τη χρονιά.
Από την άλλη, όμως, η κεντρώα κυβέρνηση, που είχε δεσμευθεί απέναντι στις αριστερές μάζες -οι οποίες, κυρίως, την ανέδειξαν- ανακοινώνει, διά στόματος του ίδιου του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, λίγες μέρες πριν από την επέτειο, ότι ο εορτασμός θα γίνεται πλέον από την ίδια την κυβέρνηση. Η Αριστερά αιφνιδιάζεται. Από τη μία επικρατεί ενθουσιασμός γιατί επιτέλους αρχίζει να αναγνωρίζεται επίσημα η αντιστασιακή της δράση και από την άλλη σκεπτικισμός. Ωστόσο, οι προετοιμασίες συνεχίζονται με την ίδια ένταση.
Και ήρθε η μεγάλη μέρα. Ογδόντα πούλμαν και εκατοντάδες Ι.Χ. αυτοκίνητα ξεκινούν μόνο από την Αθήνα και χιλιάδες προσκυνητές από την υπόλοιπη χώρα με όλα τα μέσα μεταφοράς. Μεταξύ αυτών και εγώ με την οικογένειά μου. Στον τόπο του εορτασμού επικρατεί το αδιαχώρητο. Δρόμοι, μονοπάτια και πλαγιές της γύρω περιοχής είναι απροσπέλαστες από τον συνωστισμό αυτοκινήτων και πλήθους. Δεν μπορούμε να πλησιάσουμε και μένουμε μακριά. Με μεγάλη καθυστέρηση και μεγάλη δυσκολία προσέρχονται και οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι με τον κυβερνητικό τελετάρχη. Όμως αυτός δεν επιτρέπει στον Νικηφόρο και στους άλλους επιζώντες καπετάνιους του ΕΛΑΣ που παρευρίσκονταν, μαζί με τον στρατηγό του ΕΛΑΣ Αυγερόπουλο επικεφαλής τους, καθώς και στις αντιπροσωπείες των αντιστασιακών οργανώσεών τους με τα λάβαρά τους, να μπουν στον χώρο της τελετής. Τέλος, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας, που έφτασε με μεγάλη καθυστέρηση, τους το επιτρέπει. Στο μεταξύ είχαν σηκωθεί έντονες διαμαρτυρίες και φωνές οργής από το πλήθος που παρότρυνε τους εκπροσώπους του να αποχωρήσουν, όταν είδαν μάλιστα ότι μεταξύ των προσώπων που είχαν γίνει δεκτά στον χώρο της τελετής ήταν και πρόσωπα με εμπαθή αντιΕΑΜική δράση και στάση κατά την κατοχή.
Μέσα σ’ αυτόν το σαματά, γίνεται η τελετή όπως – όπως και αρχίζουν οι επίσημοι κυβερνητικοί αντιπρόσωποι να αποχωρούν. Το πλήθος ορμά να κατακλύσει τον τόπο της τελετής. Τότε ήταν που, σε μικρή απόσταση από το κενοτάφιο, ακούγεται μια δυνατή έκρηξη. Κάποιος είχε πατήσει μια νάρκη -κατά προσωπικού, όπως λέγεται- που ανασηκώθηκε ένα μέτρο περίπου από το έδαφος, σκάει και σκορπά γύρω της τον θάνατο. Ο ακούσιος θύτης και θύμα ήταν ο αντάρτης του ΕΛΑΣ Χρήστος Κεστίνης, από το Αιγίνιο Πιερίας, ο οποίος είχε κυριολεκτικά διαμελισθεί. Τα θύματά της νάρκης υπήρξαν πολλά. Επτά οι νεκροί επί τόπου, εκ των οποίων 2-3 διαμελισμένοι, έξι υποκύπτουν στο νοσοκομείο της Λαμίας και 51 οι τραυματίες! Μεταξύ των επί τόπου νεκρών και η αδελφή του καπετάν Νικηφόρου, Ασημούλα, γυναίκα του αντιστασιακού δικηγόρου Χρήστου Ραχιώτη, ο οποίος βρισκόταν με τον μικρό τους γιο λίγο πιο πέρα από την άτυχη γυναίκα.
Πώς βρέθηκε η νάρκη εκεί; Οι εμπειρογνώμονες είπαν ότι ήταν μια νάρκη παλιά, του εμφυλίου πολέμου. Το Επιτελείο βεβαίωνε, όμως, ότι είχε γίνει εμπεριστατωμένη και πλήρης αποναρκοθέτηση της περιοχής με βάση τα υπάρχοντα σχεδιαγράμματα της ναρκοθέτησης. Και τότε πρόβαλαν τα ερωτήματα: αν η νάρκη δεν βρέθηκε κατά την αποναρκοθέτηση, πώς δεν είχε εκραγεί, μέσα στα 15 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, από τα εκατοντάδες γιδοπρόβατα που έβοσκαν εκεί οι κτηνοτρόφοι της περιοχής; Αν πράγματι ήταν από παλιά η νάρκη εκεί, πώς και δεν εξερράγη από τις χιλιάδες των προσκυνητών των δύο προηγουμένων ετών;
Τα αναπάντητα αυτά ερωτήματα, όμως, γεννούσαν μια βέβαιη και σίγουρη σωστή απάντηση: Κάποιος που ήθελε να φανεί ότι η νάρκη ήταν ξεχασμένη από την εποχή του εμφυλίου τοποθέτησε πρόσφατα στον τόπο του εορτασμού μια παλιά νάρκη της εποχής εκείνης. Ποιος ήταν αυτός, όμως, και τι επεδίωκε; Στο ερώτημα αυτό δεν υπήρξε επίσημη απάντηση. Ήταν φανερό ότι αυτός που την τοποθέτησε ήταν σίγουρα κάποιος ειδικός, στρατιωτικός βεβαίως. Κάποιος που έβαλαν κάποιοι που ήθελαν να χτυπήσουν, μετά την ήττα της Δεξιάς στις τελευταίες εκλογές, την αναγέννηση της Αριστεράς διά μέσω του νέου δημοκρατικού πολιτικού σκηνικού που άρχισε να διαμορφώνεται από τις εκλογές αυτές και να στρώσει το έδαφος για την επερχόμενη δικτατορία που προετοίμαζε. Γιατί, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι βρισκόμασταν λίγο πριν από το βασιλικό πραξικόπημα της ανατροπής της κεντρώας κυβέρνησης, τον ανένδοτο αγώνα του Γ. Παπανδρέου, και τρία χρόνια πριν από το χουντικό πραξικόπημα της 21 Απριλίου 1967.
Η απάντηση αυτή ενισχύθηκε τότε στους κύκλους της ΕΔΑ από ένα περιστατικό που ανέφερε ο Νικηφόρος. Στις 22 Νοεμβρίου, την προηγούμενη Κυριακή, δηλαδή, από τον αιματοβαμμένο εορτασμό, ένα ζευγάρι αντιστασιακών που βρέθηκε στην περιοχή, νομίζοντας πως ο εορτασμός είχε ορισθεί για την εκείνη την ημέρα, είδε ένα γκρίζο Φολκσβάγκεν, χωρίς αριθμό, παρκαρισμένο κοντά στη γέφυρα και τρεις νέους που φαίνονταν σαν ξένοι να στέκονται κοντά στο γεφύρι, να το περιεργάζονται και να συζητούν. Έτσι βεβαιώθηκε ότι η όλη επιχείρηση εκτελέστηκε από την εδώ αμερικάνικη πρεσβεία, όταν μετά από ένα χρόνο, στις 5 Αυγούστου 1965, η εφημερίδα “Έθνος” δημοσίευε σε μετάφραση το υπ’ αριθ. Μ-127-65 έγγραφο του Ο.Κ. Μάρσαλ, συνταγματάρχη GS, στρατιωτικού ακολούθου της πρεσβείας, προς τον βοηθό Αρχηγό Γεν. Επιτελείου Αντικατασκοπείας, υπουργείο Στρατιωτικών, Ουάσιγκτον 25, D. S, 20315, το οποίο, μεταξύ άλλων, ανέφερε:
“2) Όσον αφορά εις την υπόθεσιν του παρελθόντος Νοεμβρίου εν Γ’ (σημ.: εννοεί την επόμενη παράγραφο 3), δύναμαι να σας διαβεβαιώσω, ότι «ουδεμία διαρροή πληροφοριών ήτο δυνατόν να συμβεί εις την Ελλάδα. Εκείνοι οι οποίοι ανεμίχθησαν, ενημερώθησαν πλήρως και ενήργησαν υπό τον αυστηρόν έλεγχον των αξιωματικών της CIA. Ούτοι ουδεμίαν είχον επαφήν με τον τοπικόν πληθυσμόν ή μετά των συγγενών των και μετεφέρθησαν αμέσως εις βάσιν εις Γερμανίαν. Πέραν του πρεσβευτού, λεπτομερείας επιχειρήσεως γνωρίζουν οι κ. Άνσουτς, Μπρούστερ και ίσως και Πάρκερ.
3) Είμαι απολύτως πεπεισμένος, ότι ο κ. Παπανδρέου δεν γνωρίζει τα πραγματικά γεγονότα περί της καταστάσεως και είμαι βέβαιος ότι αι ελληνικαί Αρχαί δεν δύνανται να παράσχουν ουσιώδη στοιχεία εναντίων των Ηνωμένων Πολιτειών. Αναμφιβόλως η επιχείρησις θα ήτο πολύ περισσότερον αποτελεσματική, εάν οι φίλοι μας εξεμεταλλεύοντο καταλλήλως την κατάστασιν η οποία εδημιουργήθη εις την χώραν. Εν πάση περιπτώσει τούτο δεν μειώνει τον έπαινον, ο οποίος οφείλεται εις εκείνους οι οποίοι ενήργησαν βάσει του σχεδίου και οι οποίοι δικαιούνται να ανταμειφθούν συμφώνως προς την απαίτησίν των».
Την επόμενη μέρα, βέβαια, η πρεσβεία διέψευσε την ύπαρξη του εγγράφου, το οποίο χαρακτήρισε πλαστό. Έσπευσε όμως και η κυβέρνηση (πρωθυπουργός Γ. Νόβας, της Αποστασίας, που υποκινούνταν από το παλάτι και τους Αμερικανούς) με ανακοίνωσή της, να ταυτιστεί με την πρεσβεία. Γιατί άραγε; Είχε ερευνήσει τα φανερά και τα κρυφά αρχεία και έγγραφα της πρεσβείας;
Πάντως η υπόθεση της δολοφονίας και του τραυματισμού τόσων αθώων πολιτών μπήκε πολύ σύντομα στο Αρχείο. Και, αντί να καθίσουν στο σκαμνί οι δολοφόνοι και οι ηθικοί αυτουργοί τους, ασκήθηκε δίωξη κατά 18 αντιστασιακών αγωνιστών για στάση, αντίσταση κατά της αρχής, περιύβριση αρχής, σωματικές βλάβες, πρόκληση σε διχόνοια, διέγερση σε απείθεια και παράβαση ενός νόμου του 1946. Προφυλακίστηκαν μάλιστα 8 εξ αυτών, μεταξύ των οποίων ο στρατηγός Γερ. Αυγερόπουλος, ο Νικηφόρος και ο Σπ. Μπέκιος.
Η δίκη έγινε στη Λαμία. Άρχισε στις 26.5.65 και τελείωσε 18.6.65. Καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 7 μήνες μέχρι 3 χρόνια οι στρατηγός Γ. Αυγερόπουλος, στρατηγός Ν. Κοσίντας (του ΕΔΕΣ), Σ. Μπέκιος, Κ. Τσόπουλος, Άννα Σολωμού-Τεριακή, Χρ. Μιχαλόπουλος (δήμαρχος Δάφνης Αθηνών), Φ. Σπυράτου, Α. Περγαντάς, Κ. Βαρσάμης, Δ. Χριστόπουλος. Ε. Καρπέτας και Λ. Σωτηρόπουλος. Οι υπόλοιποι αθωώθηκαν».

Πηγή:http://gzmosxos.blogspot.gr/2012/11/29-1964.html

Ένταση προκλήθηκε όταν απαγορεύτηκε στους εκπροσώπους του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ να καταθέσουν στεφάνι.

Την πρώτη Δεκεμβρίου 1964 η εφημερίδα «Καθημερινή» γράφει:

«Tο τραγικό συμβάν έθεσαν εις δευτέραν μοίραν τα πρωτοφανή επεισόδια τα οποία εδημιούργησαν οι συρρεύσαντες εις τον Γοργοπόταμον χιλιάδες οπαδών της αριστεράς. Πράγματι, προ και μετά την τελετήν, οι προσελθόντες επίσημοι αλλά και οι αξιωματικοί του στρατού και της χωροφυλακής απεδοκιμάσθησαν, εχλευάσθησαν, επροπηλακίστηκαν και μερικοί εξ αυτών εκακοποιήθησαν υπό των κομμουνιστών. Aυτός ούτος ο διοικητής της στρατιάς αντιστράτηγος κ. Γουλγουτζής έγινεν επίσης στόχος των ύβρεων των οπαδών της άκρας αριστεράς. Yπολογίζεται ότι η E.Δ.A. ωργάνωσεν «εκδρομάς» εις Γοργοπόταμον περίπου 10.000 οπαδών της από πολλές πόλεις της Eλλάδος.»

«…Το τρίτον ερώτημα είναι τι είδους συγκέντρωσις ήτο αυτή και ποίαν σχέσιν είχε προς τη ιεράν εθνικήν μνήμη η συγκέντρωσης ανθρώπων οι οποίοι επροπηλάκισαν τον εκπρόσωπον του Ελληνικού Στρατού αρχηγόν της Στρατιάς, καθ΄ην κατέθετε στέφανον;…»
Γεώργιος Παπανδρέου

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ότι σε περίπτωση που δεν είναι απλή συνωνυμία, ο Υπτγος Γουλγουτζής Γεώργιος( ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΕΖΙΚΟΥ/ΓΕΣ) ήταν μέλος της ΠΑΟ.
«”ΠΑΟτζήδες” ονομάζονταν όλοι οι δοσίλογοι, κάθε απόχρωσης, στη Μακεδονία. … Κατώτεροι ηγήτορες της ΠΑΟ είχαν δεχθεί να γίνουν ένοπλοι συνεργάτες των Γερμανών…Αριθμός αξιωματικών και απλών «εταίρων» είχαν ξεπεράσει τους ενδεχόμενους δισταγμούς, και πρόσφεραν -άμεσα ή έμμεσα- τις υπηρεσίες τους στη Βέρμαχτ…Στις 3 Ιανουαρίου 1944, ο δοσίλογος υπουργός Λούβαρης ενημερώνει τον Ράλλη για τα αποτελέσματα διαφόρων συνομιλιών που είχε κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στη Θεσσαλονίκη δηλαδή ότι :
εάν η κυβέρνησις δεν τους υποστηρίξει, η ΠΑΟ έτσι κι αλλοιώς θα σύμπραξη με τους Γερμανούς
τη δεδηλωμένη προθυμία των «Εθνικών Τμημάτων» (ή Ομάδων) να ενταχθούν στα εκκολαπτόμενα «Τάγματα Ασφαλείας».
Ο τίτλος “ΠΑΟτζής” θεωρούνταν η πιο ατιμωτική βρισιά για κάθε Έλληνα».

Πηγή :Χάγκεν Φλάισερ Στέμμα και σβάστικα, η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης, 1941-1944, Αθήνα 2009, Το Βήμα βιβλιοθήκη, τ. Β, σ. 117-119, 120-123 και 138-144

Πηγή: Πηγή:ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου
Εφημεριδα Ελευθερία 1.12.1964
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=1&db=12&da=1964

Πηγή: Πηγή:ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου
Εφημεριδα Ελευθερία 2.12.1964
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=2&db=12&da=1964

Πηγή:ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου
Εφημεριδα Ελευθερία 2.12.1964
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=2&db=12&da=1964

Πηγή: Πηγή:ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου
Εφημεριδα Ελευθερία 18/6/1965 ΣΕΛ.8
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=18&db=6&da=1965

Σε 3 χρόνια φυλάκιση καταδικάστηκε ο γ.γ. της Πανελλήνιας Ένωσης Αναπήρων Τραυματιών Εθνικής Αντίστασης Κώστας Τασόπουλος και το μέλος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ένωσης Θυμάτων Γερμανικής Κατοχής «Φοίνιξ» Άννα Σολωμού.
Σε 2,5 χρόνια φυλάκιση ο γηραιός στρατηγός Γ. Αυγερόπουλος (ΕΛΑΣ) και ο Σπύρος Μπέκιος, που είχε λάβει μέρος στην ανατίναξη της γέφυρας το 1942, ως μαχητής του ΕΛΑΣ.
Σε 2 χρόνια (ερήμην) ο Κώστας Βαρσαμής, σε 17 μήνες ο Λουκάς Σωτηρόπουλος, σε 9 μήνες ο δήμαρχος Δάφνης Χρήστος Μιχαλόπουλος (με δικαίωμα εξαγοράς), σε 7 μήνες με 3ετή αναστολή ο γηραιός στρατηγός του ΕΔΕΣ Νικόλαος Κοσίντας και σε διάφορες ποινές οι Φωτεινή Σπυράτου, Ευστάθιος Καρπέτας, Δημ. Χριστόπουλος, Άγγελος Περγαντάς. (Αθωώθηκαν ο καπετάν-Νικηφόρος του ΕΛΑΣ Δ. Δημητρίου και οι Δημ. Αργυρόπουλος, Α. Καγιάς, Κ. Μαργαρίτης, Ηλ. Σπυρογιάννης και Γ. Κατσαρέλης).
Στο Εφετείο οι ποινές ήταν 8 μήνες στην Άννα Σολωμού, 4 μήνες στον Λ. Σωτηρόπουλο με δικαίωμα εξαγοράς, 5 μήνες με αναστολή στον Ε. Καρπέτα ενώ οι λοιποί αθωώθηκαν, αλλά 3 από αυτούς που δεν παρέστησαν για λόγους υγείας, όταν εκδικάσθηκε η έφεσή τους (στρατηγός Αυγερόπουλος, Τασόπουλος και Βαλσαμής) καταδικάστηκαν σε φυλάκιση δύο χρόνων και οδηγήθηκαν στη φυλακή.

Πανελλήνιος Ένωσις Θυµάτων Γερµανικής Κατοχής «Ο Φοίνιξ» (Αρχείο της περιόδου 1959-1967 Μέγεθος αρχείου 1 κουτί – ελεύθερη πρόσβαση Τµήµα του αρχείου ΕΔΑ Κωδικός αναγνώρισης GR-ASKI-0005.004.013.226 )
H Πανελλήνιος Ένωσις Θυµάτων Γερµανικής Κατοχής «Ο Φοίνιξ» ιδρύθηκε ως σωµατείο το 1959, µε βασικό σκοπό τη δικαίωση και τη αναγνώριση των µελών του ως πληγέντων από τους Γερµανούς κατακτητές και κατ’ επέκταση την ηθική και υλική αποζηµίωση τους. Μέλη του σωµατείου υπήρξαν είτε άµεσα θύµατα της Κατοχής είτε συγγενείς εκτελεσθέντων οµήρων. Ο «Φοίνικας» οργάνωνε εκδηλώσεις και εξέδιδε ενηµερωτικά έντυπα. Παράλληλα συνέλλεγε υλικά που αφορούσαν την Γερµανική Κατοχή στην Ελλάδα. Συνεργαζόταν επίσης µε τις οργανώσεις αντιστασιακών που συγκροτηθήκαν στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 µε βασικό αιτούµενο την αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης. Το αρχείο το «Φοίνικα» κατασχέθηκε στη διάρκεια της δικτατορίας, για να επιστραφεί στη µεταπολίτευση µαζί µε τα σύµµεικτα υλικά που αποτέλεσαν το αρχείο της ΕΔΑ.

Πηγή: ΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΣΚΙ http://www.askiweb.eu
http://askiweb.eu/images/Syndikalistikoi%20koinonikoi%20foreis/Foinix.pdf

Στις 7 Απριλίου 1963, ο στρατηγός Νικόλαος Κοσίντας, έλαβε απειλητική επιστολή με την υπογραφή “ΝΟΑ – Ζήτω η Γκεστάπο – Χάιλ Χίτλερ”. Ο Κοσίντας ήταν ο κεντρικός ομιλητής σε εκδήλωση της Ένωσης Θυμάτων του Ναζισμού, Φοίνιξ.
(ΝΟΑ «Ναζιστική Οργάνωση Αθηνών», το ελληνικό παράρτημα της Κου Κλουξ Κλαν)

Πηγή:ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ /Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου
Εφημεριδα Ελευθερία 12.06.1963 σελ.1 και 7
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=12&db=6&da=1963

«ΣΤΡΑΤΙΩΤΑ ΚΟΣΙΝΤΑ, ΠΟΥΛΗΜΕΝΟ ΤΟΜΑΡΙ ΣΕ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΩ…»

Απειλητική επιστολή εναντίον του απόστρατου (ΕΔΕΣίτη) στρατηγού Νικόλαου Κοσίντα, με υπογραφή ΝΟΑ, “Ναζιστική Οργάνωσις Αθηνών, παράρτημα της Κου Κλουξ Κλαν”. Από την ταινία «100 ώρες του Μάη» των Δήμου Θέου και Φώτου Λαμπρινού, 1963-1964.

Ο Γεράσιμος Αυγερόπουλος (20 Οκτωβρίου 1887 – 26 Οκτωβρίου 1981) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, αντιστασιακός και βουλευτής της Αριστεράς, ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ. Κατά την Εθνική Αντίσταση ήταν διοικητής των μεραρχιών του ΕΛΑΣ.
Γεννήθηκε στο Αγρίνιο. Πήρε μέρος στην Επανάσταση του 1909 και πολέμησε στους Βαλκανικούς Πολέμους, στο Μακεδονικό Μέτωπο και στην Εθνική Αντίσταση. Εξελέγη βουλευτής στην Εκλογική Περιφέρεια Β΄Αθηνών με την ΕΔΑ για πρώτη φορά στις εκλογές του 1956 και μετά στις εκλογές του 1958.Επανεξελέγη με το ΠΑΜΕ εκλογές του 1961. Εξαιτίας της αντιστασιακής του δράσης αποστρατεύτηκε το 1948 και υπέστη διώξεις και φυλακίσεις μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο του 1946-49 και κατά την περίοδο της χούντας. Ειδικότερα, σε ηλικία 80 ετών φυλακίστηκε στη Γύαρο και το 1969 αποφυλακίστηκε και επιδόθηκε στον αγώνα κατά του καθεστώτος, μέσα από το ΚΚΕ.
Πέθανε στην Αθήνα το 1981 και κηδεύτηκε στο Πρώτο Νεκροταφείο.

Ο Στρατηγός Γεράσιμος Αυγερόπουλος στη Μακρόνησο

Πηγή: ΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΣΚΙ http://www.askiweb.eu
http://62.103.28.111/photographic/rec.asp?id=88103&nofoto=0

«Αναγνώριση» Εθνικής Αντίστασης

Το 1949 εκδόθηκε ο πρώτος νόμος (Α.Ν. 971) για την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης ο οποίος συμπληρώθηκε με τον Α.Ν. 971/1949και τον Ν. 2272 του 1952,οι οποίοι καταργήθηκαν αργότερα, αλλά επανήλθαν σε ισχύ και συμπληρώθηκαν με τον Νόμο 1285 του 1982
Οι νόμοι του 1949-1952, οι οποίοι εκδόθηκαν κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου, είχαν σαν κύριο χαρακτηριστικό ότι περιελάμβαναν τις οργανώσεις που έδρασαν μεταξύ 1941-44, αλλά απέκλειαν όσους παράκουσαν τη διαταγή για διάλυση των οργανώσεών τους από τη νόμιμη ελληνική κυβέρνηση και όσους «αποδεδειγμένως αντεθνικώς δράσαντες». Η αναγνώριση των αντιστασιακών γινόταν με αποφάσεις επιτροπών στις οποίες λάμβαναν μέρος ανώτεροι στρατιωτικοί. Με τους νόμους αυτούς λοιπόν αποκλειόταν όσοι πήραν μέρος στον Εμφύλιο πόλεμο εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης.
Με τον Αναγκαστικό Νόμο 971 που Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 105 – 29.04.1949 (ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΗΘΙΚΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΕΘΝΙΚΑΣ ΑΝΤΑΡΤΙΚΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ) ,ο ΕΕΣ («Εθνικός Ελληνικός Στρατός»), αναγνωρίστηκε ως αντιστασιακή οργάνωση και ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος ο αρχηγός της είχε δικαίωμα να δίνει πιστοποιητικά. Αυτό, ακόμη και στο κλίμα εκείνης της εποχής, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις αξιωματικών που ανήκαν στην ΠΑΟ επειδή ο Παπαδόπουλος είχε μεν αντικομμουνιστική δράση αλλά με την συμπαράσταση των Γερμανών. Οι αντιδράσεις προκάλεσαν ανακρίσεις αλλά με Βουλευτικό Διάταγμα της 9ης Δεκεμβρίου 1952 ο Παπαδόπουλος αναγνωρίστηκε εκ νέου ως αρχηγός της Εθνικής Αντίστασης
Εντός βουλής, σε δυο τουλάχιστον από τις αγορεύσεις του αντιμετώπισε την κατακραυγή κεντρώων και αριστερών βουλευτών, τον οποία χαρακτήριζαν προδότη, δολοφόνο και χιτλερικό. Στις 13 Μαρτίου 1963 αγορεύοντας εκτόξευσε απειλές εναντίον της ΕΔΑ, κάτι που προκάλεσε τους βουλευτές να τον αντιμετωπίσουν με κραυγές “Χαϊλ Χίτλερ”, “ήσουν αξιωματικός των Ες-Ες”, κ.α. Ακολούθως εξελίχθηκε συμπλοκή με τον Παπαδόπουλο να χειροδικεί εναντίον του Αντώνη Μπριλλάκη (βουλευτή της ΕΔΑ), και ακολούθως να δέχεται μπουνιά στο πρόσωπο από τον Γρηγόρη Λαμπράκη, που με τη σειρά του δέχθηκε επίθεση από άλλους βουλευτές. Η συνεδρίαση διακόπηκε και οι επίμαχες φράσεις διαγράφηκαν από τα επίσημα πρακτικά.

ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ / Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου / http://efimeris.nlg.gr

Μια σειρά από άρθρα  της Εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ» (της Ένωσης Κέντρου του Γ. Παπανδρέου ελεγχόμενη από τον Κ. Μητσοτάκη) από τον Δεκέμβριο το 1964 έως και τον Φεβρουάριο του 1965 που αποκαλύπτεται ο ρόλος του αρχηγού της Εθνικής Αντίστασης Κωνσταντίνου Γ. Παπαδόπουλου.

1.Εφημερίδα  «Ελευθερία», 13/12/1964, σελ.1 και 11 http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=13&db=12&da=1964

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΑΙ ΠΟΛΕΜΟΥ ΗΡΩΕΣ… ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ

2.Εφημερίδα «Ελευθερία», 24/1/1965, σελ.1 ,7

http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=24&db=1&da=1965

ΣΥΝΕΡΓΑΤΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΚΤΗΤΟΥ!
Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕ ΕΧΕΙ ΧΡΙΣΕΙ ΩΣ «ΕΘΝΙΚΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΝ» ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ!

…1. Εις τους κόλπους του «εθνικού» κόμματος της ΕΡΕ φιλοξενούνται δοσίλογοι, συνεργάται των Γερμανών , συμπολεμισταί των στρατευμάτων της χιτλερικής κατοχής εναντίον των Ελλήνων αγωνιστών της Αντιστάσεως-όχι μόνον του ΕΑΜ, αλλά και των ομάδων του Ζέρβα…

3.Εφημερίδα «Ελευθερία», 27/1/1965, σελ.1
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=27&db=1&da=1965

«Προς τους αξιοτίμους κκ υπουργούς Εθνικής Αμύνης και Εσωτερικών.
Ερωτώ τον αξιότιμον κ. υπουργόν Εθνικής Αμύνης α) εάν αληθεύουν αι εις τα υπ’ αριθ. 6249 και 6250 υπό ημερομηνίαν 24 και 26.1.1965 φύλλα της εν Αθήναις εκδιδομένης ημερησίας εφημερίδος «Ελευθερία» δημοσιευθείσαι πληροφορίαι καθ’ ας ο κύριος Κω/νος Παπαδόπουλος, βουλευτής της ΕΡΕ, ανεγνωρίσθη δια ΒΔ ως αρχηγός Εθνικής Αντιστάσεως καίτοι εξ επισήμων εγγράφων, ως αναφέρεται εις τα ως άνω φύλλα, προκύπτει σαφώς ότι κατά την περίοδον της εχθρικής κατοχής της χώρας μας συνειργάσθη εν Μακεδονία μετά των Γερμανών.
Και β) εάν αληθεύουν αι ως άνω πληροφορίαι, ποία μέτρα σκέπτεται να λάβη η κυβέρνησις δια την ακύρωσιν του Διατάγματος τούτου και την αποκατάστασιν της ηθικής τάξεως.
Επίσης ερωτώ τον αξιότιμον κ. υπουργόν των Εσωτερικών εάν σκέπτεται να θεσπίση διάταξιν εις τον νόμον περί εκλογής βουλευτών, καθιερούσα ανικανότητα εκλογής ως Βουλευτών, όλων εκείνων,
οίτινες κατά την περίοδον της εχθρικής κατοχής συνειργάσθησαν καθ΄ οιονδήποτε τρόπον μετά των κατακτητών Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων και απεδείχθησαν ούτω εθνικώς ανάξιοι.
Εν Αθήναις τη 26 Ιανουαρίου 1965
Ο ερωτών Βουλευτής
Μενέλαος Ξυλούρης»

4.Εφημερίδα «Ελευθερία», 27/1/1965, σελ.5
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=27&db=1&da=1965

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Μαζί με τους Γερμανούς εξώντωναν Έλληνες
ΜΙΧ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (ΜΙΧΑΛΑΓΑΣ)
Από πρωτοπαλλήκαρο των Γερμανών
ανεγνωρισμένος οπλαρχηγός αντιστάσεως!

Όπως γράψαμε προχθές οι Γερμανοί θέλοντας να κρατήσουν ανοιχτό το δρόμο προς τη Νότιο Ελλάδα ωργάνωσαν διάφορες συμμορίες δοσιλόγων στην περιοχή Πιερίων-Θεσσαλονίκης-Κοζάνης, με σκοπό να μη σπαταλούν τους Γερμανούς στρατιώτες-πολύτιμους μια και ο πόλεμος είχε ήδη λάβει δυσμενή τροπή για το τρίτο Ράϊχ- για φύλαξη των διαβάσεων από τις επιθέσεις των ανταρτών. Για αντάλλαγμα στις δοσιλογικές αυτές συμμορίες είχαν δώσει την άδεια του πλιάτσικου και της λεηλασίας. 

5.Εφημερίδα. «Ελευθερία», 28/1/1965, σελ.5
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=28&db=1&da=1965

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Μαζί με Γερμανούς εξώντωναν Έλληνες
ΟΙ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΙ ΑΝΑΣΥΝΤΑΣΣΟΝΤΑΙ
Χιτλερικής σχολής αντίποινα εναντίον του αόπλου πληθυσμού

6.Εφημερίδα «Ελευθερία», 29/1/1965, σελ.5
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=29&db=1&da=1965

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Μαζί με Γερμανούς εξώντωναν Έλληνες
ΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΙ
Μετά την αποκήρυξή τους από την ελληνική κυβέρνηση Καΐρου νίπτουν τας χείρας

Τι αγία αφέλεια! Αφού έσφαξαν, έκαψαν, ελεηλάτησαν και έπνιξαν στο αίμα τη Μακεδονία για λογαριασμό των κατακτητών, αποφάσισαν να τους αποκηρύξουν για να αναγνωρισθούν από την κυβέρνηση του Καΐρου! Ο ατυχής Δάγκουλας δεν είχε την εξυπνάδα των «αρχηγών» του «Εθνικού Ελληνικού Στρατού», Μιχάλαγα, Κισά-Μπατζάκ, Κων. Παπαδόπουλου κλπ που κατάφεραν ν’ αλλάξουν τη φασιστική στολή με το σκούφο της Δημοκρατίας και να τιμώνται από τη σημερινή δημοκρατική Ελλάδα, σαν ήρωες αντιστάσεως!
Αυτοί οι γερμανοκίνητοι εθνικόφρονες είχαν την παλληκαριά μονάχα να σκοτώνουν άοπλους πατριώτες και γυναικόπαιδα, αλλά δεν διακινδυνεύανε το τομάρι τους για να πολεμήσουν μέσα στη Θεσσαλονίκη τον ΕΛΑΣ, που τάχα εξ αιτίας του είχαν γίνει όργανα των Γερμανών.
Οι εγκληματίες αυτοί είχαν βγάλει πια τη γερμανική στολή, πλύνανε τα χέρια τους από τα αίματα και είχαν γίνει τίμιοι Έλληνες και καλοί πατριώτες…
« Στο Γαλλικό ποταμό-συνεχίζει ο Δάγκουλας- θα είναι περίπου 400 πτώματα θαμμένα, περνώντας τη γέφυρα δεξιά, στο χείλος του ποταμού στον ανήφορο. Την θέση την ξέρει καλύτερα ο πρόεδρος του χωρίου Γαλλικό, ο Ιωσήφ Ηλιάδης, ο οποίος με συνεργείο από χωρικούς άνοιγε τους λάκκους. Ο Ηλιάδης είχε άδεια οπλοφορίας από τους Γερμανούς».

7.Εφημερίδα . «Ελευθερία», 31/1/1965, σελίδες 1 και 15
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=31&db=1&da=1965

ΕΝΩ ΣΙΩΠΑ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ
Δοσίλογοι εις την ΕΡΕ
ΒΕΒΑΙΟΙ Ο ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΜΗΤΣΟΥ
Και προσεπιμαρτυρεί τηλεγράφημα προς Χίτλερ

«Αθήναι τη 3η Μαρτίου 1949
Κε Ταξίαρχε,
Αυτήν την στιγμήν πληροφορούμαι ότι εις την Κεντρικήν και Δυτικήν Μακεδονίαν χαρακτηρίζεται ως γενικός αρχηγός εθνικής αντιστάσεως ο βουλευτής Κοζάνης Κων. Παπαδόπουλος.
Ο Κων. Παπαδόπουλος είχεν ουχί αντάρτας, αλλά ένα ή δύο τάγματα ασφαλείας. Το στρατηγείον του είχεν εις Θεσσαλονίκην, Τσιμισκή 72, εις τα γραφεία της Γκεστάπο. Οι άνδρες του εφωδιάζοντο από τους Γερμανούς με σύνδεσμον τον Αθαν. Καπνόπουλον. Ο Ν. 844 δεν εγένετο δια τα τάγματα ασφαλείας, αλλά δια τους στραφέντας κατά των κατακτητών, αμέσως ή εμμέσως.
Η επιτροπή έχει το δικαίωμα να εξακριβώση το ποιόν ενός εκάστου εξ ημών και να μη στηριχθή εις μυθιστορηματικάς εκθέσεις.
Όλοι οι κατά την κατοχήν διαμένοντες εις Θεσσαλονίκην ανώτεροι και κατώτεροι αξιωματικοί, όλαι αι αστυνομικαί υπηρεσίαι, έμποροι, βιομήχανοι, όλος ο κόσμος γνωρίζει ότι ο Παπαδόπουλος επροστατεύετο από τους Γερμανούς. Εις τον ανακριτήν δοσιλόγων Θεσσαλονίκης εκκρεμούν εις βάρος του βαρύταται κατηγορίαι δια συνεργασίαν με τον εχθρόν, κατόπιν μηνύσεων υποβληθεισών ουχί υπό κομμουνιστών, αλλά υπό εθνικοφρόνων.
Εις το Κέντρον Αλλοδαπών Θεσσαλονίκης υπάρχουν φωτογραφίαι του με τους Γερμανούς, ληφθείσαι την εποχήν κατά την οποίαν ισχυρίζεται ότι ήτο αρχηγός αντιστάσεως.
Επληροφορήθην ότι ο ταξίαρχος κ. Κατσιμήτρος υπεστήριξεν ότι ο Παπαδόπουλος επολέμησε τους κατακτητάς, κατά τον πληφοριοδότην μου μάλιστα είπεν εις το Συμβούλιον ότι έχει ιδίαν αντίληψιν περί τούτου. 100% ο κ. ταξίαρχος έπεσε θύμα ψευδολογιών.
Ας κληθή ο Παπαδόπουλος να παρουσιάση έναν οπαδόν του, ουχί νεκρόν, ουχί τραυματίαν, έστω ξυλοδαρμένον από τους Γερμανοβουλγάρους. Εθνικόφρονας πολίτας εξώντωσε με τους Γερμανούς μαζί. Κατά των κατακτητών όχι μόνον ντουφεκιά δεν έριξε, αλλ’ ούτε και διενοήθη ποτέ να ρίξη.
Αρχηγοί εθνικής αντιστάσεως ήτο δυνατόν να έχουσιν εις την διάθεσίν των και κούρσαν ακόμη εντός της Θεσσαλονίκης, τότε που εις τους Έλληνας οι Γερμανοβούλγαροι δεν είχον αφήσει ούτε γαϊδαρο; Προς θεού κ. Ταξίαρχε, κάμετε ό,τι είναι δυνατόν ώστε να μη γελοιοποιηθή η αντίστασις προς όφελος του ΕΛΑΣ. Οι αγωνισταί της εθνικής αντιστάσεως επολέμησαν ως στρατιώται, και ως τιοιούτοι έχουσι την απαίτησιν από τους ηγήτοράς των να μείνωσιν άσπιλοι , μακράν των πολιτικών επεμβάσεων και επιδιώξεων.
Με σεβασμόν
Κ. ΜΗΤΣΟΣ
Μοίραρχος

8.Εφημερίδα «Ελευθερία», 2/2/1965, σελίδες 5 και 6
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=2&db=2&da=1965

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Μαζί με Γερμανούς εξώντωναν Έλληνες
ΑΠΟ ΔΟΣΙΛΟΓΟΣ …ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ
Και ο στρατηγός Φροντιστής καταθέτει δια τας σχέσεις Κ. Παπαδοπούλου και Γερμανών

9.Εφημερίδα . «Ελευθερία», 3/2/1965, σελ.5
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=3&db=2&da=1965

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Μαζί με Γερμανούς εξώντωναν Έλληνες
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΑΚΥΡΩΝΕΙ
Ειδυλλιακές σχέσεις του «Εθνικού Ελληνικού Στρατού» και με τους Βούλγαρους…

Όπως είδαμε χθες, παρά τα συντριπτικά στοιχεία που προσκομίσανε μάρτυρες όχι μονάχα εθνικόφρονες , αλλά και φανατικοί αντικομμουνισταί- Μήτσου, Φροντιστής, Σφέτσιος κλπ- και που αποδεικνύουν τη συνεργασία του «Εθνικού Ελληνικού Στρατού» με τους Γερμανούς, η οργάνωση αυτή του σημερινού βουλευτή της ΕΡΕ Κων. Παπαδόπουλου αναγνωρίστηκε από την Επιτροπή του αν. νόμου 971 του 1949, χάρις στο πόρισμα που έβγαλε ο ανακριτής υποστράτηγος Σινιώρης και οι «πιέζοντες» ηγέτες του Λαϊκού Κόμματος, που έπρεπε κι αυτό να … αποκτήση εθνική αντίσταση.
Αλλά ο στρατηγός Αργυρόπουλος, που είχε ηγηθή όλης αυτής της εκστρατείας για να μη αμαυρωθή η εθνική αντίσταση με την αναγνώριση του Κων. Παπαδόπουλου και των «οπλαρχηγών» του, δεν τα βάζει κάτω. Προσφεύγει, στις 17 Ιουνίου 1950, στο Συμβούλιο Επικρατείας και ζητάει ν ακυρωθή το σχετικό Β. Διάταγμα για λόγους τυπικούς και ουσιαστικούς και «ως έχων έννομον ηθικόν συμφέρον». (Ήταν αρχηγός της ανεγνωρισμένης αντιστασιακής οργανώσεως «Πανελλήνιος Απελευθερωτική Οργάνωσις»).
Οι ουσιαστικοί λόγοι ήσαν ότι: α) Ο «Εθνικός Ελληνικός Στρατός» ωπλίσθη από τους κατακτητάς. β) Δεν αγωνίσθηκε κατά των κατακτητών. γ)Δεν βρισκόταν σε επαφή με το συμμαχικό στρατηγείο της Μέσης Ανατολής και δ) Αναγνωρίσθηκε σαν εθνική οργάνωση αντιστάσεως με την «ευρείαν ερμηνείαν του νόμου», όπως αναφέρεται στο σχετικό πρακτικό της επιτροπής. (Αυτή η «ευρεία ερμηνεία» ήταν η Κερκόπορτα που άνοιξαν οι θαυμάσιοι αξιωματικοί της Επιτροπής για να μπάσουν στο χώρο της Εθνικής Αντίστασης ένα συνεργάτη του κατακτητή).
Ο Διευθυντής της αστυνομίας Θεσσαλονίκης κατά την κατοχή, ταξίαρχος της Χωροφυλακής Μαντούβαλος κατέθεσε επί λέξει: «Όντως ο Εθνικός Ελληνικός Στρατός εξωπλίσθη παρά των Γερμανών»
«Ο Παπαδόπουλος-συνεχίζει ο λοχαγός Φαμπρικέζης- ευρισκόμενος εις Θεσσαλονίκην, διαπραγματευόμενος με τους Γερμανούς την χορήγησιν όπλων και πυρομαχικών, έφθασε την επομένην επιβαίνων γερμανικού αυτοκινήτου και συνοδευόμενος υπό τινος Γερμανού.
Καθ’ οδόν είχεν αρπάσει όλα τα ιπποειδή και βοοειδή από τα χωριά της περιοχής Λαγκαδά ως επίσης και διάφορα οικιακά σκεύη από λεηλατηθέντα χωρία, ως χαλιά, κουβέρτες, μαγειρικά σκεύη, ενδυμασίες και άλλα. Οι κάτοικοι των χωρίων τούτων ηκολούθησαν τα τμήματα εις το Κιλκίς διεκδικούντες τα ζώα των και τα πράγματά των, καθ’ όσον οι πλείστοι τούτων ήσαν εθνικόφρονες. Αλλά δεν τους απεδόθη ουδέν
Ο Παπαδόπουλος κυκλοφορούσεν εις την γερμανοκρατούμενην τότε Θεσσαλονίκην με στολήν Έλληνος υπολοχαγού του πυροβολικού. Ομοίως άπαντες οι υπ’ αυτόν αρχηγοί έφερον την στολήν του Έλληνος αξιωματικού και πολλάκκις είχον συναντηθή μετ’ αυτών κυκοφορούντων ανά τας οδούς της Θεσσαλονίκης μετά του οπλισμού των. Οι Γερμανοί δεν τους επείραζαν διότι ήσαν εφωδιασμένοι με ταυτότητας της γερμανικής υπηρεσίας. Κάποτε το θέρος του 1944, παρήλασαν με ένοπλα τμήματα και δια της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου, ηγουμένου τούτων του Παπαδοπούλου και των υπαρχηγών του».
Αλλά αληθινό κόλαφο αποτελεί η αναφορά του τότε συνταγματάρχη του πεζικού Ιω. Παπαγεωργίου, εκ των εθνικοφρόνων ηγετών της αντιστάσεως, που σε απόρρητη έκθεσή του γραμμένη στις 27 Ιουλίου 1950 τονίζει ότι «ο Κων. Παπαδόπουλος, συνεργασθείς απροκαλύπτως μετά του κατακτητού δεν δικαιούται της τιμής ταύτης και συνεπώς η αναγνώσρισίς του και η εξίσωσίς του προς τους τιμίους, αδόλως και ανιδιοτελώς προσενεγκόντας τας υπηρεσίας των προς την πατρίδα κατά την κατοχήν λοιπούς αγωνιστάς, εν οις συγκαταλέγω εαυτόν, θίγει την εθνικήν μου φιλοτιμίαν και μειώνει το κύρος του εθνικού αγωνιστού. Εάν λόγοι σκοπιμότητος επέβαλον τούτο, νομίζω ότι θα έδει να ληφθή μέτρον γενικόν κατά πρώτον λόγον δια τα Τάγματα Ασφαλείας Αθηνών και δια τα Σώματα Πελοποννήσου-Θεσσαλίας κλπ τοιαύτα της Βορείου Ελλάδος δια τον Παπαδόπουλον. Νομίζω όμως ότι δεν είναι πρόθεσις του σχετικού νομοθετήματος ν’ αμειφθώσιν αι κατηγορίαι αύται. Ο ανωτέρω έλαβεν όπλα, πυρομαχικά και λοιπά εφόδια παρά των Γερμανών και ήντλησε δύναμιν παρ’ αυτών ην ήσκησεν εναντίον όλων των Ελλήνων αδιακρίτως δρονήματος και εξησφάλισε προνομιακήν ζωήν δι εαυτόν και εχρηματίσθη εις βάρος του πτωχού λαού».

10.Εφημερίδα «Ελευθερία», 4/2/1965, σελ.5
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=4&db=2&da=1965

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Μαζί με Γερμανούς εξώντωναν Έλληνες
Ο Σ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΘΑΙΡΕΙ ΤΟΝ «ΗΓΕΤΗ»
Ενώ ο Πούλος τουφεκίζεται ο Κ. Παπαδόπουλος του ΕΕΣ γλυτώνει για να ηρωποιηθή

Ύστερα από όλες αυτές τις συντριπτικές καταθέσεις ο Σοφ. Βενιζέλος, υπουργός Εθνικής Αμύνης τότε, βρίσκει επαρκή δικαιολογία την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας και ακυρώνει το Β. Διάταγμα που αναγνώριζε τον «Εθνικό Ελληνικό Στρατό» σαν οργάνωση αντιστάσεως και τον αρχηγό του Κων. Παπαδόπουλο σαν αντιστασιακό ηγέτη.

11.Εφημερίδα «Ελευθερία», 5/2/1965, σελίδα 5
http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=64&dc=5&db=2&da=1965

ΔΟΣΙΛΟΓΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΑΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ
Μαζί με Γερμανούς εξώντωναν Έλληνες
Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΔΟΣΙΛΟΓΩΝ
Και όμως ο Λεωνίδας ομολογεί ότι εξευτελίζεται από τους Γερμανούς και ο ΕΕΣ ειδοποιεί τους Βουλγάρους

Ο Αρχηγός του «Εθνικού Ελληνικού Στρατού» μόλις ανέβηκε στην εξουσία ο Συναγερμός, έτρεξε χαρούμενος στο υπουργείο Στρατιωτικών και εζήτησε να γίνη νέος νόμος, που να του ξαναδίνη τον τίτλο, που του είχε αφαιρέσει το Συμβούλιο Επικρατείας.
Οι προστάτες του είναι πανίσχυροι και έχουν κάτι το πολύ κοινό με τον αιτούντα: Απουσίασαν οι πιο πολλοί από την Αντίσταση και δεν υπήρχε καλύτερος τρόπος για να εξευτελίσουν αυτήν την Αντίσταση, που τους ενωχλούσε, παρά προσφέροντας τα διάσημά της σε ένα δοσίλογο. Έτσι στις 9 Δεκεμβρίου 1952 εκδίδεται Βασ. Διάταγμα που ακυρώνει το αντίστοιχο του Σοφ. Βενιζέλου και συνεπώς αναβιώνει το αρχικό διάταγμα που αναγνώρισε τον Κων. Παπαδόπουλο ηγέτη αντιστάσεως και την οργάνωση του αντιστασιακή.

Η ιστορική ομιλία στη Βουλή με την οποία ο Ανδρέας Παπανδρέου προτείνει την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης 17/8/1982

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ:
«Σαν σήμερα, από την πλατεία της Οσίας Ξένης της Κοκκινιάς, 4.000 οδηγούνταν στο Χαϊδάρι και από ΄κεί 1.200 στα γερμανικά στρατόπεδα κατοχής.
Μέχρι χτες το Ελληνικό Κράτος, η Ελληνική Πολιτεία, που χάρη στις θυσίες αυτών αλλά και χιλιάδων άλλων αγωνιστών υφίσταται, υπάρχει σήμερα ελεύθερο το Κράτος, ελεύθερη η Πολιτεία αγνοούσε πεισματικά την υπέρτατη θυσία των νεκρών.
Παλαιότερα, μέσα στα εμφυλιοπολεμικά πάθη που ακολούθησαν, έσυρε στις φυλακές και στις εξορίες πολλούς από αυτούς που επέζησαν. Μέχρι σήμερα ισχύει ο χουντικός νόμος, που αναγνώριζε σαν εθνική αντίσταση αυτούς, που πρόδιδαν τα παλληκάρια. Αυτούς, που πολέμησαν την Ενιαία Εθνική μας Αντίσταση.
Πράγματι αυτή η εποποιΐα δεν ήταν μια απλή παθητική ή έστω ενεργή αντίσταση. Ήταν ένας ολόπλευρος ΕθνικοΑπελευθερωτικός αγώνας του ΄41 – ΄44, που συνέχισε με το ίδιο πάθος, με την ίδια αγάπη για την λευτεριά και την πατρίδα τον ΕθνικοΑμυντικό αγώνα του ΄40 – ΄41.
Στη δίνη του διχασμού που ακολούθησε, αυτά ξεχάστηκαν. Η ιστορία διαστρεβλώθηκε.
Η Ελλάδα, το ξέρουμε όλοι, υπήρξε η μόνη χώρα στην Ευρώπη, που δεν εκπλήρωσε μέχρι σήμερα το δικό της χρέος στην Αντίσταση. Παρ΄όλο που ήταν η μόνη χώρα που έκανε πραγματικά καθολική Αντίσταση ενάντια στην Κατοχή.
Δεν ήρθαμε όμως εδώ σήμερα για δικάσουμε. Πολύ περισσότερο δεν ήρθαμε για να διχάσουμε. Ο κύριος στόχος του νομοσχεδίου είναι η Εθνική Ενότητα.
Ασφαλώς, έστω και ύστερα από τόσα χρόνια αποτελεί χρέος μας να γυρίσουμε με ευγνωμοσύνη την σελίδα της Ιστορίας σ΄αυτούς που αγωνίστηκαν. Ασφαλώς έστω κι από τόσα χρόνια αποτελεί χρέος μας να αποδόσουμε τιμή σ΄αυτούς που ξεχάστηκαν, σ΄αυτούς που εξαιρέθηκαν, σ΄αυτούς που διώχθηκαν. Δεν θα ακολουθήσουμε μιαν εγκληματική διασπαστική τακτική.
Όταν μπορούμε σήμερα επιτέλους να θυμόμαστε με σεβασμό, τιμή και συγκίνηση το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, το ΕΑΜ, το οποίο η συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού Λαού είχε ακολουθήσει, την ΕΠΟΝ και τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, τον ΕΛΑΣ.
Όταν μπορούμε να θυμόμαστε αυτά, δεν σημαίνει, ότι υποβαθμίζουμε τον ρόλο του ΕΔΕΣ, της ΕΚΚΑ, του 542, της ΠΕΑΝ μα και κάθε ανοργάνωτου αυθόρμητου Έλληνα πολίτη.
Δεν είναι τυχαίο, ότι το Ζ΄ Ψήφισμα της Δ΄Αναθεωρητικής Βουλής, της 21ης Ιούλη του 1946 με συντηρητική κυβέρνηση και με νωπές τις μνήμες των Δεκεμβριανών δεν εξαίρεσε καμμιά οργάνωση, γιατί ήταν, τότε, νωπή η αλήθεια.
Εξαιρούσε, βέβαια, τα τάγματα ασφαλείας και τους δοσίλογους, που η Χούντα ήρθε να αναγνωρίσει αργότερα σαν Αντίσταση.
Ήρθε τώρα η ώρα, δίπλα στους ήρωες του 1821 να τοποθετήσουμε στην εθνική μας μνήμη ενωμένους, ενωμένους αυτούς που έπεσαν στο΄40 – ΄44. Τα στρατευμένα παιδιά του λαού, που έγραψαν σελίδες δόξας στον μεγάλο αμυντικό πόλεμο.
Πόλεμο, στον οποίο, τελικά, οφείλεται η πτώση της ναζιστικής δικτατορίας. Του Ναζισμού.
Η Κυβέρνηση της Ελλάδας επιτελεί σήμερα με ευλάβεια το καθήκον της. Εγώ, ως Έλληνας σήμερα αισθάνομαι περήφανος».

Νόμος 1285
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 115 – 20.09.1982 ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ 1941-1944

Πηγή:ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ http://www.et.gr/index.php/2013-01-28-14-06-23/search-laws

Μνημείο της γέφυρας Γοργοπόταμου