Συναδέλφισσες – Συνάδελφοι,
Πρόσφατα σας είχαμε ενημερώσει για την οργάνωση του εγχειρήματος των Συλλόγων μας για τη ΔΩΡΕΑΝ παροχή παραδοσιακών σπόρων για τους συναδέλφους που ασχολούνται με την παραδοσιακή αγροτική καλλιέργεια (βλ. εδώ). Μάλιστα, η πρώτη μας συνεργασία που έχει ήδη ξεκινήσει είναι με το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου στον Κίσσαβο.
Σε αυτόν τον υπέροχο χώρο, όπου άνθρωπος και φύση γίνονται ξανά ένα, η Ηγουμένη Θεοδέκτη και οι άλλες μοναχές από 13 διαφορετικές χώρες έχουν δημιουργήσει μία «πράσινη κιβωτό», όπου ανοίγουν νέους δρόμους που έχουν σχέση με βιολογικές καλλιέργειες και παραδοσιακά προϊόντα, με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Οι μοναχές στο πολυεθνικό αυτό μοναστήρι, που αποδεικνύουν στην πράξη ότι όλοι, ανεξαρτήτως προέλευσης είμαστε ίσοι στα μάτια του θεού, βρήκαν το δικό τους καταφύγιο στην κορυφή του Κίσσαβου, όπου έστησαν έναν ιδιαίτερο χώρο προσευχής , συλλογικής δημιουργίας και οικολογικής συνείδησης. Από το 2000 μέχρι σήμερα, στα ερείπια του παλιού μοναστηριού, βήμα βήμα μετέτρεψαν το μοναστήρι σε ένα χώρο πίστης και δημιουργίας, με αρχές και κανόνες που τους επέβαλε η ανάγκη για αυτάρκεια σε σώμα και ψυχή.
Οι μοναχές, εκτός από τα «θεία καθήκοντα» επιδίδονται με επιτυχία και στη βιολογική γεωργία – κτηνοτροφία, ενώ στο μοναστήρι πωλούνται σπάνια οικολογικά γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα, κυρίως γαλακτοκομικά και παράγωγά τους και διανέμονται φυσικοί σπόροι σε ενδιαφερόμενους καλλιεργητές.
Σήμερα παράγουν κάθε είδους τυριών από την απλή φέτα ως την μοναδική γραβιέρα, η οποία μάλιστα έχει κερδίσει σε διεθνή διαγωνισμό στο Βερολίνο! Παράγουν αλοιφές, γλυκά, μαρμελάδες από άγρια φρούτα, σαπούνια, τουρσί, κρασιά, μέλι, τσίπουρο από σύκα, λάδια, δεκάδες βότανα, ζυμαρικά και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί άνθρωπος. Ενώ διαθέτουν και κρέατα, όλα συσκευασμένα.
Και όλα αυτά μόνο με την δική τους προσωπική εργασία και τη βοήθεια απλών μηχανημάτων που έχουν στήσει σε μικρούς χώρους – εργαστήρια. Μάλιστα, ανατρέποντας ένα ακόμα στερεότυπο, οι μοναχές συμμετέχουν σε εκδηλώσεις αγροτικών προϊόντων εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ βέβαια διοργανώνουν και οι ίδιες εκδηλώσεις που αφορούν τις παραδοσιακές καλλιέργειες και προϊόντα.
Εμείς μιλήσαμε με την Ηγουμένη Θεοδέκτη, σε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που αφορά το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του μοναστηριού, των παραδοσιακών καλλιεργειών, αλλά και της συνεργασίας με το Σύλλογό μας.
Καλησπέρα Ηγουμένη και σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα που δεχτήκατε να μας παραχωρήσετε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο σας για αυτή τη συνέντευξη.
– Καλησπέρα σας. Σας ευχαριστώ κι εγώ για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω για το μοναστήρι και τις δραστηριότητές μας.
Αρχικά, διαβάζοντας κανείς την ιστορία του μοναστηριού, βλέπουμε ότι πηγαίνει πίσω στα μέσα του 16ου αιώνα. Μία μακραίωνη ιστορία που σίγουρα είχε πολλές εναλλαγές. Η σύγχρονη όμως ιστορία του μοναστηριού ξεκινά, αν δεν κάνουμε λάθος, το 2000. Θέλετε να μας μιλήσετε για αυτό;
– Η ιστορία του μοναστηριού ξεκινά συγκεκριμένα από το 1535. Έζησε εδώ ένας ασκητής, ερημίτης και σήμερα Άγιος της Εκκλησίας μας, ο Άγιος Δαμιανός εν Κισσάβω. Εκείνος οργάνωσε το μοναστήρι σε μία περιοχή του Κισσάβου που ονομάζεται παραδοσιακά Όρος των Κελίων και έχει εμφανή μοναχισμό από τον 9ο αιώνα.
Το 2000 εμείς βρήκαμε δύο ερείπια. Το ένα ήταν το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου και όλες του οι εγκαταστάσεις. Το άλλο ήταν ένα γιαπί που είχε αρχίσει να χτίζεται το 1980 και είχε εγκαταλειφθεί πριν να ολοκληρωθεί.
Εμείς είχαμε έρθει μία τυχαία εκδρομή για προσκύνημα σε αυτόν τον τόπο, οδηγούμενοι από το θεό κυρίως. Και επειδή ήδη ασχολούμασταν στο άλλο μας μοναστήρι που το διατηρούμε μέχρι σήμερα, στο Λαύριο, με τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία και επειδή δυστυχώς τα τελευταία χρόνια οι βιολογικές καλλιέργειες είναι αδύνατες στην Αττική, μας φάνηκε ότι αυτός ο τόπος σαν να ήταν φυλαγμένος για εμάς.
Έτσι ξεκινήσαμε το 2000. Αρχικά αναστηλώσαμε το ένα κτίριο για να μπορέσουμε να μείνουμε. Και ύστερα ακολούθησε η αναστήλωση και του δεύτερου, δηλαδή του παλαιού κτιρίου του μοναστηριού του Τιμίου Προδρόμου που δεν είναι εντελώς ολοκληρωμένη η αναστήλωσή του.
Ιδιαίτερη εντύπωση μάλιστα μας έκανε το γεγονός ότι στο Μοναστήρι ζουν και δραστηριοποιούνται μοναχές που έρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου.
– Το μοναστήρι μας είναι ιεραποστολικό, με την έννοια ότι όποιος πλησιάσει πιστεύουμε ότι είναι ο Χριστός εκείνος που πλησιάζει. Υπάρχει μία μεγάλη, παγκόσμια δίψα, η οποία μπορεί να μη συγκεκριμενοποιείται πάντα ως δίψα για το Χριστό. Αλλά αν βρεθεί κανείς σε ένα τέτοιο χριστιανικό, βιωματικό κλίμα, όπως είναι ο μοναχισμός, ίσως να καταλάβει ότι η δίψα αυτή που αισθανόταν, ήταν για την Ορθοδοξία. Η Ορθοδοξία είναι οι ρίζες της Χριστιανοσύνης, αφού είναι η ίδια από τον 1ο αιώνα μέχρι σήμερα. Εμείς είμαστε ανοιχτοί σε όσους διψούν και ιδιαίτερα σε κοπέλες που έφτασαν κοντά μας για διάφορους λόγους. Μπορεί να έφτασαν κοντά μας επειδή έμαθαν ότι έχουμε ωραίους κήπους ή επειδή είμαστε σε ωραία τοποθεσία. Δεν έχει σημασία. Είμαστε πολύ ανοιχτοί και αρκετές κοπέλες έχουν κατηχηθεί. Και όχι μόνο μοναχές, αλλά και οικογένειες και μεμονωμένοι άνθρωποι που κατηχήθηκαν, βαπτίστηκαν και ζουν μία παραδοσιακή, ορθόδοξη, χριστιανική ζωή. Κάποιοι από αυτούς ένιωσαν την ελκύστηκαν από τη χάρη του θεού και την έκφραση της πίστης μέσα στο μοναχισμό και έμειναν κοντά μας και κάποια στιγμή έγιναν μοναχές, όταν ολοκληρώθηκε η δοκιμασία τους. Έτσι είμαστε από 13 διαφορετικές χώρες και αυτό είναι ένας πλούτος, γιατί όλοι οι πολιτισμοί και οι κοινωνικές ομάδες έχουν να δώσουν πάρα πολλά πράγματα ο ένας στον άλλον. Κάτι πολύ σημαντικό που βιώνουμε εδώ είναι να μπορεί να ζήσει κανείς με άλλους που δεν έχουν κοινές καταβολές πολιτισμού, καλλιέργειας, εκπαίδευσης κ.λπ.. Γιατί το κέντρο της ζωής μας είναι ο Χριστός, η προσφορά και η προσπάθεια να βελτιώσουμε τον εαυτό μας.
Σίγουρα η προσωπική ιστορία του καθενός παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ιδιαίτερα οι ιστορίες όλων εσάς που εγκαταλείψατε τα εγκόσμια και αποφασίσατε να αφοσιωθείτε στο θεό. Εσείς πώς πήρατε αυτήν την απόφαση;
– Ο καθένας πράγματι έχει τη δική του ιστορία. Να μην απασχολούμε τον κόσμο με αυτές, αν και είναι πραγματικά θαυμαστές, γιατί θα πολυλογήσουμε. Συνοπτικά, στη νιότη μας όταν ψαχνόμαστε, πιστεύω ότι αν τύχει κανείς να βρεθεί δίπλα σε άξιους ανθρώπους που θα τον εμπνεύσουν, ακολουθεί τα βήματά τους. Έτσι το έφερε και ο θεός σε μένα. Δεν ήμουν ένας άνθρωπος που ήθελα να γίνω μοναχή. Αλλά ενθουσιάστηκα όταν ήρθα σε επαφή με κάποιες μοναχές και δοκίμασα αυτή τη ζωή. Αν το ψάχνεις κι εσύ ο ίδιος, αυτή η ιστορία είναι εν τέλει ένας έρωτας. Και θέλεις να γνωρίσεις πιο βαθιά αυτήν την καθημερινότητα. Εμείς μάλιστα έχουμε τη συνήθεια να περνούν μία δοκιμαστική περίοδο οι κοπέλες που μας έρχονται, γιατί μπορεί να μη θέλουν να ακολουθήσουν το μοναχικό βίο, να είναι ένας ενθουσιασμός. Για μένα ήταν κάτι που είχε μία σταθερότητα, μία ομορφιά, μία χαρά. Αυτό είναι ένα σημάδι ότι πας καλά. Μία βαθιά χαρά και μία πρόοδο όχι μόνο επιφανειακή, αλλά βαθιά στην ψυχή. Κάπως έτσι γνώρισα το μοναχισμό και τον ακολούθησα.
Εκτός από την αποκατάσταση των εγκαταλελειμμένων χώρων του Μοναστηριού, έχετε εισαγάγει και μία νέα φιλοσοφία, η οποία αφορά την ανάπτυξη ιδιαίτερων γεωργικών και κτηνοτροφικών εργασιών εντός της Μονής.
– Έχω δύο πράγματα να σας πω για αυτό. Κατ’ αρχάς, όλοι μας καταγόμαστε από τον παράδεισο. Αυτόν τον παράδεισο τον χάσαμε λόγω της κακής διαχείρισης της ελευθερίας μας. Αλλά χάσαμε και τη λαχτάρα για να έχουμε μία πρόγευση αυτού του παραδείσου, που θα μπορούσε να είναι η καθημερινότητά μας όσο ζούμε επί γης. Αυτή είναι η μία μας φιλοσοφία. Ότι δηλαδή αν ο καθένας μας φτιάξει γύρω του έναν παράδεισο, έχει μία πρόγευση του αιωνίου παραδείσου, από τον οποίο κατάγεται. Παράλληλα, πρέπει να ακολουθηθεί η καθαρή σχέση με τη φύση και την κτήση. Δηλαδή μία σχέση που δεν έχει καταστροφή, βία, φάρμακα, επεμβάσεις εγωιστικές και όχι υγιείς. Αυτό είναι μία μορφή απονομής του σεβασμού μας προς το Δημιουργό, ο οποίος έχει φτιάξει τη φύση και την κτήση.
Μία δεύτερη φιλοσοφία την οποία αναπτύσσουμε και προσπαθούμε να μεταδώσουμε, είναι η σημασία της διατροφικής ανεξαρτησίας, της διατροφικής αυτάρκειας. Γιατί κατά κάποιο τρόπο όλοι σχεδόν θα μπορούσαν να έχουν σε κάποιο βαθμό μία αυτάρκεια. Αυτό προσπαθούμε και σε ένα βαθμό το κάνουμε και το μαθαίνουμε. Βέβαια σε μικρή κλίμακα. Γιατί άλλο να πρόκειται για μία οικογένεια 30, 50, 100 ατόμων και άλλο μία οικογένεια 5 ατόμων. Αλλά σε μικροκλίμακα, εμείς αυτό το διδάσκουμε. Και σε οικογένειες και σε ομάδες.
Ο Σύλλογός μας σας συγχαίρει για τη δράση σας και μάλιστα ενδιαφερόμαστε ιδιαιτέρως για τη διατήρηση των παραδοσιακών σπόρων και καλλιεργειών. Έχουμε διαβάσει ότι στο Μοναστήρι σας διατηρείτε τράπεζα παραδοσιακών σπόρων. Άλλωστε μαζί με κάποιες εθελοντικές πρωτοβουλίες και οργανώσεις, τα Μοναστήρια ανά την Ελλάδα έχουν να επιδείξουν σημαντικό έργο στον τομέα αυτό.
– Βεβαίως, πρόκειται για την παράδοση, την οποία πήραμε κι εμείς από τους παλαιότερους μοναχούς. Επειδή ήταν απομακρυσμένα τα μοναστήρια και δεν ήθελαν να έχουν καθημερινή μετάβαση στις πόλεις, ήταν αυτάρκεις, καλλιεργούσαν, είχαν τα ζώα τους κ.λπ.. Εμείς αυτήν τη στιγμή έχουμε έναν κύκλο στην καθημερινότητά μας, ο οποίος ξεκινά ή τελειώνει από το χώμα και καταλήγει στο πιάτο. Έχουμε όλο τον κύκλο της βιολογικής καλλιέργειας λαχανικών, φυτών, καλοκαιρινών και χειμερινών, φρούτων, δέντρων κ.λπ.. Παράλληλα έχουμε ζώα, από τα οποία παίρνουμε την κοπριά, το μαλλί και τη βοσκή. Και επίσης μεταποιούμε κάποια πράγματα, πρώτα από όλα για να ζήσουμε. Από τον κήπο μας μεταποιούμε για το χειμώνα λαχανικά, επίσης μεταποιούμε από τα ζώα το γάλα και κάνουμε γαλακτομικά και για να τραφούμε εμείς, αλλά και να πουλήσουμε ώστε να αντιμετωπίσουμε τα πάγια έξοδα της Μονής. Όλο αυτό είναι ένας κύκλος που έχει πολλούς κύκλους μέσα του.
Με τους σπόρους ασχολούμαστε πάρα πολλά χρόνια. Μπορώ να σας πω ότι το 50% των καλλιεργειών μας είναι για να παράγουμε σπόρους, τους οποίους διαδίδουμε χωρίς χρήματα. Είναι στην ιδεολογία μας γιατί θέλουμε να φτάσει σε όλο τον κόσμο ο σεβασμός για την καλλιέργεια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί ο σπόρος είναι ζωή, είναι μέλλον, είναι κάτι όχι για εμάς μόνο, αλλά για τα παιδιά, τα εγγόνια μας. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, κάθε χρόνο εκλείπουν και εξαφανίζονται πάρα πολλά είδη.
Εμείς εδώ κάνουμε μία παραγωγή πολύ απλή σπόρων, την οποία μοιράζουμε σε όποιον μας το ζητήσει. Έχουμε μοιράσει σε όλη την Ελλάδα, σε νησιά, αλλά και στο εξωτερικό και οπουδήποτε. Και πολύ θα χαιρόμασταν αν κι εσείς μπαίνατε σε αυτή τη φιλοσοφία και θελήσετε να καλλιεργήσετε είτε σαν άτομα, είτε σαν οικογένειες, είτε σαν Σύλλογος.
Σίγουρα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και από συναδέλφους και από φίλους και από τον περίγυρό μας για αυτήν την προσπάθεια. Ως Σύλλογος θέλουμε να συμβάλουμε στην προσπάθεια για τη διατήρηση των παραδοσιακών σπόρων και καλλιεργειών. Έχουμε ασχοληθεί ξανά στο παρελθόν με αυτό το θέμα και πλέον επιθυμούμε να το οργανώσουμε σε πιο στέρεες βάσεις. Επιδιώκουμε συνεργασίες με οργανώσεις και μοναστήρια από όλη την Ελλάδα προκειμένου να παρέχουμε σε συναδέλφους που εκδηλώνουν ενδιαφέρον παραδοσιακούς σπόρους. Εκτιμώντας βαθύτατα το έργο σας, θα θέλαμε να αναπτύξουμε και μαζί σας μία τέτοια συνεργασία ώστε να μας παρέχετε τους σπόρους, αλλά και την τεχνογνωσία για την κατάλληλη καλλιέργειά τους και εμείς με τη σειρά μας να τα διοχετεύουμε στους συναδέλφους μας για να γίνουμε κι εμείς κρίκος της αλυσίδας αυτής της διαδικασίας.
– Να σας πω ότι μία φορά το χρόνο τουλάχιστον γίνεται στο μοναστήρι μας μία μεγάλη συνάντηση ανθρώπων που ανταλλάσσουν σπόρους. Ή που παρακολουθούν και ένα μικρό σχετικό σεμινάριο. Αυτό γίνεται παραδοσιακά το πρώτο Σάββατο του Σεπτεμβρίου. Βέβαια τα δύο τελευταία χρόνια έγινε σε κλειστό κύκλο λόγω της πανδημίας, αλλά ελπίζουμε ότι ο επόμενος Σεπτέμβριος θα μας βρει καλύτερα.
Να πω επίσης ότι κάποιοι από εμάς πιο παλιοί σε αυτό το χώρο της παραγωγής και διατήρησης των σπόρων, έχουμε δημιουργήσει ένα δίκτυο που ονομάζεται «ΣΙΤΩ», που είναι ένα από τα επίθετα της Δήμητρας. Δημιουργήσαμε ένα δίκτυο με ένα σύνολο από πληροφορίες, το οποίο αρχικά μπορεί να επισκεφθεί οποιοσδήποτε μέσω του διαδικτύου (https://sito.gr/). Επιπλέον οργανώνει και κάποιες διαδικτυακές δράσεις που είναι ανοιχτές στον καθένα, π.χ. υποστήριξη στον τρόπο καλλιέργειας ή πληροφορίες για διάφορα θέματα που έχουν σχέση με τους σπόρους, τους νόμους, τις παγκόσμιες αλλαγές κ.λπ..
Πολύ σημαντικά όλα αυτά. Πόσο διαρκεί αυτή η εκδήλωση ανταλλαγής σπόρων που αναφέρατε;
– Μία μέρα. Το πρώτο Σάββατο του Σεπτεμβρίου. Ξεκινάμε γύρω στις 10 – 11 το πρωί και τελειώνουμε περίπου 3 – 4 το μεσημέρι. Και υπάρχει ένα πρόγραμμα που ξεκινά πριν τις 10 γιατί ως Μοναστήρι έχουμε και θεία λειτουργία. Μην ξεχνάτε ότι η 1η Σεπτεμβρίου είναι αφιερωμένη στην προστασία του περιβάλλοντος εκκλησιαστικά και τα συνδυάζουμε. Στη συνέχεια γίνεται μία μικρή ομιλία και δίνεται η δυνατότητα σε μικρούς παραγωγούς να διαθέσουν βιολογικά, εκλεκτά προϊόντα τους προς πώληση και τέλος, υπάρχουν διάφοροι ιδιώτες και οργανώσεις που ανταλλάσσουμε μεταξύ μας σπόρους, αλλά και προσφέρουμε στον κόσμο σπόρους.
Πιθανώς θα συνδυάσουμε αυτήν την επίσκεψή μας σε αυτήν την εκδήλωση με μία εκδρομή του Συλλόγου μας.
– Αυτό είναι μία πολύ ωραία ιδέα.
Θεωρούμε αυτήν την προσπάθεια πολύ σημαντική και πιστεύουμε ότι συμβάλλει στη διατήρηση και της ταυτότητας της πατρίδας μας, αφού οι παραδοσιακές αγροτικές και διατροφικές μας συνήθειες είναι μείζον κομμάτι αυτής της ταυτότητας.
– Βεβαίως, έτσι είναι. Η χώρα μας θα μπορούσε να καλλιεργήσει ακόμα περισσότερο. Πέραν του γεγονότος ότι μας λείπει πρόβειο γάλα που έχουμε τη δέσμευση να παράγουμε την περίφημη φέτα. Την κρατάμε αυτή τη δέσμευση, αλλά γενικότερα η χώρα μας έχει καταπληκτικό κλίμα και μία ευφορία, διαφορετική σε κάθε τόπο, που είναι κατάλληλη, αρκεί να έχει λίγο φροντίδα, μεράκι και αγάπη θα το έλεγα βασικά. Για αυτό κι εμείς χαιρόμαστε να παρέχουμε τις συμβουλές μας – και μέσα από το ΣΙΤΩ – πώς μπορεί κάποιος ακόμα και σε ένα μπαλκόνι να παράξει αυτό που χρειάζεται.
Πιστεύετε ότι μπορούμε στην πραγματικότητα να βάλουμε ένα σοβαρό ανάχωμα στη χιονοστιβάδα των μεταλλαγμένων που προωθούν οι μεγάλες πολυεθνικές που ελέγχουν την παγκόσμια διακίνηση σπόρων; Μπορούν αυτές οι μικρές πρωτοβουλίες να ανασχέσουν το μονοπώλιο των πολυεθνικών που εξαλείφει την παράδοση και την ταυτότητα;
– Αυτό που κάνουν οι πολυεθνικές πιστεύω ότι πάντα θα βρίσκουν τρόπο να το κάνουν, αλλά κι εμείς θα βρίσκουμε πάντα τρόπο να αντιστεκόμαστε. Και πιστεύω ότι δεν είναι μόνο θέμα πολιτικών. Είναι ένα θέμα και οικογενειακής και ατομικής πολιτικής. Σε ατομικό επίπεδο ο καθένας μπορεί να συμβάλλει πολύ δυνατά. Και βεβαίως σε συλλογικό επίπεδο, κάθε σύλλογος, κάθε κοινότητα, κάθε δήμος κ.λπ. να πάρει τις πολιτικές από τον κόσμο, από τον καθένα μας. εμείς επομένως επιμένουμε και με πολλή σύνεση κάνουμε κινήσεις και προσπαθούμε να συμμετέχουμε με κάτι πολύ προσωπικό, όπως είναι η παραγωγή και διάδοση των σπόρων. Σε άλλες χώρες αυτή η προσπάθεια δε γίνεται τόσο έντονα. Στην Ελλάδα το κρατάμε επειδή γίνεται χωρίς χρήματα. Είναι κάτι που συμβαδίζει με τον πολιτισμό μας. όποιος δίνει στο γείτονα ένα βάζο γλυκό, του το επιστρέφει γεμάτο. Κι εμείς με την ανταλλαγή σπόρων προσπαθούμε να βάλουμε όλο και περισσότερους σε αυτή τη διαδικασία για να παράξουν για τον εαυτό τους και να το διαδώσουν στο περιβάλλον τους. Έτσι κάνουμε κι εμείς μία μορφή αντίστασης ενάντια στα μεταλλαγμένα, αλλά και με άλλες επικίνδυνες τάσεις που προωθούν οι πολυεθνικές.
Αυτές τις δραστηριότητές σας προσπαθείτε να τις επικοινωνείτε και σε ευρύτερο επίπεδο και μάλιστα χρησιμοποιώντας και σύγχρονα μέσα, κάτι που θεωρούμε πολύ ενδιαφέρον, αφού αναδεικνύει και μία προσπάθεια συμμετοχής και επικοινωνίας του μηνύματος της παραδοσιακής καλλιέργειας στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Έχουμε πληροφορηθεί για τη συμμετοχή σας σε διάφορες αγορές χωρίς μεσάζοντες, αλλά και σε διαγωνισμούς και εκθέσεις παραδοσιακών καλλιεργειών και προϊόντων.
– Προσπαθούμε να προβάλλουμε αυτήν την προσπάθεια με όποιον τρόπο μπορούμε και μας ζητηθεί. Κάτι πολύ σημαντικό είναι ότι προσπαθούμε να προτρέψουμε νέους ανθρώπους να γυρίσουν πίσω στο χωριό, από το να βρίσκονται στην απογοήτευση επειδή δεν έχουν δουλειά. Τους τονίζουμε ότι ακόμα και ένα μικρό κομμάτι γης να έχουν κάπου, ότι ναι, γίνεται να δημιουργήσουν κάτι, με τη φιλοσοφία της καθαρότητας και της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Έρχονται εδώ συχνά σχολές γεωπονικές ή σχολές φυτοπαραγωγής και είμαστε πολύ ανοιχτοί να περάσουν μία μέρα κοντά μας. Και άλλες ομάδες. Σήμερα μιλούσα με ένα σχολείο. Μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Το σχολείο χτίστηκε σε μία περιοχή που ήταν ένα εργοστάσιο που κατέστρεψε τη γεωργία. Και τώρα δύο δάσκαλοι κάνουν προσπάθειες να βάλουν τα παιδιά σε αυτή τη διαδικασία επανεκκίνησης. Τους καλέσαμε να έρθουν να δουν ότι γίνεται. Με κάποιο κόπο, αλλά αξίζει. Μιλάμε όπου μπορούμε, όπως τώρα σε εσάς. Τα μοιραζόμαστε αυτά και νομίζω δίνει κουράγιο στους ανθρώπους ώστε να κάνουν κάτι παρόμοιο είτε σε μικρή είτε σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Στο μυαλό αρκετών η εκκλησία είναι ένας θεσμός που λειτουργεί συντηρητικά. Η Μονή όμως διαπιστώνουμε ότι χρησιμοποιεί τα σύγχρονα μέσα. Πώς συνδυάζονται αυτά και αν τελικά είναι αυτός ο δρόμος που οφείλει να ακολουθήσει η εκκλησία;
– Για μένα δεν είναι συντηρητισμός αυτό που διέπει την εκκλησία. Θα το ονόμαζα προσήλωση στις ιερές παραδόσεις. Δηλαδή ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Το θέμα είναι γιατί και πώς χρησιμοποιείς κάτι. Πιστεύω ότι ιδιαίτερα στα 2 τελευταία χρόνια, όλες οι Μητροπόλεις που είναι η επίσημη έκφραση της εκκλησίας, έχουν «δικτυωθεί» πολύ, έχουν κάνει «διαδικτυακές κατασκηνώσεις», διαδικτυακές συναντήσεις και για θέματα πολύ σύγχρονα. Νομίζω ότι η εκκλησία έχει αλλάξει γιατί οι επίσκοποί μας είναι άνθρωποι σύγχρονοι που χρησιμοποιούν με τον καλύτερο τρόπο αυτά τα μέσα. Εμείς εδώ δεν μπορούμε να μην χρησιμοποιούμε όλα αυτά τα μέσα γιατί έχουμε αυτή τη διάθεση να μοιραστούμε πράγματα με τον καθέναν και δεν κάνουμε διάκριση σαν πιστό ή άπιστο, καλό ή κακό, χριστιανό ή μη, αλλά σαν εικόνα του θεού και αυτός ο τρόπος προσφέρεται.
Έχετε εξωτερική βοήθεια; Είτε από την Πολιτεία είτε από ιδιώτες;
– Να σας πω κάτι, είμαστε τόσο ξεχασμένοι… Θα σας πω μία λεπτομέρεια. Το κύριο έργο μας είναι να είμαστε μοναχές, το Μοναστήρι. Το δευτερεύον έργο είναι να πουλάμε νόμιμα προϊόντα και είμαστε, ας πούμε, σαν μία μικρή επιχείρηση. Αυτά τα δύο χρόνια της πανδημίας που μοιράστηκαν ένα σωρό επιδόματα σε διάφορες ομάδες, εμείς δεν μπήκαμε σε καμία επιδότηση. Δεν υπάρχουμε για να παίρνουμε, υπάρχουμε μόνο για να δίνουμε. Δεν παίρνουμε καμία βοήθεια από την Πολιτεία. Δε συνηθίζουμε όμως να διαμαρτυρόμαστε, είτε λόγω χαρακτήρα είτε λόγω διάθεσης ανεξαρτησίας. Έτσι, κρατώντας πάντα το μέτρο, που είναι ωραίο να κρατάς το μέτρο, καταφέραμε και επιβιώσαμε. Εδώ και κάποιους μήνες έχουμε δημιουργήσει και ένα πρατήριο των προϊόντων μας λίγο έξω από τη Λάρισα, ώστε να δίνουμε την ευκαιρία στους ανθρώπους που είχαν κλειστεί λόγω της πανδημίας, αλλά και τώρα λόγω της ακρίβειας, να μας βρίσκουν πιο εύκολα. Επίσης, κάναμε και παραδόσεις κατ’ οίκον αυτά τα δύο χρόνια της πανδημίας.
Συγχαρητήρια.
-Για να προσφέρουμε στους ανθρώπους κάτι ποιοτικό. Και η επαφή μαζί τους τούς έδωσε χαρά. Γιατί αυτό το διάστημα πολλοί κλείστηκαν στους εαυτούς τους, προβληματίστηκαν και αυτό τους έδινε ένα κουράγιο. Γιατί είχε κοπεί και η κοινωνική παρουσία των Μοναστηριών. Πολύς κόσμος ήθελε να έρθει στο Μοναστήρι, να ανάψει ένα κερί, να πει μία προσευχή, να ακουμπήσει κάπου, να πει τον πόνο του για όλο αυτό το βάσανο που ζούσε. Αυτό κόπηκε αυτά τα δύο χρόνια και προσπαθούσαμε να το αναπληρώσουμε φτάνοντας εμείς στα σπίτια των ανθρώπων και με τα προϊόντα μας και με τον καλό μας λόγο. Ουσιαστικά, για να απαντήσω στην αρχική ερώτησή σας, δεν είχαμε καθόλου οικονομικές βοήθειες.
Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για την ενδιαφέρουσα συζήτηση και τις σημαντικές απόψεις που μας μεταφέρατε. Εμείς μέσω της ιστοσελίδας και του εντύπου του Συλλόγου μας που πηγαίνει σε περίπου 5.000 συναδέλφους μας, θα τα μεταφέρουμε αυτά και ελπίζουμε άμεσα να έχουμε μία συνεργασία σε διακίνηση σπόρων, γιατί θέλουμε να σας «αντιγράψουμε» μήπως καταφέρουμε κι εμείς εν καιρώ να δημιουργήσουμε μία τράπεζα σπόρων.
– Πολύ ωραία. Χαιρόμαστε πάρα πολύ και όποτε θέλετε είμαστε στη διάθεσή σας. Είναι και ο κατάλληλος καιρός αν ξεκινήσετε κάτι τώρα. Αν γίνει η μεγάλη μας εκδήλωση το Σεπτέμβριο, θα χαρούμε να έρθετε και να μας πείτε ποιες είναι οι εξελίξεις του οράματός σας.
Ελπίζουμε βεβαίως η συνεργασία μας με την Ηγουμένη αλλά και συνολικά με τη Μονή Τιμίου Προδρόμου να ευδοκιμήσει, όπως και οι παραδοσιακοί σπόροι που θα σας παρέχουμε μέσω της Μονής! Βεβαίως, σε συνεννόηση με την Ηγουμένη και τους ενδιαφερόμενους συναδέλφους μας, η επίσκεψή μας στην εκδήλωση της Μονής το Σεπτέμβριο μπορεί να συνδυαστεί και με μία υπέροχη εκδρομή των Συλλόγων μας. Μεγάλος μας στόχος είναι μέσω αυτής και άλλων συνεργασιών, να παρακινήσουμε όσους περισσότερους συναδέλφους μπορούμε να ενδιαφερθούν με την καλλιέργεια παραδοσιακών σπόρων και βεβαίως να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε κι εμείς τη δική μας τράπεζα σπόρων!
Τον εκ Λευκοχωρίου Γορτυνίας συνάδελφο Δημήτρη Κουκουζή (ο οποίος υπηρέτησε στη Διεύθυνση Δικαστικού της τράπεζας και μάλιστα ήταν επί σειρά ετών Υποδιευθυντής), τον γνωρίζετε βεβαίως μέσα από τα πολύ όμορφα κείμενά του που προσεγγίζουν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας με έναν ιδιαίτερο τρόπο, μεταφέροντάς μας με τρυφερότητα, νοσταλγία, αλλά και χιούμορ το αυθεντικό τους νόημα. 
