Αξιότιμη Κυρία Πρόεδρε,
Η αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη γενέτειρά της τον Ιούλιο του 1974, έπειτα από μία επταετία στυγνής, φασιστικής, καταπιεστικής δικτατορίας υπήρξε μία από τις κορυφαίες κατακτήσεις του ελληνικού λαού στη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας μας.
Τα ξημερώματα της 24ης Ιουλίου κατέφτανε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ως αγγελιοφόρος της Δημοκρατίας, δικαιώνοντας τους αγωνιστές που αντιστάθηκαν στη χούντα, που βασανίστηκαν ανηλεώς, που εξορίστηκαν σε άθλιες συνθήκες, που δολοφονήθηκαν από τους σκοταδιστές. Και όλα αυτά για την πολυπόθητη Δημοκρατία που όταν τον Ιούλιο του 1974 επέστρεψε στη χώρα μας αγκαλιάστηκε από τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων που αποτέλεσαν μέχρι σήμερα τους θεματοφύλακές της.
Έκτοτε έχει καθιερωθεί την 24η Ιουλίου η Γιορτή της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο. Η περίοδος αυτή βέβαια ίσως να μην είναι και η πλέον ενδεδειγμένη, αφού ταυτίζεται με το μεγαλύτερο σύγχρονο δράμα του ελληνισμού, την εισβολή και κατάληψη της Κύπρου ως την τραγική κατάληξη του πραξικοπήματος που οργάνωσαν οι δικτάτορες. Μία τραγωδία που δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι σήμερα και αυτή η πληγή δε λέει να κλείσει…
Αλλά ας ξεπεράσουμε το σημειολογικό της υπόθεσης και της περιόδου που έχει καθιερωθεί η Γιορτή της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας μας και ας προχωρήσουμε στην ουσία. Και εκεί ακριβώς έγκειται το πρόβλημα, γιατί αυτή (η ουσία) έχει χαθεί προ πολλού…
Ένα lifestyle show μακριά από την κοινωνία και τους πολίτες
Η αλήθεια είναι ότι πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο, τα πρώτα έτη η Γιορτή αυτή αγκαλιάστηκε από το λαό που διψούσε για Δημοκρατία και για εκδηλώσεις που αναδείκνυαν τους συμβολισμούς για Ισότητα, Ελευθερία, Δικαιοσύνη και τιμούσαν όσους αγωνίστηκαν για να επιστρέψουν στη χώρα μας οι σπουδαίες αυτές αξίες. Άλλωστε, μετά από 7 χρόνια σκοταδισμού, η Δημοκρατία μας δεν ήταν δεδομένη και απαιτούσε όλες τις ενωμένες δημοκρατικές δυνάμεις και ενέργειες για την εδραίωσή της.
Σύντομα όμως τα επόμενα χρόνια, η εκδήλωση έχασε το λιτό, απέριττο, αλλά ουσιαστικό ρόλο της και ακολουθώντας την παρακμή ηθών και αξιών, μετατράπηκε σταδιακά σε ένα διαγωνισμό lifestyle, ολότελα απόμακρο και ξένο από όσα θα έπρεπε να αναδεικνύει και να αντιπροσωπεύει.
Η Δημοκρατία είναι ίσως η μεγαλύτερη κατάκτηση της σπουδαίας ιστορίας της χώρας μας και οφείλουμε πρώτοι εμείς να την προφυλάσσουμε, να την ενισχύουμε και να την ενδυναμώνουμε. Όταν πλέον η Γιορτή για την αποκατάστασή της είχε ήδη γίνει ένα – αστραφτερό εξωτερικά, αλλά κενό πίσω από τη λάμψη – σόου, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, ο ίδιος αντιστασιακός κατά την περίοδο της χούντας, δε δίστασε αρχικά να προσπαθήσει να την αλλάξει και εν συνεχεία είχε το θάρρος ακόμα και να την αναστείλει, αφού πλέον ήταν ξεκάθαρο ότι εξυπηρετούσε παραχαραγμένους ιστορικά στόχους που δεν είχαν καμία σχέση με το συμβολισμό της.
Η εκλογή σας στην Προεδρία της Δημοκρατίας, ως η πρώτη γυναίκα σε αυτό το αξίωμα, χαιρετίστηκε από τον ελληνικό λαό με την προσδοκία ότι θα σηματοδοτήσει ένα βήμα προς τη βαθύτερη Δημοκρατία που έχουμε ανάγκη. Άλλωστε, είναι αλήθεια ότι στον παρελθόν και ιδιαίτερα από τη θέση σας ως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, είχατε επιδείξει αυξημένα αντανακλαστικά και ευαισθησίες αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και συνολικά σε προοδευτικά ζητήματα.
Είστε η πρώτη Πρόεδρος της Δημοκρατίας και σε κάθε πραγματικό Δημοκράτη πολίτη η εκλογή σας γέννησε ελπίδα και επιθυμία να αφήσετε το αποτύπωμά σας, αναμορφώνοντας το θεσμό. Μπορεί η θέση να μην έχει ουσιαστικές εξουσίες, αλλά έχει τη δυνατότητα να δίνει ένα ξεχωριστό στίγμα και να σηματοδοτεί τις προτεραιότητες και τις ανάγκες της χώρας.
Μετά λύπης μου σας αναφέρω ότι, μέχρι στιγμής, δεν έχετε κατορθώσει να ξεπεράσετε τα στερεότυπα και τις αγκυλώσεις, όπως θα περίμενε κάθε Δημοκράτης πολίτης αυτής της χώρας από την πρώτη Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η Γιορτή κοντά στην Κοινωνία
Σίγουρα ένας θεσμός με τόσο σπουδαίο συμβολισμό, όπως είναι βεβαίως η Γιορτή Αποκατάστασης της Δημοκρατίας, είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναδείξετε τις προθέσεις σας (συνεχίζω να ελπίζω και κυρίως να πιστεύω ότι υφίστανται), προσδίδοντας στην εκδήλωση ένα νεωτερικό, προοδευτικό πνεύμα.
Δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν καταφέρατε να σπάσετε το καλούπι των προηγούμενων εκδηλώσεων… Ακολουθώντας τα τετριμμένα του παρελθόντος και μάλιστα εμπλεκόμενη σε μικροπολιτικά παιχνίδια – ακόμα και αν έγινε άθελά σας, σίγουρα με τους κατάλληλους χειρισμούς θα το είχατε αποφύγει -, εν τέλει η περυσινή Γιορτή άφησε μία ξεκάθαρα αρνητική επίγευση στους Έλληνες. Μετά μάλιστα από τις αρχικές εξαγγελίες για μία διαφορετική Γιορτή, πιο κοντά στον πολίτη, με έντονο συμβολικό χαρακτήρα για τη δικαιοσύνη, την αδελφοσύνη και την ισότητα, η αποτυχία σας βάρυνε ακόμα περισσότερο!
Αν πραγματικά επιθυμείτε η θεσμοθετημένη αυτή διαδικασία να μην είναι μία ακόμα στείρα και επιφανειακή εκδήλωση, αλλά να περνά σημαντικά μηνύματα στον ελληνικό λαό, πρέπει να προβείτε σε ριζικές αλλαγές και πλήρη ανασχεδιασμό της. Όπως είχατε εξαγγείλει, θα πρέπει σταδιακά – ξεκινώντας άμεσα από τη φετινή εκδήλωση – η Γιορτή για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας να έρθει κοντά στην κοινωνία, να πιάσει τον παλμό της, να γίνει ένα με τις αγωνίες, τους κόπους, τις θυσίες και τα θέλω της.
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα της χώρας σήμερα; Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, η ακρίβεια και γενικότερα η φτωχοποίηση μεγάλων τμημάτων του ελληνικού λαού, η ανεργία των νέων, η μαζική αποχώρηση των πιο σπουδαίων μυαλών για το εξωτερικό, το δημογραφικό, η κλιματική αλλαγή. Καμία από αυτές τις προτεραιότητες δεν προβάλλεται ουσιαστικά μέσα από τη γιορτή.
Επιπλέον, η αποκατάσταση της δημοκρατίας είναι ένα σπουδαίο γεγονός, που πάνω από όλα πηγάζει, απευθύνεται και ωφελεί τον απλό λαό. Δεν μπορεί η Γιορτή αυτή να είναι αποκλειστικό προνόμιο των πολιτικών, οι οποίοι λαμβάνουν τη συντριπτική πλειονότητα των προσκλήσεων… Χωρίς βεβαίως καμία διάθεση μηδενισμού της πολιτικής και της σημασίας της (αντίθετα, αυτό θεωρώ ότι είναι δείγμα της παρακμής της χώρας μας), η πραγματικότητα είναι ότι ο ελληνικός λαός έχει κουραστεί να τους βλέπει στην τηλεόραση και τα κανάλια. Αυτή η Γιορτή είναι και πρέπει να γίνει δική του. Να την ανοίξετε στους απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας, της διπλανής μας πόρτας.
Αυτό που πραγματικά λείπει από μία τέτοια εκδήλωση είναι οι άνθρωποι του μόχθου, που εργάζονται αγόγγυστα όλο το χρόνο για να ζήσουν τις οικογένειές τους, που είναι συνεπείς στην εργασία τους, τις φορολογικές τους δηλώσεις, που κάνουν μαραθώνιο στη ζωή τους. Άλλωστε, τέτοιοι άνθρωποι πάλεψαν για τη Δημοκρατία μας και η τιμή τους ανήκει.
Υπάρχουν βέβαια και ορισμένες σπουδαίες προσωπικότητες, οι οποίες αξίζει και πρέπει να λαμπρύνουν μία τέτοια εκδήλωση, γιατί μπορούν να αποτελέσουν σπουδαία παραδείγματα και φάρους φωτεινούς για όλους τους πολίτες και κυρίως για τη νέα γενιά. Άνθρωποι που καταξιώθηκαν στο χώρο τους, χωρίς την προβολή που τους άξιζε και τους άρμοζε.
Ένα τέτοιο παράδειγμα που μου έρχεται πρόχειρα στο νου, είναι της 85χρονης σήμερα Σταυρούλας Πελέκη, της επί έξι (!) δεκαετίες Διευθύντριας του Ορφανοτροφείου Θηλέων Λαμίας, η οποία αφιέρωσε τη ζωή της στις περίπου 540 «κόρες» της και έχει κερδίσει τον τίτλο τιμής της «πολυμάνας». Αυτή είναι και η επίσημη πρόταση του Συλλόγου μας για την επερχόμενη εκδήλωση για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι του Ηλία Σιώρα, συνταξιούχου γιατρού του Ευαγγελισμού που συνέχισε αμισθί να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Εθνικό Σύστημα Υγείας στη μάχη ενάντια στην πανδημία (από τον οποίο έχει πάρει συνέντευξη ο Σύλλογός μας), παρά το γεγονός ότι αρχικά ορισμένοι «καλοθελητές» του το αρνήθηκαν!
Αναφορικά με τη φυγή των νέων μας στο εξωτερικό, μπορείτε να αποφύγετε τους βουλευτές και να καλέσετε επιτυχημένους επιχειρηματίες της νέας γενιάς που με τις επιλογές και τις δράσεις τους, ειδικά στον εξαγωγικό και αγροτικό τομέα και στον τομέα της καινοτομίας, έχουν κατορθώσει να θεωρούνται επιτυχημένοι. Επιπλέον, είναι υποχρέωσή σας να προβάλλετε τους επιστήμονες που διαπρέπουν στη χώρα μας, ιδιαίτερα όσους ασχολούνται με την έρευνα και τις καινοτόμες τεχνολογίες, αποδεικνύοντας ότι υπάρχει μέλλον για αυτούς και στην Ελλάδα (αν και βέβαια σε αυτό το σημείο απαιτούνται και αντίστοιχες υποστηρικτικές ενέργειες της Πολιτείας, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα).
Στο δημογραφικό επί παραδείγματι, μπορείτε να δώσετε έναν ξεχωριστό τόνο καλώντας πολύτεκνες οικογένειες της πατρίδας μας, γεμίζοντας το χώρο του Μεγάρου με παιδικές φωνές ως την πιο όμορφη πτυχή μίας γιορτής που αφορά το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της χώρας. Αναφορικά με την οικονομική κρίση και την ακρίβεια, μπορείτε να καλέσετε επιφανείς, καταξιωμένους οικονομολόγους για να τονίσετε ότι αυτό το θέμα είναι στις άμεσες προτεραιότητες του υψηλότερου θεσμού της χώρας μας. Για την κλιματική αλλαγή που έχει ήδη διαβεί το κατώφλι της πατρίδας μας, να δώσουν το παρών άνθρωποι και οργανώσεις που εμπράκτως έχουν συμβάλει με τις δράσεις τους στην αντιμετώπιση αυτού του τεράστιου προβλήματος, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά της ανθρωπότητας και του πλανήτη.
Για τη φτωχοποίηση μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού και τη μάστιγα της ανεργίας, θα μπορούσατε να καλέσετε οικογένειες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας για να αποδείξετε ότι ο κορυφαίος θεσμός της χώρας δίνει έμφαση σε όσους έχουν ανάγκη και με αυτόν τον τρόπο να «υποδείξετε» ότι πρέπει να καταστεί προτεραιότητα για την Πολιτεία η αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου.
Τέλος, σε μία πράγματι δύσκολη συγκυρία που δυστυχώς τα ακροδεξιά αντανακλαστικά και ο ρατσισμός κερδίζουν έδαφος, οι οικογένειες και οι ιστορίες απλών οικογενειών προσφύγων πρέπει να ακουστούν ώστε να προβληθούν και να ενεργοποιηθούν οι ανθρώπινες ευαισθησίες ενάντια στη ρητορική του μίσους και της μισαλλοδοξίας.
Εν πάση περιπτώσει, αυτές είναι σκέψεις που γεννούνται στο δικό μου μυαλό για το πώς θα μπορούσε να αναγεννηθεί η Γιορτή της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας ώστε να προσεγγίσει πραγματικά και όχι απλά στα λόγια την κοινωνία μας. Σίγουρα, εσείς η ίδια και το επιτελείο σας, έχετε τη δυνατότητα να επεξεργαστείτε αυτές τις προτάσεις, να τις επεκτείνετε και να τις διαμορφώσετε με πολύ καλύτερο, δημιουργικό και αποτελεσματικό τρόπο – εφόσον βέβαια το θελήσετε πραγματικά.
Ως πρώτη Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αφήσετε το στίγμα σας
Σίγουρα η Γιορτή Αποκατάστασης της Δημοκρατίας μπορεί να είναι ένας σπουδαίος θεσμός και ημέρα τιμής για τους αγωνιστές της Δημοκρατίας. Μετά την αποκατάστασή της το 1974 και παρά τα λάθη τους, οι Έλληνες απέδειξαν ότι εμπνέονται από τη Δημοκρατία, την έχουν ανάγκη και της έχουν εμπιστοσύνη.
Επειδή όμως ο αγώνας για Δημοκρατία είναι διαρκής και δεν τελειώνει ποτέ και καθώς ζούμε σε επικίνδυνους καιρούς, με τις παγίδες να παραμονεύουν σε κάθε βήμα και ενώ μάλιστα καθίσταται φανερή η μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας και μία υπόγεια αντίθεση που θέτει το δίλημμα ανάμεσα σε ένα κράτος σύγχρονο, με κοινωνική δικαιοσύνη, ανεκτικότητα και ανθρωπιά και από την άλλη μεριά ένα μισαλλόδοξο σχήμα στα χέρια ακροδεξιών και εχθρών του λαού, είναι υποχρέωση και καθήκον σας να λάβετε σθεναρά θέση υπέρ του φωτός, υπέρ του λαού, υπέρ της Δημοκρατίας.
Το άνοιγμα της εκδήλωσης αυτής στους απλούς ανθρώπους μπορεί να είναι μία ιδιαιτέρως θετική πτυχή της θητείας σας και σίγουρα θα εκτιμηθεί από όλους τους Δημοκράτες πολίτες. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, ήρωες της καθημερινότητας, που διαπρέπουν σε όλους τους τομείς της κοινωνικής και εργασιακής δράσης.
Αν και η εκλογή σας γέννησε μεγάλες ελπίδες, μέχρι στιγμής – και συγχωρήστε την αυστηρότητά μου – κατά τη γνώμη μου δεν έχετε επιδείξει τίποτα το διαφορετικό και ενδιαφέρον και με όλο το σεβασμό, πρέπει να αλλάξετε ρότα.
Ως Πρόεδρος του Σωματείου των εργαζομένων και συνταξιούχων της Ιονικής Τράπεζας, ενός χώρου που πρωταγωνίστησε στους αγώνες της Δημοκρατίας και με βαθύ δημοκρατικό αποτύπωμα, σας απευθύνω έκκληση να ασχοληθείτε με θέρμη με την προετοιμασία αυτής της εκδήλωσης, με αφετηρία τη φετινή χρονιά, ώστε να γίνουν τα πρώτα βήματα και την επόμενη να αποκτήσει αυθεντικά κοινωνικά και λαϊκά χαρακτηριστικά. Είναι μία ευκαιρία που δεν πρέπει να αφήσετε να πάει χαμένη και ως η πρώτη Πρόεδρος της Δημοκρατίας να ξεφύγετε από τα οπισθοδρομικά, ανούσια και παρηκμασμένα στοιχεία του παρελθόντος και να δώσετε το στίγμα σας.
Σαράντος Φιλιππόπουλος